جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "nacl" در نشریات گروه "باغبانی"
تکرار جستجوی کلیدواژه «nacl» در نشریات گروه «کشاورزی»-
به منظور مطالعه اثر تنش شوری بر شاخص های رشدی و تبادلات گازی در دو رقم قرنفل، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تنش شوری کلرید سدیم در ده سطح (صفر، 10، 20، 30، 40، 50، 60، 70، 80 و 90 میلی مولار) و رقم در دو سطح (’باربارین‘ و ’دیانا‘) اجرا شد. در این پژوهش، وزن تر و خشک اندام هوایی، برگ و ریشه، قطر و تعداد گل، سطح برگ، ارتفاع، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، هدایت روزنه ای، میزان فتوسنتز، درصد عناصر سدیم و پتاسیم و نیز نسبت این دو عنصر بررسی گردید. نتایج نشان داد که تنش شوری اثرات منفی بر رشد هر دو رقم داشت و بیش ترین مقادیر صفات رشدی در تیمار کنترل (عدم کاربرد نمک کلرید سدیم) مشاهده شد. سطوح بالای تنش شوری، به شدت وزن تر و خشک و نیز ارتفاع و سطح برگ گیاه را کاهش داد، همچنین تنش در هر دو رقم منجر به کاهش تعداد و قطر گل شد. تنش شوری بر میزان فتوسنتز و هدایت روزنه ای نیز اثر منفی برجای گذاشت و منجر به کاهش این دو صفت در شرایط سطوح بالاتر تنش شوری شد. غلظت عنصر سدیم به واسطه کاربرد کلرید سدیم با افزایش سطح تنش افزایش یافت و با اثر بر جذب پتاسیم منجر به کاهش درصد پتاسیم با افزایش سطح کلرید سدیم شد و در نهایت در گیاهان رشد یافته در شرایط تنش، نسبت سدیم به پتاسیم نیز افزایش نشان داد. به طور کلی رقم باربارین در اکثر صفات نسبت به رقم ’دیانا‘ تحمل بالاتری نشان داد و جهت استفاده در مناطق با آب و خاک شور توصیه می شود.
کلید واژگان: سطح برگ, قرنفل, کلرید سدیم, میزان فتوسنتز, نسبت سدیم به پتاسیمIntroductionSalinity stress impairs the absorption of elements such as potassium, leads to decrease in water and minerals, or due to an increase in Na+ effects the absorption of other elements. Salinity of water and soil is one of the obstacles to the expansion of agriculture in most part of the world. Salinity causes several physiological and morphological changes in plants and affects growth and photosynthesis. Salinity stress also affects the absorption of nutrients, and finally the plants sensitivity to stress increases. High concentrations of Nacl in rhizosphere reduce the water potential and cause physiological drought stress. In addition, salinity stress can cause ion toxicity and imbalance, which can damage the plant. Salinity stress has been shown to reduce plant biomass by decreasing photosynthetic capacity and chlorophyll content. As stress increases, stomatal conductance and CO2 assimilation decrease, which both negatively impact photosynthesis and lead to a decrease in plant growth. Dianthus is an annual or perennial plant that produces velvety flowers in various colors. Due to its resistance to cold and wide range of colors, it is commonly used in landscaping. However, limited research has been conducted on the response of Dianthus to environmental stress, making it important to investigate its behavior under such conditions.
Material and MethodThis research was conducted at greenhouse of municipality of Khomein, Iran. The statistical design was used in the factorial experiment based on CRD. Experimental factors included salinity stress (0, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90 mM) and cultivars (Barbarin and Diana). After preparing the seeds, it is first disinfected using sodium hypochlorite and then planted in plastic pots containing soil, sand and manure. At the end of the experiment, morphological traits, stomatal conductance, photosynthesis rate, Na+, K+ and Na+/K+ was also examined. Gas exchanges were measured using an exchange measuring device (LCA4, ADC Bioscientific,Ltd., Hoddesdon, England). At the time of measuring gas exchanges, the temperature under chamber was 26-29 C and relative humidity was 58-62%. (stomatal conductivity is based on mmol/m2/s and photosynthesis in µmol/m2/s). To measure the concentration of Na+ and K+, the leaf first turned to ash (at 550 C). Then 5 ml of hydrochlorid was added to dissolve the sample and the volume of the filtered solution was reduced to 50 ml with distilled water and the concentration of Na+ and K+ was measured with flame meter. In order to measure the fresh weight of leaves and roots, plant components were separated. Fresh weight was recorded with a scale and then samples were placed in the oven (for 48 h) and weighted again to measure dry weight. Leaf area was measured with a leaf guuge device (A30325) and plant height and root length using a ruler. Statistical analysis of data was performed using Mini Tab and Excel software.
Results and DiscussionResults showed that salinity stress generally affected the growth of both carnation cultivars and reduced vegetative and reproductive growth. According to the results obtained from the study, fresh and dry weight of shoot, root and leaves, root length, plant height, stem diameter, diameter and number of flower, lateral shoot number, stomatal conductance, photosynthesis rate, K+ concentration in Diana and Barbarin cultivars decreased with increasing salinity level. Na+ concentration and Na+/K+ increased with increasing salinity and these two traits were higher in Diana than Barbarin cultivar, which indicates lower resistance of Diana cultivar. The plant's first response to stress is to reduce its leaf area, which reduces the supply of photosynthetic material to the growing parts and consequently hinders growth and flowering. Salinity stress and high osmotic potential in the rhizosphere greatly affect photosynthesis as they decrease pore conductivity. Moreover, excessive absorption of Na+ can interfere with the absorption of other elements, thereby restricting plant growth. Potassium (K+) is an essential inorganic molecule that plays a crucial role in increasing plant resistance to stress. It helps in maintaining turbidity, promoting cell development, and regulating stomatal function. In this study, salinity stress affected the growth and yield of both carnation cultivars, and with increasing stress, all morphological traits decreased. This stress also reduce photosynthesis by reducing stomatal conductance and subsequently reduce other growth characteristics. Growth reduction was observed at high salinity stress concentrations in both cultivars. However, barbarin cultivar showed higher resistance than Diana
Keywords: Leaf area, Na+, K+, NaCl, Photosynthetic rate, Sweet William -
International Journal of Horticultural Science and Technology, Volume:9 Issue: 1, Winter 2022, PP 55 -72Soil salinity is one of the critical challenges for development of culture area of agricultural crops. In the present study a pot experiment was conducted in factorial based on completely randomized design aimed to investigate the impact of exogenous application of salicylic acid (SA 0, 0.75 and 1.5 mM) and calcium chloride (CaCl2 0, 50 and 100 mM), solely or in combination, on plant growth, photosynthetic pigments (total chlorophyll (Chl), carotenoids, anthocyanin), and some metabolic parameters (reducing sugars, proline, lipid peroxidation and scavenging ability on DPPH (2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl) radical) of red bean exposed to salt stress (0, 25 and 75 mM NaCl). Results showed that exogenous application of SA or calcium (Ca) alone improved plant performance under NaCl stress. Growth slowed down under salinity. Malondialdehyde (MDA), DPPH radical, anthocyanin, and proline content were increased under salinity stress. However, application of SA and Ca enhanced the growth parameters, improved the Chl, carotenoids, and reducing sugars content, and significantly reduced MDA and DPPH radical in plants. Therefore, induced tolerance to salinity as the result of SA and Ca application may be related to the regulation of antioxidative responses. Furthermore, the beneficial effect of SA and Ca were achieved by applications of 0.75 mM SA and 50 mM CaCl2, which are recommended to improve red bean performance under saline conditions. In conclusion, exogenous application of SA and Ca improved salinity stress tolerance through the regulation of antioxidant system.Keywords: CaCl2, photosynthetic pigments, proline, reducing sugars, NaCl
-
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، سال سی و هفتم شماره 4 (پیاپی 108، مهر و آبان 1400)، صص 658 -674
مرزنجوش (Origanum vulgare L.) گیاهی علفی، چندساله و متعلق به تیره نعناع است که به عنوان ادویه برای طعم دادن به غذاها و نیز برای اهداف طبی به عنوان ضدنفخ، معرق، خلط آور، آرام بخش، اشتهاآور، مدر، ضدسرفه و ضدروماتیسم مورد استفاده قرار می گیرد. جهت ارزیابی تاثیر تنش شوری بر برخی صفات رشدی و فیزیولوژیک، مقدار اسانس و جذب عناصر غذایی در دو زیرگونه از گیاه مرزنجوش، یک آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل دو زیرگونه مرزنجوش (ssp. gracile و ssp. vulgare) و تنش شوری در چهار سطح (0، 25، 50 و 100 میلی مولار از NaCl) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری تاثیر معنی داری بر صفات مورد اندازه گیری داشته است. با افزایش میزان شوری، ویژگی های رشدی (ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ و عملکرد ماده خشک)، محتوی نسبی آب برگ، شاخص کلروفیل (SPAD)، درصد و عملکرد اسانس، غلظت عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، نسبت پتاسیم به سدیم در برگ و ریشه کاهش، در حالی که مقادیر سدیم و کلر برگ و ریشه هر دو زیرگونه افزایش یافت. عکس العمل دو زیرگونه به سطوح مختلف تنش شوری متفاوت بود. تجمع بیشتر سدیم در ریشه ها و بالاتر بودن نسبت K/Na در برگ ها نسبت به ریشه ها نشان دهنده توانایی زیرگونه های مرزنجوش در محدود کردن انتقال و تجمع یون های Na+ در اندام های هوایی آنها می باشد. در مجموع یافته های این تحقیق نشان داد که زیرگونه vulgare به واسطه تجمع کمتر یون های سدیم و کلر، دارا بودن نسبت بالاتر K/Na و کاهش کمتر در شاخص کلروفیل و عملکرد ماده خشک از میزان تحمل بیشتری در برابر تنش شوری نسبت به زیرگونه gracile برخوردار است.
کلید واژگان: origanum vulgare L, اسانس, کلرید سدیم, عناصر غذایی, کلروفیل, محتوی نسبی آب برگOregano (Origanum vulgare L.) is a perennial herbaceous plant belonging to the fam. lamiaceae that is used as a spice for flavoring foods and also for medicinal purposes as carminative, diaphoretic, expectorant, sedative, stomachic, diuretic, antitussive, and antirheumatic. To evaluate the effects of salinity stress on some growth and physiological parameters, essential oil content, and nutrients absorption in two oregano subspecies, a factorial pot experiment was conducted in a completely randomized design with three replications. The experimental factors included two subspecies of oregano (ssp. vulgare and ssp. gracile) and salinity stress at four levels (0, 25, 50, and 100 mM of NaCl). The results showed that the salinity stress had a significant effect on the measured parameters. With increasing the salinity level, the growth characteristics (plant height, stem diameter, number of leaves, and dry matter yield), leaf relative water content (RWC), chlorophyll index (SPAD), percentage and essential oil yield, N, P, and K content and K/Na ratio in leaves and roots decreased, while Na and Cl content in leaves and roots of both subspecies increased. The two subspecies response to the different levels of salinity stress was different. The higher Na accumulation in the roots and higher K/Na ratio in the leaves compared to the roots indicated the ability of oregano subspecies to limit the transfer and accumulation of Na+ ions in their shoots. Overall, the findings of this study showed that the ssp. vulgare had higher tolerance to the salinity stress than ssp. gracile due to the less accumulation of Na and Cl ions, higher K/Na ratio, and lower reduction in chlorophyll index and dry matter yield.
Keywords: origanum vulgare L, essential oil, NaCl, Nutrients, chlorophyll, RWC -
انتخاب منابع کودی مناسب، مشکلات ناشی از شوری را از گیاه دور می کند. بدین منظور، آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی،در سه تکرار، در دانشگاه محقق اردبیلی، در سال های 96-1395، انجام شد.عامل اول اسیدهیومیک در چهار سطح (صفر، 5/2، 5 و7 کیلوگرم برهکتار)، عامل دوم کلریدسدیم در چهار سطح (صفر،60،120 و180 میلی مولار) و عامل سوم پایه های دوساله بادام بذری در دو سطح (GF677 و (GN15بودند نتایج نشان داد با افزایش شوری، وزن خشک ریشه به ساقه، به ویژه در GF677، Na+ و Cl- و شاخص روزنه ای، به ویژه در GN15، افزایش و سطح ویژه برگ، K+ و N، پتانسیل آب برگ، هدایت روزنه ای، فتوسنتز و تعرق، به ویژه در GN15، کاهش پیداکردند. کربوهیدرات ، تا 120 میلی مولار، به ویژه در GF677، افزایش و سپس کاهش یافت. GF677، با افزایش اسیدهیومیک تا 5 کیلوگرم برهکتار، در شوری 180 میلی مولار، با بیشترین وزن خشک ریشه به ساقه و سطح ویژه برگ، کمترین Na+ و Cl- و بیشترین K+ و N برگ، دارای بیشترین پتانسیل آب برگ (9/1- مگاپاسکال) و کربوهیدارت (92/86 میلی گرم بر گرم وزن تر)، نسبت به دو پایه دیگر بود. بیشترین هدایت روزنه ای (53/0 میلی مول برمترمربع برثانیه) و فتوسنتز (73/18 میکرومول CO2 برمترمربع برثانیه) در پایه GF677، 5/2 کیلوگرم برهکتار اسیدهیومیک و شوری شاهد به دست آمد. با افزایش اسیدهیومیک، در این شرایط، شاخص روزنه ای، به ویژه در پایه GF677، کاهش یافت. لذا، GF677، متحمل ترین پایه به شوری و 5/2 و 5 کیلوگرم برهکتار اسیدهیومیک، مناسب ترین سطوح، بر پایه های بادام ارزیابی گردیدند.
کلید واژگان: اسید هیومیک, غلظت عناصر غذایی, کلرید سدیم, هدایت روزنه ای, Prunus dulcis Mill.Choosing suitable feed sources remove the problems of salinity from the plant. For this purpose, an experiment as factorial was conducted in a RCBD with three replications at the University of Mohaghegh Ardabili during 2015-16. The first factor was humic acid (HA) application at four levels: (0, 2.5, 5 and 7 kgha-1), the second factor was salinity at four levels: (0, 60, 120 and 180mM NaCl) and the third factor was two-years old almond rootstocks seedling at two levels (GF677 and GN15). Results showed that with increasing salinity, root/stem dry weight increased, especially in GF677, Na+ and Cl– and SI increased, especially in GN15 and SLA, K+ and N, leaf osmotic potential, gs, Pn and T were decreased, especially in GN15. Carbohydrates increased to 120mM NaCl, especially in GF677 and then decreased. GF677 with an increase in HA up to 5 kgha-1, in the salinity of 180mM NaCl, with the highest root/stem dry weight and SLA, the lowest Na+ and Cl-and the highest K+and N of leaf had the highest leaf osmotic potential (-1.9MPa) and carbohydrate (86.92 mg gFW-1) compared to other rootstocks. The highest gs (0.53 mmol m-2s-1) and Pn (18.73 μmolCO2 m-2s-1) were found in GF677, 2.5 kgha-1 HA and 0 mM NaCl. With increasing HA, in these conditions, the SI decreased, especially in GF677. Therefore, GF677 was evaluated as the most tolerant rootstock for salinity and 2.5 and 5 kgha-1HA was evaluated as the most appropriate levels for affecting almond rootstocks.
Keywords: Element concentration, Humic Acid, NaCl, Prunus dulcis Mill, stomatal conductivity -
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، سال سی و ششم شماره 4 (پیاپی 102، مهر و آبان 1399)، صص 691 -708
پیشرفت های اخیر در علوم زیست شناسی به دلیل پایه ای بودن آنها برای تعدادی از علوم مرتبط مانند کشاورزی، پزشکی، داروسازی، بیو تکنولوژی و حتی بیونانوتکنولوژی اهمیت ویژه ای یافته است. در این تحقیق تاثیر تیمارهای مختلف شوری (0، 50، 100 و 150 میکرومولار) بر گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.) و ویژگی های نانو ذرات نقره (Ag NPs) بیوسنتز شده توسط عصاره این گیاه بررسی شد. تغییر رنگ محلول ها، وجود پیک در ناحیه nm 450 اسپکتروفتومتری و نتایج حاصل از تفرق اشعه ایکس (XRD)، بیوسنتز نانو ذرات نقره را تایید کرد. تصاویر مربوط به میکروسکوپ الکترونی روبشی نشر میدانی (FESEM) بیشتر ذرات را کروی شکل نشان داد که اشکال زاویه دار نیز در تیمارهای 50 و 100 میکرومولار قابل مشاهده بودند. نتایج حاصل از دستگاه تبدیل طیف سنجی مادون قرمز (FTIR) عوامل شیمیایی مختلف مانند OH، CO، =CH و C=C را که در فرایند بیوسنتز شرکت کرده بودند نشان داد. غلظت 50 میکرومولار از نمک بیشترین تاثیر را بر افزایش متابولیت های گیاهان داشت. کوچکترین نانو ذرات (nm25.3) مربوط به تیمار شاهد (کروی شکل) بود. برخی نانو ذرات بیوسنتز شده توسط غلظت 150 میکرومولار با اندازه nm 34.2، زاویه دار بوده و بیشترین خاصیت ضد باکتریایی را نشان دادند. نانو ذرات نقره بیوسنتز شده، تاثیر منفی بیشتری بر باکتری های گرم منفی نسبت به گرم مثبت داشتند. بیشترین خاصیت ضد باکتریایی را نانو ذرات بیوسنتز شده توسط غلظت 150 میکرومولار نشان دادند. این نتایج در ادامه تحقیقات قبلی ما برای اولین بار تاثیر تیمارهای شوری را بر ویژگی های نانو ذرات بیوسنتز شده توسط عصاره گیاه زوفا نشان داد. این نتایج می توانند زمینه جالب توجهی برای بیوسنتز نانو ذرات نقره ایجاد کنند که بتوانند جایگزین مناسبی برای آنتی بیوتیک ها باشند.
کلید واژگان: زوفا (Hyssopus officinalis L.), زیست شناسی, نانو ذرات نقره, NaClRecent advances in the biological sciences have become particularly important because they are the basis for some related sciences such as agriculture, medicine, pharmacology, biotechnology, and even bionanotechnology. In this study, the effect of different salinity treatments (0, 50, 100, and 150 µM) on Hyssopus officinalis L. and the properties of silver nanoparticles) Ag NPs) biosynthesized using these under-salinity stress plants leaves extract were investigated. The color change of the solutions, surface plasmon resonance at 450 nm and X-ray diffraction pattern confirmed the biosynthesis of Ag NPs. Field emission scanning electron microscopy (FESEM) images showed that most of the nanoparticles were spherical, with few angular shapes visible in 50 and 100 µM treatments. Fourier-transform infrared spectroscopy (FTIR) results revealed the participant functional groups of the plant extract in the biosynthesis process such as OH, CO, =CH and C=C. The 50 µM salinity treatment had the highest effect on increasing plant metabolites. The smallest nanoparticles (25.3 nm and spherical) were related to the control treatment. Some nanoparticles biosynthesized using the extract obtained from 150 µM salinity treatment were angular in shape with 34.2 nm in size and showed the highest antibacterial properties. Gram-negative bacteria were more sensitive to Ag NPs than the gram-positive ones. These results, following our previous research, revealed for the first time the effect of salinity treatments on the properties of Ag NPs biosynthesized using hyssop extract. The present results can provide an interesting background for Ag NPs biosynthesis that can be a good alternative to antibiotics.
Keywords: Hyssopus officinalis L, biology, Silver nanoparticles, NaCl -
یکی از محدودیت های توسعه کشت لوبیا چشم بلبلی در مناطق مساعد زراعت این گیاه وجود تنش شوری می باشد. به منظور بررسی اثر شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه لوبیا چشم بلبلی، آزمایشی در آزمایشگاه ژنتیک و بانک ژن گیاهی ملی ایران به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل 15 ژنوتیپ مختلف لوبیا چشم بلبلی (مشهد، امید بخش1، امید بخش2، 001، 002، 7245، 7254، 7262، 7288، 7244، 7256، 7291، 7289، 7278و 7305) و چهار سطح NaCl با غلظت های صفر، 50، 100 و 150 میلی مول بودند. نتایج آزمایش نشان دادند که اثر ژنوتیپ و سطوح شوری بر اکثر صفات از نظر آماری در سطح پنج درصد معنی دار بود در بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و سطوح شوری، ژنوتیپ مشهد در سطح شوری 150 میلی مول دارای بالا ترین درصد جوانه زنی (84%) و قدرت جوانه زنی (1/8) بود. همچنین بیش ترین و کم ترین سرعت جوانه زنی در بالا ترین سطح شوری به ترتیب در ژنوتیپ 7291 با 3/5 بذر در روز و امید بخش2 با 7/3 بذر در روز مشاهده شد. با افزایش شوری وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه کاهش یافت. به طور کلی، ژنوتیپ مشهد و 001 به ترتیب به عنوان متحمل ترین و حساس ترین ژنوتیپ نسبت به شوری انتخاب شدند. بر اساس نتایج این آزمایش تنوع ژنتیکی لازم برای انتخاب ارقام متحمل به شوری در میان ژنوتیپ های لوبیا چشم بلبلی ایران وجود دارد
کلید واژگان: ژنوتیپ, وزن خشک, رقم مشهد, NaClOne of the constraints in development of cowpea cultivation in growing areas of this crop is soil salinity. In order to investigate the effect of salinity on germination and seedling growth of cowpea (Vigna unguiculata), an experiment was conducted as factorial based on completely randomized design with 4 replications. The study was carried out June 2013 at the genetic and gene nation bank laboratory of Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran. Treatments were including of 4 levels of salinity (0, 50, 100 and 150 mM), 15 genotypes of cowpea (mashhad, omid bakhsh1, omid bakhsh 2, 001, 002, 7245, 7254, 7262, 7288, 7244, 7256, 7291, 7289, 7278 and 7305). The results showed that the effects of genotypes and salinity levels on different measured traits were significant at 5% probability level. Germination under saline conditions gave significant reductions for each treatment tested. The interaction effects of genotype and salinity, cultivar Mashhad in 150 mM NaCl salinity had the highest final germination percentage (84 %) and vigor germination (8.1). Also, the highest and lowest germination rate in high salinity (150 mM NaCl) had obtained in 7291 (5.3 seed per dar) and omid bakhsh 2 (3.7 seed per dar) cultivar, respectively. Increasing NaCl applications generally decreased the fresh and dry weight of Plumule and fresh and dry weight radicle. In high salinity level (150 mM NaCl), the highest of fresh and dry weight of Plumule had obtained in cultivar Mashhad (0.76 and 0.995 gr). Decrease in Plumule and radicle weight by NaCl application is due to increase in osmotic pressure of soil and decrease in availability of soil water because of NaCl Genotypes mashhad and 001 in NaCl salinity were evaluated as the most resistant and susceptible genotypes, respectively. Based on the results of this experiment, there is necessary genetic diversity among the Cowpea genotypes of Iran for selection of salinity resistant cultivars.
Keywords: Cowpea, cultivar Mashhad, Dry weight, Genotype, NaCl -
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، سال سی و ششم شماره 2 (پیاپی 100، خرداد و تیر 1399)، صص 291 -304کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) به عنوان یک گیاه دارویی دارای ارزش اقتصادی، با سطح گسترده ای از زمین های کم آب و شور روبرو می باشد. بنابراین شناسایی روش مناسب کشت بافت برای این گیاه، می تواند به منظور گزینش ارقام متحمل به شوری مفید باشد. این پژوهش با هدف شناسایی ریزنمونه و روش مناسب برای کشت بافت این گیاه به عنوان گام اول در پژوهش های آینده به منظور تولید ارقام مقاوم به شوری کنگر فرنگی انجام شد. در این پژوهش، ابتدا اقدام به تهیه گیاهچه های سترون از بذرهای گیاه گردید. سپس مریستم انتهایی به عنوان ریزنمونه مناسب طی یک پیش آزمایش، انتخاب و ارزیابی درون شیشه ای برای تحمل به شوری با پنج غلظت مختلف کلرید سدیم (صفر، 20، 40، 60 و 80 میلی مولار) در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. این آزمایش در مرکز پژوهشی گیاهان دارویی دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال 1396 انجام شد. شوری باعث کاهش برخی از خصوصیات مورفولوژیکی (طول ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه) گیاهچه های رشد کرده از ریزنمونه مریستم انتهایی گردید. با افزایش غلظت کلرید سدیم به 60 و 80 میلی مولار، میزان قندهای محلول و پرولین روند افزایشی نشان داد. کمترین میزان قندهای محلول (33 میلی گرم بر گرم وزن خشک) و پرولین (50 میکرومول) مربوط به غلظت های صفر و 20 میلی مولار کلرید سدیم بود. نتایج حکایت از آن دارد که این گیاه نسبت به سطوح مختلف شوری حساس می باشد، هرچند که تا حدودی نسبت به سطوح کم و متوسط شوری مقاومت نشان می دهد.کلید واژگان: مریستم انتهایی, تنش محیطی, ریزنمونه, کشت بافت, کلرید سدیمCynara scolymus L. is an economically valuable medicinal plant, but salinity can limit the regions under cultivation of this crop. Therefore, identifying the appropriate tissue culture method for this plant can be useful for selecting salinity tolerant cultivars. This research was carried out with the aim of identifying the appropriate explant and method for tissue culture of this plant as the first step to produce tolerant cultivars in future projects. In this study, firstly, sterile seedlings of plant seeds were prepared. Then, the terminal meristem was selected as a suitable explant during a pre-test and evaluated in vitro to study salinity tolerance with five different concentrations of sodium chloride (0, 20, 40, 60, and 80 mM) in a completely randomized design with three replications. This research was performed in the medicinal plants research center of Sistan and Baluchistan University in 2017. Salinity reduced some morphological traits (stem length, root length, shoot and root fresh and dry weight) of seedlings grown from terminal meristem explant. As the concentration of sodium chloride increased to 60 and 80 mM, the amount of soluble sugars and proline increased. The lowest amount of soluble sugars (33 mg g-1 dry weight) and proline (50 µM) was related to zero and 20 mM sodium chloride concentrations, respectively. The results indicate that this plant is sensitive to different levels of salinity, although it is somewhat tolerant to low and moderate levels of salinity.Keywords: Terminal meristem, environmental stress, explant, Tissue culture, NaCl
-
با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی زراعی مطلوب برای کشاورزی، شناسایی گیاهان دارویی مقاوم به شوری اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق خصوصیات آزمایشگاهی بذور اکوتیپ های مختلف زیره سبز تحت تنش شوری در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند طی سال 1394 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور A شامل 10 اکوتیپ (سبزوار، خوسف، قوچان، سرایان، کاشمر، گناباد، زیرکوه، اسفراین، طبس و تربت جام) و فاکتور B پنج سطح شوری (یک، سه، پنج، هفت و نه دسیزیمنس بر متر کلرید سدیم) با سه تکرار در ژرمیناتور اجرا شد. تجزیه واریانس نشان داد که اکوتیپ های مختلف در همه صفات مورد بررسی به جز وزن خشک گیاه چه و نسبت طول ریشه چه به ساقه چه در سطح یک درصد با یکدیگر اختلاف معنیدار داشتند. به طور کل اکثر صفات با افزایش غلظت شوری کاهش یافت. مقایسه میانگین اثرات متقابل اکوتیپ× تنش نشان داد که اکوتیپ های کاشمر و قوچان در تنش سه دسی زیمنس بالاترین و اکوتیپ های اسفراین و گناباد در تنش های یک و پنج دسی زیمنس بر متر کم ترین مقدار از صفات مورد اندازه گیری را داشت. تجزیه خوشه ایدر تنش یک و نه دسی زیمنس بر متر اکوتیپ ها را در سه گروه عمده گروه بندی نمود. در تنش یک دسی زیمنس بر متر گروه اول (کاشمر، زیرکوه، سرایان، تربت جام، طبس، گناباد و سبزوار) و در تنش نه دسی زیمنس بر متر گروه سوم (خوسف و سبزوار) دارای حداکثر تحمل بود. در تنش سه دسی زیمنس بر متر اکوتیپ ها در چهار گروه عمده قرار گرفتند و در آن گروه سوم (سبزوار، کاشمر و گناباد) دارای حداکثر مقاومت بود. در تنش پنج و هفت دسی زیمنس بر متر چهار گروه عمده از اکوتیپ ها مشخص گردید که در هر دو سطح گروه چهار (سبزوار) دارای حداکثر مقاومت بود. به طورکلی اکوتیپ سبزوار دارای بیشترین مقاومت در کلیه سطوح شوری بود.کلید واژگان: تجزیه خوشه ای, جوانه زنی, کلریدسدیم, گیاه داروییDue to the increasing of saline lands and the lack of suitable lands for agriculture, the identification of tolerant medicinal plants to salinity is very important. In this research were studied the seeds laboratory characteristics of different ecotypes of cumin in the Research Laboratory of Birjand University under salt stress and normal conditions in 2014. The experiment was carried out as a factorial in a completely randomized design with two factors and three replications. Factor A included 10 ecotypes (Sabzevar, Khousf, Quchan, Sarayan, Kashmar, Gonabad, Zirkooh, Esfarayen, Tabas and Torbate Jam) and factor B included five levels of salinity of NaCl (One, three, five, seven and nine ds/m). Analysis of variance showed that different ecotypes had significant differences at the 1% level in all traits, except seedling dry weight, and radicle/shoot length ratio. In general, most of traits decreased with increasing salinity levels. Ecotype × stresses interactions comparisons showed that the Kashmar and Ghoochan ecotypes at three dS/m and Esfarayen and Gonabad ecotypes at one and five dS/ m had highest and lowest amount of measured traits, respectively. Cluster analysis at 1 and 9 ds/m levels grouped ecotypes into three major groups. Group 1 (Kashmar, Zirkooh, Sarayan, Torbate Jam, Tabas, Gonabad and Sabzevar) and group 3 (Khousf and Sabzevar) had maximum resistance to salinity stress at 1 ds/m and 9 ds/m levels, respectively. At 3 ds/m level, ecotypes were classified in four group, in which the group 3 (Sabzevar, Kashmar and Gonabad) had maximum resistance. At 5 and 7 ds/m levels were recognized four main groups of ecotypes and in both level, group 4 (Sabzevar) had maximum resistance. In general, ecotype Sabzevar had the highest resistance at all levels of salinity.Keywords: Cluster analysis, germination, medicinal plant, NaCl
-
توجه به تنش های نازیوا در گونه های گیاهی به دلیل حضور گسترده این تنش ها در زمین های کشاورزی و احتمال افزایش شدت آن ها به دلیل تغییر اقلیم، ضروری می باشد. برای بررسی اثرهای تنش شوری بر برخی ویژگی های ریخت شناسی و فیزیولوژیکی رقم های ورد (رز) مینیاتوری (Rosa chinensis Jacq. var. minima Rehd.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه به طورکامل تصادفی در گلخانه انجام شد. تیمارها به صورت شاهد (آب شهری) ، شوری دو و چهار دسی زیمنس بر متر با کلرید سدیم و رقم های گل قرمز R. chinensis Little Buckaro، صورتی R. chinensis ‘Sourati Local Cultivar’ و زرد ‘Little Flirt’ R. chinensis بودند. نتیجه ها نشان داد، شوری چهار دسی زیمنس بر متر سبب کاهش شمار برگ و گل، قطر گل، ارتفاع بوته، وزن خشک شاخساره و ریشه، سطح برگ، شاخص سبزینه، نسبت فلورسانس متغیر به بیشینه فلورسانس و کیفیت ظاهری شد اما نشت یونی برگ را افزایش داد. رقمSourati Local Cultivar در تیمارهای شوری (دو و چهار دسی زیمنس بر متر) کمترین ارتفاع بوته، قطر گل، وزن خشک ریشه، کیفیت ظاهری، سطح برگ، شاخص سبزینه و بیشترین نشت یونی برگ را دارا بود، در حالی که در نبود شوری بیشترین شمار برگ و گل را داشت. رقم Little Buckaro با دارا بودن بیشترین ارتفاع بوته، وزن خشک ریشه، کیفیت ظاهری، سطح برگ و شاخص سبزینه، متحمل ترین رقم به تنش شوری بود.کلید واژگان: تنش نازیوا, کلرید سدیم, کیفیت ظاهری, هدایت الکتریکیAbiotic stresses are very harmful in plant species due to their extensive presence in agricultural lands and increase in the probability of their severity under climate change conditions. To investigate the effects of salt stress on some morphological and physiological characteristics of miniature rose (Rosa chinensis Jacq. var. minima Rehd.) cultivars a factorial experiment was conducted based on a completely randomized design in greenhouse conditions. Treatments were water with electrical conductivity of 2 and 4 dS m-1 provided by NaCl along with tap water as control and rose cultivars including red (R. chinensis ‘Little Buckaro’), pink (R. chinensis ‘Sourati Local Cultivar’) and yellow (R. chinensis ‘Little Flirt’) flower plants. The results revealed that salinity of 4 dS m-1 decreased the number of leaves and flowers, flower diameter, plant height, dry weights of shoots and roots, leaf area, chlorophyll index, chlorophyll fluorescence and visual quality while leaf ion leakage was increased. ‘Sourati Local Cultivar’ had the lowest plant height, flower diameter, dry weight of roots, visual quality, leaf area, chlorophyll index, and the highest leaf ion leakage in salinity treatments (2 and 4 dS m-1), while in the control treatment this cultivar had the maximum number of leaves and flowers. ‘Little Buckaro’ with the highest plant height, dry weight of roots, visual quality, leaf area, and chlorophyll index was the most tolerant cultivar to salinity stress. Therefore, its cultivation in areas with saline soils can be suggested.Keywords: Abiotic stress, Electrical conductivity, NaCl, Visual quality
-
در این پژوهش تاثیر دو گونه قارچ میکوریزا بر رشد، عملکرد و میزان اسانس شمعدانی معطر تحت تنش شوری بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر اساس طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1393 انجام شد. فاکتورها شامل بستر کاشت در چهار سطح (خاک شاهد استریل و غیر استریل، بستر استریل حاوی قارچ Glomus mosseae و قارچ G. intraradices) و شوری کلریدسدیم در سه سطح (0، 30 و 60 میلی مولار) بود. نتایج نشان داد که بین میانگین ویژگی های ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه های جانبی، تعداد و سطح برگ، طول و حجم ریشه، وزن تر و خشک برگ، وزن تر ساقه و ریشه، وزن تر و خشک شاخساره، میزان و عملکرد اسانس، محتوای آب نسبی و نشت الکترولیت در سطح احتمال 05/0 و بین میانگین ویژگی های تعداد گره، قطر ریشه، وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه در سطح احتمال 01/0 اختلاف معنی داری وجود داشت. با افزایش میزان شوری ویژگی هایی مانند ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک گیاه و عملکرد اسانس کاهش ولی میزان اسانس افزایش یافت. تلقیح با هر دو گونه قارچ میکوریزا با افزایش محتوای نسبی آب و کاهش نشت الکترولیت همراه بود که سبب افزایش رشد، وزن تر و خشک شاخساره، میزان و عملکرد اسانس در شرایط شوری شد؛ به طوری که در شوری 60 میلی مولار قارچ های G. mosseae و G. intraradices به ترتیب باعث افزایش 9/41 و 8/56 درصد عملکرد اسانس در مقایسه با شاهد در همان سطح شوری در بستر استریل شدند. براساس نتایج پژوهش حاضر و باتوجه به سازگاری میکوریزا با محیط زیست، استفاده از قارچ های مذکور به منظور مقاومت در برابر تنش و کاهش اثرات شوری برای دستیابی به عملکرد مناسب در شمعدانی قابل توصیه است.کلید واژگان: اسانس, شمعدانی عطری, کلرید سدیم, میکوریزاThis research was carried out to evaluate the effect of two mycorrhiza species on growth, yield and oil content of geranium under salinity stress. The experiment was done at research greenhouse of Faculty of Agriculture, Lorestan University, Iran, in 2014. Four levels of substrate (sterilised and non-sterilised control soil and sterilised soil inoculated with Glomus mosseae or G. intraradices), and three levels of salinity (0, 30 and 60 mmol NaCl) were combined factorially based on a completely randomized design with three replications. Results showed significant differences at 0.05 probabilty level for plant height, stem diameter, number of lateral shoots, number of leaves, leaf area, root length, root volume, leaf fresh and dry weights, stem, root and shoot fresh weights, essential oil content and yield, relative water content and electrolyte leakage and at 0.01 probability level for number of nodes, root diameter, stem and root dry weights. The results showed that as salinity level increased, plant height, stem diameter, number of lateral shoots and leaves/plant, leaf area, leaf, stem and root fresh and dry weight, and oil yield decreased, while, oil content increased. Inoculation with both mycorrhiza species increased leaf relative water content, decreased electrilyte leackage and improved shoot yield, oil content and oil yield under salinity stress, so that, oil yield in plants treated with Glomus mosseae and G. intraradices were 41.9 and 56.8 percent hiegher compared with control, respectively. According to these results and due to environmental sustainability, application of mycorrhiza in substrate could be recommended to decrease the detrimental effects of salinity stress and increase plant yield in geranium.Keywords: Essential oil, Geranium, Mycorrhiza, NaCl
-
به منظور ارزیابی هیبرید بین گونه ای آتلانتیکا و بادامی زرند به تنش شوری، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سطوح شوری (0، 60 و 120 میلی مولار) از نمک های کلرید سدیم، کلرید منیزیم، کلرید کلسیم (1، 2 و3) بر روی دو پایه قزوینی، بادامی زرند و هیبرید بین گونه ای آتلانتیکا و بادامی زرند به اجرا درآمد. غلظت عناصر معدنی سدیم، کلر، منیزیم، کلسیم و آهن در شاخساره در سطح شوری 120 میلی مولار افزایش یافت اگرچه غلظت فسفر ریشه کاهش داشت. پایه ها تفاوت معنی داری در ارتباط با غلظت عناصر معدنی شاخساره داشتند به طوری که بالاترین غلظت سدیم و کلر در پایه های بادامی زرند و قزوینی و کمترین آن در پایه هیبرید مشاهده شد. بالاترین غلظت منیزیم در پایه هیبرید و کمترین آن در پایه بادامی زرند مشاهده شد. پایه هیبرید با ممانعت از جذب و انتقال سدیم و کلر به اندام هوایی می تواند تحمل بیشتری به شوری نسبت به پایه های بادامی زرند و قزوینی داشته باشد.
کلید واژگان: هیبرید بین گونه ای, کلرید سدیم, پایه های پسته, شوریIn order to evaluate the inter-specific hybrid of P. atlantica × P. vera cv. ‘Badami Zarand’ to salinity stress, an experiment was conducted as a factorial based in a completely randomized design with 0, 60, 120 mM salinity levels of NaCl2, CaCl2 and MgCl2 (3:2:1) on two rootstocks ‘Qhazvini’ and ‘Badami Zarand’ and an inter- specific hybrid of P. atlantica × P. vera cv. ‘Badami Zarand’. Mineral concentrations of sodium (Na), chloride (Cl), magnesium (Mg), calcium (Ca), copper (Cu) and iron (Fe) in shoot increased at 120 mM salinity level; however, the phosphorus (P) concentration in root decreased. Rootstocks had significant differences in the concentrations of elements of shoot. The highest concentrations of Naand Clwere observed in ‘Badami Zarand’ and ‘Qhazvini‘rootstocks, and the lowest was observed in hybrid rootstock. The highest concentration of Mg was observed in hybrid rootstock, and the lowest was observed in ‘Badami Zarand’. Due to restriction in the absorption and transport of chloride and sodium to the shoot, hybrid rootstock could tolerate more salinity than ‘Badami Zarand’ and ‘Qhazvini’ rootstocks.Keywords: Inter specific hybrid, NaCl, Pistachio rootstock, Salinity -
باکتری لیستریا مونوسیتوژنز یکی از مهمترین باکتری های بیماری زای منتقله از مواد غذایی بوده و در حال حاضر کنترل آن مهمترین چالش در کارخانجات صنایع غذایی محسوب می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر اسانس نعناع در کنترل رشد لیستریا مونوسیتوژنز در سه دما (4، 9 و 14 درجه سلسیوس)، سه (pH (5، 6، 7 و چهار غلظت نمک (0، 1، 2 و 4 درصد) می باشد. آنالیز ترکیب های تشکیل دهنده اسانس نعناع با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) انجام گردید. تعیین میزان حساسیت باکتری به اسانس نعناع با اندازه گیری حداقل غلظت مهاری و به روش براث میکرودایلوشن انجام شد. ترکیب های اصلی تشکیل دهنده اسانس شامل کاروون (78/8%)، لیمونن (11/5%) و منتون (1%) بود. در این مطالعه غلظت مهاری حداقل اسانس نعناع μl/ml160 تعیین شد. نتایج این بررسی نشان داد که با افزایش غلظت نمک و دما و کاهش میزان pH خواص ضدباکتریایی اسانس نعناع افزایش یافت. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که از اسانس نعناع می توان به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در کنترل باکتری لیستریا مونوسیتوژنز استفاده نمود.
کلید واژگان: لیستریا مونوسیتوژنز, اسانس نعناع, دما, pH, نمکListeria monocytogenes is an important food-borne pathogen and its control in foods is a significant challenge. This study evaluated the effectiveness of Mentha spicata essential oil on limitingL. monocytogenes growth at different temperatures (4, 9 and 14°C), pH (5, 6 and 7) and NaCl concentrations (0, 1, 2 and 4 g/100mL). Chemical constituents of the M. spicata essential oil were identified by gas chromatography/mass spectrometry (GC/MS). The susceptibility of bacterium was performed by the minimal inhibitory concentration (MIC) using the micro-broth dilution technique. The major detected components were carvone (78.76%), limonene (11.50%) and menthol (1%). The MIC value of essential oil was 160µl/mL. The results obtained showed that the effectiveness of M. spicata was pronounced by increasing of salt and temperature and decreasing pH. In conclusion, the encouraging results indicated that the essential oil of M. spicata might be exploited as natural preservative for the control of L. monocytogenes.Keywords: Listeria monocytogenes, Mentha spicata, Temperature, pH, NaCl -
در این پژوهش اثر غلظت های مختلف کلرور سدیم (0، 15،30، 45، 60، 75 و 100 میلی مولار) بر برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی و خواص ضدباکتریایی گیاه شوید (Anethum graveolens L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. گیاهک های 10 روزه، به گلدان های حاوی ماسه ی شسته شده منتقل شده و توسط محلول غذایی آبیاری گردیدند. سپس تیماردهی گیاهان آغاز شد و بعد از طی دوره زمانی لازم، گیاهان برای انجام آنالیزها برداشت شدند. به منظور بررسی خواص آنتی باکتریال نیز گیاهان تا مرحله میوه دهی و رسیدن میوه ها در گلدان ها تحت تاثیر تیمارها قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که محتوای پرولین در تمامی تیمارها در مقایسه با نمونه شاهد افزایش داشته است. نتایج حاصل از بررسی های انجام شده بر میزان کلروفیل های a، b و کاروتنوئیدها نشان داد که میزان رنگیزه ها در غلظت های بالای کلرور سدیم کاهش می یابد. همچنین بررسی پارامتر های رشد نیز حکایت از آن داشت که پارامترهای رشد در گیاه شوید به صورت معنی دار تحت تاثیر تنش شوری قرار می گیرند و در غلظت های بالای شوری کاهش نشان می دهند. بررسی خواص ضدباکتریایی عصاره های گیاهان تیماردهی شده نشان داد که در بیشتر موارد همراه با افزایش غلظت عصاره میوه، قطر هاله عدم رشد نیز افزایش پیدا کرده است و در غلظت های بالای کلرور سدیم، اثر ضدباکتریایی عصاره قابل توجه بوده است. البته انتخاب روش و حلال مناسب برای عصاره گیری به منظور بدست آوردن فعالیت بالای آنتی باکتریال مهم است.
کلید واژگان: شوید (Anethum graveolens L, ), تنش شوری, رشد, رنگیزه های فتوسنتزی, پرولین, خواص ضدباکتریاییIn the present study, the effects of different concentrations of NaCl (0, 15, 30, 45, 60, 75 and 100mM) were investigated on some physiological parameters and antibacterial activities of dill (Anethum graveolens L.). Ten-days-old seedlings, prepared in sterilized petri dishes, were transferred into pots containing washed sand and irrigated with Hoagland nutrient solution. Pots were located in a growth chamber (at 25°C for 16h in light and 18°C for 8h in darkness) and after certain growth period, plants were harvested for analyses. For antibacterial analyses, the plants were treated throughout flowering and fruit production stages. Results showed that in all treated plants, proline content was increased and photosynthetic pigments were decreased in high concentrations of NaCl. Also, the studies on growth factors showed that in dill, these parameters were affected by NaCl. Studies on antibacterial activities showed that in most of the cases, the zone of inhibition was increased by increasing of salt concentration and the antibacterial effect of extract was significant in high concentrations. Of course, choosing the best way and solute for preparing the extract is important for reaching a noticeable antibacterial effect.Keywords: Dill (Anethum graveolens L.), NaCl, photosynthetic pigments, proline, Antibacterial Activity -
The effects of sodium chloride (NaCl) salinity (control; canal water with 0.4 dS m-1), 2.5 dSm-1, 5.0 dS m-1, 7.5 dS m-1 and 10.0 dS m-1, respectively) developed after 6 weeks of pruning (beginning of study) on plant growth, flowering and quality of three cut rose (Rosa hybrida L.) cultivars viz. Kardinal, Angelique and Gold Medal were studied to achieve better management, quality production and ascertaining salinity tolerance of promising cut roses being grown commercially in Pakistan. Plants were grown in pure sand in order to eliminate substrate salinity effect on plants. Number of leaves branch-1, leaf area, leaf total chlorophyll contents, bud diameter, flower diameter and flower quality were greater when plants were grown with canal water (control) having only 0.4 dS m-1 salinity, which also reduced interval between flushes by early flowering, while plant height, number of flowers plant-1 flush-1, fresh and dry weight of a flower, stem length and diameter were greater with 2.5 dS m-1 substrate salinity followed by canal water (control). Among cultivars, Angelique proved comparatively more salt tolerant as compared with Kardinal and Gold Medal by producing vigorous growth and greater number of flowers. In summary, cut rose cultivars studied cannot tolerate higher substrate salinity and preferably be grown withKeywords: Cut flowers, Kardinal, NaCl, Production, Rose, Salinity
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.