به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « heritability » در نشریات گروه « بیوتکنولوژی و ژنتیک گیاهی »

تکرار جستجوی کلیدواژه «heritability» در نشریات گروه «کشاورزی»
  • محمد نادر ابراهیمی، هادی احمدی*، مصطفی درویش نیا، داریوش گودرزی

    گندم (Triticum aestivum L., 2n= 6x= 42, AABBDD) مهم ترین گیاه استراتژیک درسراسرجهان به شمار می رود که با تامین پروتئین، نشاسته، مواد معدنی و ویتامین ها، نقش بسیار حیاتی در رژیم غذایی انسان‎‎ها دارد. بیماری بلایت خوشه گندم (Fusarium head blight: FHB) یکی از مهم ترین بیماری های گندم در مناطق گرم و مرطوب دنیا است که باعث کاهش محصول و کیفیت دانه می‎شود. عامل بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم قارچ Fusarium graminearum می باشد. در مطالعه حاضر، به منظور تعین ژنوتیپ های مقاوم گندم نان و بررسی برخی صفات مرتبط با عملکرد، 27 رقم و لاین گندم نان در مدت یک سال در مزرعه پژوهشی، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان کشت و مورد آزمون قرار گرفتند. به منظور اعمال تیمار، خوشه ها در مرحله آغاز گل دهی به صورت اسپور پاشی، به عامل بیماری آلوده شدند. نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنی دار آماری بین 27 ژنوتیپ گندم نان مورد بررسی از نظر صفات رشدی، اجزای عملکرد و همچنین عملکرد دانه نشان داد. از نظر عملکرد دانه ارقام 1 (مهدوی)، 3 (شیراز) و 14 (دز) برتری معنی داری در مقایسه با سایر ارقام داشتند. نتایج همبستگی ساده بین صفات و همچنین رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات وزن هزاردانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه، طول ریشک و ارتفاع بوته از صفات بسیار مهم در تعیین عملکرد دانه می باشند. بنابراین انتخاب ارقامی که دارای صفات مورد نظر باشند، می تواند تولید عملکرد دانه بالا را تضمین نماید. از نظر میزان درصد بیماری FHB، ارقام شیراز، پیشتاز، قدس و مروارید2 به عنوان مقاوم ترین ژنوتیپ ها شناسایی شدند. با توجه به مقادیر وراثت پذیری عمومی و پیشرفت ژنتیکی برای ارتفاع بوته و همچنین ثبت همبستگی بالای این صفت با عملکرد دانه، می توان از این صفت به عنوان صفت مطلوب برای بهبود عملکرد دانه از طریق گزینش استفاده نمود. علاوه بر این، نتایج کلی مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از ارقام شیراز، پیشتاز، قدس و مروارید2 در برنامه های بهنژادی برای انتقال ژن های صفت مقاومت به بیماری بلایت سنبله گندم، مناسب می باشد.

    کلید واژگان: بیماری بلایت فوزاریومی, گندم, وراثت پذیری
    Mohammad Nader Ebrahimi, Hadi Ahmadi*, Mostafa Darvishnia, Daryoush Ghoudarzi

    Hexaploid winter wheat (Triticum aestivum L., 2n= 6x= 42, AABBDD) is an important small-grain cereal crop grown for food and feed. In Iran, wheat is the most cultivated cereal crop where winter wheat is ranked 1st in terms of production. Wheat fusarium head blight (FHB) is one of the most important diseases of wheat in humid and hot regions of the world, which causes a decrease in yield and grain quality. Fusarium head blight is caused by Fusarium graminearum. In order to investigate the resistance of some wheat traits against HBF, 27 varieties and lines of bread wheat were sown at the farm of Faculty of Agriculture, Lorestan University. The spikes were infected at the first flowering stage by spray inoculation. The results showed that there was a great diversity among the 27 varieties of bread wheat tested in terms of growth traits, yield components, and grain yield. The results of The Duncan's test for comparing means showed that cultivars Ghods, Shiraz, Morvarid 2, and Pishtaz had a significant superiority in terms of grain yield compared to other cultivars. The results of simple correlation and also stepwise regression analysis showed that the traits of 1000 seed weight, plant height, number of seeds per spike, number of spikes, spike length and plant height are very important traits for grain yield. According to values of broad sense heritability and genetic gain for plant height and high correlation of this trait and seed yield, plant height can be used as a suitable trait for improving seed yield by selection. The overall results showed that Shiraz, Pishtaz, Quds and Morwarid-2 cultivars are suitable for transferring resistance to wheat spike blight disease in breeding programs.

    Keywords: Fusarium Head Blight Disease, Wheat, Heritability
  • محمد ضابط*، فهیمه برازنده، علیرضا صمدزاده

    به منظور بررسی ساختار ژنتیکی صفات مختلف کنجد، 7 ژنوتیپ شامل اردستان، سیرجان، فارس، سبزوار، جیرفت، اولتان و TS-3 در قالب طرح دای آلل یک طرفه 7 × 7 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند طی سال های 97-1394 مورد مطالعه قرار گرفت. صفات ارتفاع بوته، ارتفاع تا اولین کپسول، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ، طول برگ، روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا 90 درصد گلدهی، روز تا رسیدن فیزیولوژیک، تعداد کپسول در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد دانه در کپسول، وزن کپسول، طول و عرض کپسول، میزان کلروفیل a، b و کل، درصد روغن و پروتیین اندازه گیری شد. تجزیه واریانس هیمن نشان داد که اجزای a، b و b3 در تمامی صفات و اجزای b1 و b2 در اکثر صفات معنی دار بودند. پارامترهای D، H1 و H2 در اکثر صفات معنی دار و پارامترهای F، h2 و E در اکثر صفات معنی دار نشدند. متوسط درجه غالبیت (√H1/D) بیانگر غالبیت ناقص و فوق غالبیت در صفات مورد مطالعه بود. پارامتر H2/(4H1) در کلیه صفات به استثنای روز تا 50 درصد گلدهی کمتر از 0.25 بود ؛ بنابراین در کلیه صفات به استثنای صفت فوق، ژن های افزاینده و کاهنده توزیع متقارنی در بین والدین نداشتند. پارامتر (√(4DH1)+F)/√(4DH1)-F نشان از توزیع متقارن و نامتقارن در صفات مورد مطالعه داشت. در اکثر صفات یک بلوک ژنی غالب کنترل کننده صفات وجود داشت. وراثت‏پذیری عمومی بین 0.99-0.47 و وراثت‏ پذیری خصوصی بین 0.98-0.17 متغیر بود. به طور کل تمامی صفات توسط ژن های با اثرات افزایشی و غالبیت کنترل می شدند ؛ بنابراین امکان گزینش و تولید دورگ در کنجد وجود دارد. با توجه به آن که ژنوتیپ های فارس، اولتان و TS-3 بیشترین آلل های غالب را داشتند، استفاده از این سه ژنوتیپ در مطالعات آتی توصیه می گردد.

    کلید واژگان: اثرات افزایشی, اثرات غالبیت, رگرسیون Wr-Vr, نسبت ژن ها, وراثت پذیری
    Mohammad Zabet*, Fahime Barazandeh, Alireza Samadzadeh

    To investigate the genetic structure of different sesame traits, 7 genotypes, including Ardestan, Sirjan, Fars, Sabzevar, Jiroft, Oltan and TS-3 were studied in the form of a 7 x 7 one-way diallel design in the research farm of the Faculty of Agriculture at University of Birjand during 2015-2018.The traits measured included plant height, height to the first capsule, number of auxiliary branches, number of leaves, leaf length, days to 50 % flowering, days to 90 % flowering, days to physiological maturity, number of capsules per plant, biological yield, grain yield, harvest index, number of seeds per capsule, capsule weight, capsule length, capsule width, chlorophyll a, b and total chlorophyll, oil and protein percentage.Hayman′s variance analysis showed that there were significant components a, b and b3 in all traits and components b1 and b2 in most traits. Parameters D, H1, and H2 were significant and the parameters F, h2 and E were not significant for most traits. The average degree of dominance (√H1/D) showed incomplete dominance and over dominance for all traits. The H2/(4H1) parameter was less than 0.25 in all traits except the day to 50 % flowering, suggesting that increasing and decreasing genes did not have symmetrical distribution among the parents. The parameter (√(4DH1)+F)/√(4DH1)-F ) showed symmetrical and asymmetrical distributions for the studied traits. In most of the traits, there was a dominant gene block controlling the traits. Broad sense and narrow sense heritabilities ranged 0.47-0.99 and 0.17-0.98, respectively. In general, all traits were controlled by genes with additive and dominance effects, so it is possible to select and produce hybrids in sesame. Considering that Fars, Oltan and TS-3 genotypes had the most dominant alleles, it is recommended that in future studies, attention should be paid to these three genotypes.

    Keywords: Additive effects, Dominance effects, Heritability, Ratio of Genes, Wr-Vr Regression
  • مصطفی خدادادی*، بهزاد سرخی لله لو، سید محمد مهدی مرتضویان، جهانگیر عباسی کوهپالکانی، محمود باقری، میلاد کرباسی

    بادمجان به دلیل خواص تغذیه ای، یکی از محصولات سبزی صیفی بسیار مهم به شمار می رود. هدف از این مطالعه بررسی تنوع ژنتیکی بین نمونه های ژنتیکی بادمجان موجود در بانک ژن گیاهی ملی ایران بود. به منظور انجام این آزمایش در سال اول و در ارزیابی مقدماتی 168 نمونه ژنتیکی و در سال دوم و ارزیابی تکمیلی 40 نمونه ژنتیکی بادمجان موجود در بانک ژن گیاهی ملی ایران مورد بررسی قرار گرفتند. در این ارزیابی ها تعداد 23 صفت کمی و کیفی ارزیابی شد. در ارزیابی مقدماتی، ژنوتیپ های مورد مطالعه اختلاف آماری معنی داری در سطح احتمال 1 درصد برای همه صفات نشان دادند و توزیع فراوانی نمونه ها از نظر شکل میوه به صورت دلمه ای (35.89درصد)، قلمی (32.18 درصد)، لامپی (13.67 درصد)، نیم قلمی (13.15 درصد) و گرزی (5.11 درصد) بود. در ارزیابی تکمیلی، اثر ژنوتیپ در نمونه های مورد مطالعه برای همه صفات معنی دار بود. از لحاظ تنوع ژنتیکی در صفات کیفی، بیشترین تنوع در صفات رنگ گل (1.56) و شکل میوه (1.53) و کم ترین تنوع در رنگ میوه (0.5) مشاهده شد. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای چهار گروه شناسایی شد. بیشترین فاصله ژنتیکی بین توده های شماره یک و 20 (22.34) و کمترین فاصله بین توده های شماره هفت و 21 (0.12) بود. در تجزیه به عامل ها سه عامل اصلی اول 68.06 درصد از تنوع موجود در داده ها را توجیه نمود. عامل های اول و دوم، به عنوان عامل های عملکرد و اجزا عملکرد شناخته شدند. همچنین صفات عملکرد میوه دارای وراثت پذیری بالا و همچنین همبستگی ژنتیکی معنی دار با همدیگر بودند؛ بنابراین با توجه به ضریب صفات مهم در تعیین عامل های اول و دوم، انتخاب نتاج در جمعیت های در حال تفرق باید هم زمان با در نظر گرفتن به نژادی برای عملکرد و شکل میوه مورد نظر باشد.

    کلید واژگان: بادمجان, تنوع ژنتیکی, وراثت پذیری, همبستگی ژنوتیپی
    Mostafa Khodadadi*, Behzad Sorkhilalehloo, Seyed Mohammad Mahdi Mortazavian, Jahangir Abbasi Kohpalekani, Mahmoud Bagheri, Milad Karbasi

    Eggplant is a highly nutritious vegetable that is widely consumed. The aim of this study was to evaluate the genetic diversity between eggplant accessions from the National Plant Gene-Bank of Iran. In the first year, a preliminary evaluation was conducted using 168 accessions. Based on preliminary evaluation results, 40 accessions were selected for complementary evaluation in the second year. The evaluation was based on 23 quantitative and qualitative traits. The results of the preliminary evaluation showed statistically significant (P<0.01) differences between accessions for all traits. Fruit shape frequencies were rounded (35.89 percent), elongated (32.18 percent), oval (13.67 percent), Semi-elongated (13.15 percent), and mace-shaped (5.11 percent). In the complementary evaluation, there were significant differences between accessions for all traits. Qualitative traits such as flower color (1.56) and fruit shape (1.53) exhibited the highest genetic variation, while fruit color (0.5) showed the lowest. Cluster analysis analysis results revealed four groups for accessions and the highest (22.34) and least (0.12) genetic distances between 1 and 2 and between 7 and 21accessions, respectively. Factor analysis showed that the first three factors explained 68.06 percent of total variation in data. The first and second factors were related to yield and yield components, respectively. Also, fruit yield traits showed high heritability and there was significant genetic correlation between these traits. Therefore, high heritable and high-scoring traits in these factors should be considered when selecting progenies in segregating populations for improvement in terms of fruit yield and shape.

    Keywords: Eggplant, Genetic variation, Heritability, Genotypic correlation
  • مژگان شیرین پور، احسان عطازاده، احمد بایبوردی، سعید اهری زاد، علی اصغری*، اشکبوس امینی

    با توجه به اهمیت تولید ذرت و تاثیر تنش کم آبی در کاهش عملکرد این محصول، برآورد اجزای ژنتیکی و وراثت پذیری صفات برای تعیین روش به نژادی تحت تنش کم آبی امری ضروری در برنامه های به نژادی می باشد. نسل های حاصل از تلاقی دو لاین اینبرد ذرت شامل B73 (لاین مادری) و MO17 (لاین پدری)، SC704 (F1) و نیز نسل های F2، BC1،BC2  و F3 به منظور برآورد اثرات ژنی و وراثت پذیری صفات عملکرد، اجزای عملکرد و مورفولوژیکی مطالعه شدند. هفت نسل ذرت با استفاده از روش تجزیه میانگین نسل ها تحت شرایط آبیاری کامل، تنش متوسط و شدید کم آبی مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 20 تکرار در هر واحد آزمایشی طی دو سال زراعی 99-1398 در ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی دانشگاه تبریز انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب دو سال و مقایسات میانگین تحت سه رژیم آبیاری مختلف نشان داد که تنش کم آبی باعث کاهش معنی دار تمامی صفات مورد مطالعه (به جز نسبت ریشه به ساقه) شد. نتایج تجزیه میانگین نسل ها سهم بالای اثرات ژنی غیرافزایشی را در کنترل ژنتیکی صفات عملکرد دانه، قطر بلال، تعداد ردیف دانه، وزن بلال (در شرایط آبیاری کامل)، وزن صددانه، ارتفاع بوته، وزن تر اندام هوایی، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت نشان داد. با توجه به این نتایج گزینش در نسل های تفرق پیشرفته و روش اصلاحی مبتنی بر هیبریداسیون می تواند جهت بهبود این صفات موثر واقع شود. هم چنین، سهم بارز اثرات ژنی افزایشی در کنترل توارث صفات طول بلال، وزن بلال (در هر دو شرایط تنش) و نسبت ریشه به ساقه بیانگر این است که برای اصلاح این صفات و بهره گیری از واریانس افزایشی، گزینش در نسل های در حال تفرق اولیه و والدین اینبرد می تواند موثر باشد. هیبرید SC704 و اینبرد MO17 در مقایسه با اینبرد B73، کم ترین درصد تغییر را در شرایط تنش کم آبی نشان دادند که بیانگر پتانسیل عملکرد بالا و پایداری آن ها در شرایط تنش بود.

    کلید واژگان: تجزیه ژنتیکی, تنش کم آبی, نسل های ذرت, وراثت پذیری
    Mozhgan Shirinpour, Ehsan Atazadeh, Ahmad Bybordi, Saeid Aharizad, Ali Asghari*, Ashkboos Amini

    Considering the importance of maize production and the impact of water deficit stress on reducing the yield of maize, estimating the genetic components and heritability of traits for determine the breeding method under water deficit stress is essential in breeding programs. The generations drived from a cross between two inbred lines of maize including B73 (maternal line) and MO17 (paternal line), SC704 (F1) as well as F2, BC1, BC2 and F3 generations in order to estimate the genetic effects and heritability of yield, yield components and morphological traits were studied. Seven maize generations using the generations mean analysis under the full irrigation, mild and severe water deficit conditions were evaluated. The experiment was conducted in the form of randomized complete block design with 20 replications per experimental unit during two cropping seasons (2018-2019) at the Agricultural Research Station of University of Tabriz. The results of two-year combined analysis of variance and mean comparisons under three different irrigation regimes showed that water deficit stress significantly reduced all of the studied traits (except root/shoot ratio). The generations mean analysis showed the high contribution of non-additive gene effects for the genetic control of grain yield, ear diameter, number of kernel row, ear weight (in full irrigation conditions), 100 grain weight, plant height, fresh shoot weight and biological yield traits. According to these results, selection in the advanced generations and the breeding method based on hybridization can be effective to improve these traits. Also, the significant contribution of additive gene effects in controlling the inheritance of ear length, ear weight (in both stress conditions) and root/shoot ratio traits indicated that selection in early segregating generations and inbred parents can be effective for breeding of these traits and taking advantage of additive variance. Hybrid SC704 and inbred MO17 compared with the inbred B73 showed the lowest variation percentage under the water deficit stress conditions, which indicated their high yield potential and stability in the stress conditions.

    Keywords: Genetic analysis, Heritability, Maize generations, Water deficit stress
  • سیاوش صلحی اندراب، ورهرام رشیدی*، حسین شهبازی، فرهاد فرح وش، علیرضا احمدزاده

    به منظور تعیین وراثت پذیری برخی صفات فیزیولوژیکی تحت تنش شوری در ارقام جو، یک تلاقی دی آلل 7×7 یکطرفه در سال 1396- 1395 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، انجام شد. بذور F1 حاصل به همراه والدین در یک آزمایش گلدانی در گلخانه و در شرایط بدون تنش (شاهد) و تنش شوری 8 و 12 دسی زیمنس بر متر، کاشته شدند. بعد از اعمال تنش شوری، صفاتی نظیر شاخص کلروفیل برگ، پارامترهای فلورسانس کلروفیل و هدایت روزنه ای، اندازه گیری شدند. وراثت پذیری خصوصی صفات از 16/0 تا 54/0 متغیر بود، در حالیکه وراثت پذیری عمومی صفات، بالا بوده و از 70/0 تا 87/0 متغیر بود. درجه متوسط غالبیت در تمام موارد بزرگتر از یک بود که حاکی از کنترل صفات توسط اثرات فوق غالبیت است. ضریب همبستگی بین میانگین والدین و جهت غالبیت نشان داد در صفت هدایت روزنه ای، آلل های غالب باعث افزایش مقدار صفات مذکور می شوند. در حالیکه در بقیه صفات، چنین رابطه ای مشاهده نگردید. بر اساس اثرات قابلیت ترکیب عمومی (GCA) می توان نتیجه گرفت که والدین افضل، ریحان و صحرا، آلل های مطلوبی برای هدایت روزنه ای دارند. ارقام افضل، نصرت، و یوسف، آلل های مطلوبی برای محتوی کلروفیل داشتند و ارقام افضل، نصرت، والفجر و کویر، آالل های مناسبی برای فلورسانس کلروفیل دارا بودند. با توجه به اینکه هدایت روزنه ای در بین صفات، بیشترین وراثت پذیری خصوصی را داشته و با توجه به سرعت بالای غربالگری توسط دستگاه های هدایت سنج و توان عملیاتی بالا، می توان از این صفت در گزینش تحمل به شوری در نسل های اولیه اصلاحی جو استفاده کرد

    کلید واژگان: تنش شوری, جو, دی آلل, صفات فیزیولوژیکی, وراثت پذیری
    Siavash Solhi Andarab, Varahram Rashidi *, Hossein Shahbazi, Farhad Farahvash, Alireza Ahmadzadeh

    In order to determine the heritability and genetic parameters of physiological traits related to salinity stress in barley (Hordeum vulgare L.), a 7×7 half diallel cross was conducted at Islamic Azad University, Ardabil, during 2016-2017. The F1 seeds along with their parents were grown in greenhouse under non-stress, 8 and 12 dS/m salinity stress levels. After exposure of plants to salinity, leaf chlorophyll content, chlorophyll fluorescence and stomatal conductance were measured. Narrow sense heritability of chlorophyll content ranged from 0.29 to 0.40. These values for chlorophyll fluorescence ranged from 0.16 to 0.24 and for stomatal conductance ranged from 0.26 to 0.54. Broad sense heritability of traits was high and ranged from 0.70 to 0.87. The degree of average dominance was higher than one in all of traits, indicating the presence of over dominance in control of the traits. Dominant alleles were favorable, in stomatal conductance however such relation was not observed in leaf chlorophyll content and chlorophyll fluorescence

    Keywords: barley, diallel, heritability, Physiological traits, salinity stress
  • الهام هیبت، رضا درویش زاده*، امیر فیاض مقدم

    در یک برنامه اصلاحی اطلاع از نحوه عمل ژن‌ها نقش کلیدی در طراحی برنامه‌های تلاقی و انتخاب موثر دارد. در این پژوهش، ارزش اصلاحی برای 17 صفت زراعی در ذرت با استفاده از نشانگرهای SNP از طریق بهترین پیش‌بینی نااریب خطی (BLUP) برآورد شد. در بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه؛ ژنوتیپ 25*/89 از لحاظ تاریخ ظهور گل نر، ژنوتیپ P13L2 از لحاظ میزان کلروفیل دارای بالاترین میزان ارزش اصلاحی بودند. ژنوتیپ (Indonesia) S2/QPM/SUKMA از لحاظ وزن خشک بوته، طول برگ، ارتفاع بوته و ژنوتیپ (Paternal)R59 از لحاظ تاریخ ظهور بلال اول و ژنوتیپ 1264/1 از لحاظ تاریخ ظهور بلال دوم دارای بالاترین ارزش اصلاحی بودند. ژنوتیپ P16L4 Kahia از لحاظ وزن دانه در بوته ارزش اصلاحی مثبت و بالا نشان داد. ژنوتیپ P11L7 برای تعداد بلال، ژنوتیپP9L6 برای طول چوب بلال، ژنوتیپ P10L5 برای صفات عرض برگ، شاخص سطح برگ، قطر ابتدای چوب بلال، قطر وسط چوب بلال، وزن چوب بلال و ارتفاع بوته دارای بالاترین ارزش اصلاحی بودند. با در نظر گرفتن مجموع ارزش‌های اصلاحی صفات مورد مطالعه، ژنوتیپ‌های P10L5، P16L6 Kahia،P10L7 ،P10L9 بالاترین رتبه را داشتند. وراث‌پذیری خصوصی برآورد شده برای صفات مورد مطالعه در محدود 22/0 تا 94/0 بود. ژنوتیپ‌های با بالاترین ارزش اصلاحی، بالاترین توان در انتقال صفات خود به نتاج را دارند؛ بنابراین می‌توانند به‌عنوان والد مطلوب برای اصلاح این صفات در برنامه‌های تلاقی استفاده شوند.

    کلید واژگان: صفات اگروبیولوژیک, نشانگرهای مولکولی, ذرت, مدل خطی مخلوط, وراثت پذیری
    Elham Heibat, Reza Darvishzadeh *, Amir Fayaz Moghaddam

    In a breeding program, knowledge on the effect of genes plays a key role in designing breeding programs and realizing effective selection. In this study, the breeding value for 17 traits in maize was estimated by using SNP markers data via Best linear unbiased prediction (BLUP) method. Among the studied genotypes; genotype 25*/89 in terms of date to emergence of male flowers, genotype P13L2 in terms of chlorophyll content had the highest breeding values. Genotype S2/QPM/SUKMA (Indonesia) in terms of plant dry weight, leaf length, plant height and genotype R59 (Paternal) in terms of first cob emergence date and genotype 1264/1 in terms of second cob emergence date had the highest breeding values, respectively. Genotype Kahia P16L4 showed positive and high breeding value in terms of grain weight per plant. P11L7 for cob number, P9L6 for cob length, P10L5 for leaf width, leaf area index, diameter of beginning part of cob, middle diameter of cob, cob weight and plant height had the highest breeding values. Considering the total breeding values of the studied traits, genotypes such as P10L5, P16L6 Kahia, P10L7, P10L9 had the highest rank. The estimated narrow sense heritability for the studied traits was in the range of 0.22 to 0.94. Genotypes with the highest breeding value have the highest ability to transfer their traits to offspring. Therefore, they can be used as a desirable parent to modify these traits in crop breeding programs.

    Keywords: Agrobiological traits, Heritability, Maize, Mixed linear model, Molecular markers
  • احمد کعب عمیر، پیام پورمحمدی*، عبدالعلی گیلانی، خلیل عالمی سعید، محمد فرخاری

    راهکارهای مختلفی جهت کاهش مصرف آب در کشت برنج، از جمله کشت برنج در خاک اشباع از آب، خشک و تر نمودن خاک (آبیاری تناوبی) و شیوه کشت هوازی برنج توسعه داده شده اند. در این تحقیق به منظور شناسایی و گروه بندی ارقام برنج مناسب کشت هوازی، تعداد 34 رقم از ارقام بومی و اصلاح شده برنج انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه به عامل ها براساس تجزیه به مولفه های اصلی براساس کلیه صفات نشان داد که 6 عامل با مقادیر ویژه بیش از یک استخراج شد که این 6 عامل پس از چرخش واریماکس، 78.08 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. در تجزیه خوشه ای برداشت اول با استفاده از روش وارد، ارقام در 4 خوشه مجزا قرار گرفتند که خوشه 3 بزرگترین خوشه معرفی شد. تجزیه تابع تشخیص برداشت اول نشان داد که تمامی ارقام به طور صحیح گروه بندی شده اند. در تابع تشخیص کانونیکی دو تابع کانونیک اول با مقادیر ویژه بالاتر از یک در مجموع 88.9 درصد از واریانس موجود را توجیه کردند. در تجزیه خوشه ای براساس میانگین برروی داده های حاصل از برداشت راتون، ژنوتیپ ها در 2 گروه متفاوت قرار گرفتند. ژنوتیپ های گروه اول از لحاظ عملکرد و اجزاء عملکرد بالاتر از ژنوتیپ های گروه دوم قرار گرفتند و به عنوان ژنوتیپ های برتر معرفی گردیدند. وراثت پذیری همراه با پیشرفت ژنتیکی برای صفات دوام سطح برگ، تعداد بوته سبز شده، تعداد خوشه در واحد سطح، تعداد دانه های پر و درجه رسیدگی نشان داد این صفات می توانند به نتاج هیبرید منتقل شوند و گزینش بر اساس این صفات موثر می باشند.

    کلید واژگان: برنج هوازی, تنوع ژنتیکی, تجزیه خوشه ای, تجزیه تابع تشخیص, وراثت پذیری, پیشرفت ژنتیکی
    Ahmad Kaab Omeyr, Payam Pourmohammadi*, Abdolali Gilani, Khalil Alami-Saeid, Mohammad Fakhari

    Various strategies have been developed to reduce water consumption in rice cultivation, including rice cultivation in water-saturated soil, drying and wetting of the soil (periodic irrigation), and aerobic rice cultivation. In this study, in order to identify and grouping rice cultivars suitable for aerobic cultivation, 34 cultivars of native and improved rice cultivars were selected and evaluated. Factor analysis based on principal components analysis based on all traits showed that 6 factors were extracted with special values of more than one. These 6 factors, after the Varimax rotation, justify the 6 main and independent factors, justifying 78.08% of the total variation. In the first harvest, cluster analysis using WARD method, cultivars were grouped into 4 groups, which cluster 3 being the largest cluster. Discriminant analysis of first harvest, showed that all cultivars were grouped correctly. In canonical discriminant the first two canonical functions with eigenvalues greater than one explained a total of 88.9% of the variance. In cluster analysis based on the average of the data obtained from Raton product, genotypes were divided into two different groups. The genotypes of the first group were higher than the genotypes of the second group in terms of yield and yield components and were introduced as superior genotypes. Heritability with genetic improvement for leaf area duration, number of seedling (grown plants), number of spikes per unit area, number of full seeds and degree of maturity showed that these traits can be transferred to hybrid offspring and selections based on these traits are effective.

    Keywords: Aerobic rice, Genetic diversity, Cluster analysis, Discriminant analysis, Heritability, Genetic progression
  • رضا امیری، صحبت بهرامی نژاد*، کیانوش چقامیرزا

    بررسی نظام ژنتیکی کنترل‎کننده صفات زراعی، یکی از مقدمات انتخاب روش به‎نژادی مناسب است. به منظور تجزیه ژنتیکی برخی صفات زراعی گندم نان با استفاده از روش تجزیه میانگین نسل‎ها، والدین و نسل‎های ایجاد شده از تلاقی مرودشت × MV-17 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و تحت شرایط نرمال و تنش خشکی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس وزنی حاکی از وجود اختلاف معنی‎دار بین نسل‎های مختلف از نظر اغلب صفات مورد مطالعه تحت هر دو شرایط بود. تجزیه میانگین نسل‎ها نشان داد که علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت، انواعی از اثرات اپیستازی نیز در وراثت اغلب صفات نقش داشتند و بنابراین نمی‏توان به موفقیت گزینش در نسل‎های اولیه جمعیت های در حال تفرق امیدوار بود. برای صفات ارتفاع بوته، طول پدانکل و طول ریشک، نقش اثر افزایشی ژن‎ها بیشتر از اثر غالبیت بود که نشان‎ دهنده سودمندی استفاده از گزینش دوره‎ای برای تجمیع این ژن‎ها و سپس انتخاب لاین‎های با خصوصیات زراعی مطلوب می‏باشد. مدل کنترل ژنتیکی اغلب صفات تحت هر دو شرایط از نظر وجود یا عدم وجود اثرات متقابل غیرآللی، تقریبا مشابه هم بود و چندان تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفت. وراثت‎پذیری عمومی برای صفات ارتفاع بوته، طول پدانکل و طول ریشک تحت هر دو شرایط بالا بود. برای عملکرد دانه، وراثت‎پذیری عمومی تحت هر دو شرایط در حد متوسط اما وراثت‎پذیری خصوصی بسیار پایین بود. در مجموع با توجه به نقش بارزتر اثرات ژنی غیرافزایشی در کنترل اغلب صفات، گزینش در نسل‎های پیشرفته و پس از رسیدن به خلوص نسبی پیشنهاد می‎شود.

    کلید واژگان: اپیستازی, عمل ژن, واریانس ژنتیکی, وراثت‎پذیری, هتروزیس
    Reza Amiri, Sohbat Bahraminejad*, Kianoosh Cheghamirza

    The study of the genetic structure controlling agronomic traits is one of the preconditions for selecting the appropriate breeding method. In order to analyze genetic of some agronomic traits of bread wheat using generation mean analysis, parents and different generations resulting from the cross of Marvdasht × MV-17 wheat cultivars were assessed in a randomized complete block design with three replicates under normal and terminal drought stress conditions in Research Farm of Razi University (Iran) during 2015-2016 cropping season. Based on the results of weighted ANOVA, a significant difference was observed between different generations for most of the studied traits under both conditions. Generations mean analysis revealed that in addition to the additive and dominance gene effects, a variety of epistatic effects also played a role in the inheritance of most traits, and therefore cannot hope for the success of selection in first generations. The role of additive gene effect was greater than the dominance one for plant height, peduncle length and awn length, indicating usefulness of using recurrent selection to aggregate these genes followed by selecting lines with favorable agronomic characteristics. The model of genetic control for most of the traits was similar under both conditions in terms of the presence or absence of non-allelic interactions and it has not been widely affected by drought stress. The broad-sense heritability for plant height, peduncle length and awn length was estimated to be high under both conditions. The broad-sense heritability for kernel yield was moderate estimated under both conditions, but the narrow-sense heritability was very low. In general, considering the greater role of the non-additive gene effect for most of the traits, the selection is suggested in advanced generations and after access to a high level of gene fixation.

    Keywords: Epistasis, Gene action, Genetic variance, Heritability, Heterosis
  • علی دولتشاه، احمد اسماعیلی*، هادی احمدی، کریم خادمی، داریوش گودرزی

    اساس تحقیقات به نژادی گیاهان بر پایه تنوع ژنتیکی وسیع استوار است و ارزیابی تنوع ژنتیکی یکی از مهم ترین گام ها در معرفی ارقام جدید است. در این تحقیق تنوع ژنتیکی 25 ژنوتیپ خلر برای صفات مختلف در شهرستان خرم آباد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ ها از لحاظ اغلب صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که ژنوتیپ IF1312 با بیشترین عملکرد دانه و ژنوتیپ های IF1332 و IF471 با بیشترین عملکرد علوفه خشک و تر، بهترین عملکرد را دارند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که سه مولفه اول 62.64 درصد از تغییرات کل را توجیه می نمایند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ های IF1307، IF1872 وIF471 که دارای عملکرد دانه و علوفه بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها بودند، در یک گروه قرار گرفتند. جهت برآورد همبستگی ژنتیکی و وراثت پذیری صفات مختلف در ژنوتیپ های خلر از روش REML استفاده شد. بیشترین وراثت پذیری (0.87) برای صفت تعداد دانه نارس و کمترین وراثت پذیری (0.10) برای صفت وزن خشک کل برآورد گردید. عملکرد دانه با عملکرد علوفه تر همبستگی ژنتیکی مثبت و بالایی داشت و صفات بیوماس، درصد برگ و عملکرد علوفه خشک نیز همبستگی ژنتیکی مثبت و بالایی با عملکرد علوفه تر نشان دادند. در مجموع، ژنوتیپ IF1307 از نظر بیشتر صفات دارای تظاهر بهتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها بود و از نظر عملکرد علوفه تر بین ژنوتیپ ها عملکرد قابل قبولی داشت.

    کلید واژگان: خلر, تجزیه خوشه ای, تجزیه به مولفه های اصلی, وراثت پذیری
    Ali Dowlatshah, Ahmad Ismaili*, Hadi Ahmadi, Karim Khademi, Daryoush Goudarzi

    Plant breeding researches is based on genetic diversity and evaluation of genetic diversity is also one of the most important steps in introduction of new cultivars. In this study, genetic diversity of 25 grass pea genotypes was studied based on randomized complete block design with three replicates in Khorramabad (Iran). Analysis of variance showed significant differences among genotypes for most of traits. Mean comparison showed that genotype IF1312 with the highest grain yield and genotypes IF1332 and IF471 with the highest dry and fresh forage yield had the best yield. Principal component analysis showed that the first 3 factors explained 62.64% of total variance. Based on cluster analysis, genotypes IF1307, IF1872 and IF471 with the highest grain and forage yield are belonged to one cluster. REML method was used to estimate genetic correlation and heritability of different traits. The highest amount of heritability (0.87) was estimated for number of immature grains and the least heritability (0.10) was estimated for total dry weight. Grain yield had a high and positive genetic correlation with forage yield, and biomass, percentage of leaf and dry forage yield also had a high and positive genetic correlation with fresh forage yield. Totally, genotype IF1307 had the best performance for most of traits compared to the other genotypes and had an acceptable forage yield among genotypes.

    Keywords: Grass pea, Cluster analysis, Principal components analysis, Heritability
  • جمال رحیمی درآباد، ورهرام رشیدی*، حسین شهبازی، محمد مقدم واحد، ابراهیم خلیل وند

    به منظور تعیین وراثت پذیری و پارامترهای ژنتیکی برخی صفات زراعی در ارقام جو، بذور F1 حاصل از تلاقی نیمه دی آلل 7 × 7 به همراه والدین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و تحت شرایط بدون تنش و تنش های شوری 8 و 12 دسی زیمنس بر متر ارزیابی شدند. تجزیه ژنتیکی به روش هیمن و روش دوم در مدل ثابت گریفینگ انجام شد. شیب خط رگرسیون Wr روی Vr در هر سه شرایط، اختلاف معنی داری با یک نشان نداد، اما با صفر اختلاف معنی داری نشان داد که نشان دهنده کفایت مدل افزایشی- غالبیت برای این صفات است. وراثت پذیری عمومی صفات بالا (9/0-7/0) و وراثت پذیری خصوصی صفات متوسط به بالا (8/0-4/0) بود. نتایج نمودارهای رگرسیونی نشان داد که والد افضل دارای بیشترین آلل غالب بود. معنی دار بودن جزء ژنتیکی a، در بیشتر صفات نشان دهنده نقش اثرهای افزایشی ژن در کنترل صفات بود. جزء ژنتیکی b در بیشتر صفات معنی دار بود که نشان دهنده حضور اثرهای غالبیت ژنی در کنترل صفات است. برآورد توزیع آلل های مثبت و منفی در والدین نشان داد مقدار این نسبت در کلیه صفات (به جز وزن دانه در سنبله تحت تنش 12 دسی زیمنس بر متر) کمتر از 25 درصد بود که نشان دهنده عدم تقارن در توزیع آلل های مثبت و منفی در بین والدین است. بر اساس اثرات ترکیب پذیری عمومی در شرایط شوری، رقم کویر آلل های مطلوبی برای صفات ارتفاع بوته، وزن دانه در سنبله و وزن صددانه را دارا می باشد و می تواند به عنوان یک والد عمومی در برنامه های به نژادی به کار برده شود. برآورد وراثت پذیری عمومی و خصوصی بالا برای بیشتر صفات گویای امیدبخش بودن این مواد ژنتیکی برای به نژادی تحت شرایط نرمال و تنش شوری بود.

    کلید واژگان: اثرات افزایشی و غالبیت, ترکیب پذیری, روش هیمن, وراثت پذیری
    Jamal Rahimi Darabad, Varahram Rashidi*, Hossein Shahbazi, Mohammad Moghaddam Vahed, Ebrahim Khalilvand

    In order to determine the heritability and genetic parameters of some agronomic traits in barely (Hordeum vulgare L.) cultivars, a seven-parent half diallel (F1 crosses + parents) was conducted in the non-stress and salt stress (8 and 12 ds m-1) conditions in a randomized complete block design with three replications. Genetic analysis was performed by Hayman’s method and Griffing’s fixed model, method 2. The slope of linear regression of Wr on Vr were significantly higher than 0 and had not significant difference with 1 indicating the additive-dominant model was satisfied in all cases. The narrow-sense heritability of traits was medium to high (0.4-0.8) but their broad-sense heritability was estimated relatively high (0.7-0.9). Results of regression graphs showed that Afzal parent had the most dominant allele. The significance of “a” component in most of the studied traits indicated the presence of the additive effects in controlling of traits. The significance of “b” component in most of the studied traits indicated the presence of the dominance effects in controlling of traits. The proportion of positive and negative genes was lower than 0.25 in all of the traits (except for grain weight per spike in 12 ds m-1 salinity), indicating the presence of asymmetry in the distribution of the positive and negative alleles in the parents. Based on general combining ability effects, it was concluded that under salinity, cultivar “Kavir” had favorable alleles in plant height, grain weight per spike and 100 grain weight traits and can be used as a general parent in breeding programs. Estimates of high broad-sense heritability and narrow-sense heritability in most traits indicated that these genetic materials were promising for breeding under normal and salinity stress conditions.

    Keywords: Additive, dominance effects, Combining ability, Hayman's approach, Heritability
  • آفاق تابنده ساروی*، علی میرحسینی، کامبیز اسپهبدی، بابک عنایتی
    این تحقیق با هدف برآورد پارامترهای ژنتیکی گونه سیاه تاغ (Haloxylon ammodendron)، مستقر در باغ بذر استان یزد، با استفاده از روش REML و مدل تکرارپذیر انجام شد. برای این منظور از میان توده های سیاه تاغ موجود در استان یزد، تعدادی پایه دارای ظاهر مناسب، کیفیت مطلوب، توازن نسبی بین تاج و تنه، مقاوم به آفات و بیماری ها و دارای بذرهای با قوه نامیه بالا انتخاب و پس از تبدیل به نهال، با حفظ شجره به عرصه منتقل و بر اساس طرح آزمایشی کاملا تصادفی با تکرارهای نامساوی 6 تا 20 نهال از هر ژنوتیپ روی ردیف هایی با فواصل 6 متر کاشته شدند و مورد مراقبت قرار گرفتند.ثبت مستمر صفات نها ل ها برای ارزیابی ژنتیکی ژنوتیپ ها، در طول سا ل های اجرای طرح و در چند نوبت انجام شد. صفات مورد مطالعه به طور عمده صفات رویشی از قبیل ارتفاع، گسترش تاج، قطر تنه، تعداد شاخه های فرعی و شادابی بود. داده ها با استفاده از روش REML و دو مدل مختلف تکرارپذیر و غیرتکرارپذیر و روش تجزیه واریانس تجزیه وتحلیل شد. نتایج بر اساس هر دو روش و هر دو مدل نشان داد که بیشترین وراثت پذیری به صفت ارتفاع مربوط است. اما میزان این برآوردها متفاوت بود، به طوری که همبستگی های ژنتیکی و وراثت پذیری های محاسبه شده در مدل تکرارپذیر نسبت به مدل غیرتکرارپذیر کاهش چشمگیری داشت. تکرارپذیری بر اساس همبستگی داخل گروهی بین دو متغیر مستقل بر روی افراد و به صورت نسبت تفاوت بین افراد به تفاوت فنوتیپی موجود محاسبه شد. براساس نتایج، میزان تکرارپذیری بیشتر صفات بالا برآورد شد. این نتیجه اصلاح نژادگران را قادر می سازد تا در مورد نگهداری پایه ها در باغ بذر در سال های ابتدایی رکوردگیری تصمیم گیری کنند. در نهایت می توان جمع بندی نمود که مدل تکرارپذیر سبب تعدیل وراثت پذیری کلیه صفات شده که با واقعیت و ماهیت کمی صفات مورد مطالعه و اثرپذیری غیرقابل انکار آنها از محیط، تطابق بیشتری دارد.
    کلید واژگان: باغ بذر, تجزیه واریانس, تنوع ژنتیکی, سیاه تاغ, وراثت پذیری, یزد
    A. Tabandeh Saravi *, A. Mirhosseini, K. Espahbodi, B. Enayati
    This study aimed to estimate the genetic parameters of Haloxylon ammodendron located in the seed orchard of Yazd province, Iran, using REML method and repeatability model. For this purpose, among the stands of black saxaul in Yazd province, several rootstocks with suitable appearance, desirable quality, the relative balance between crown and trunk, resistance to pests and diseases selected and their seeds were sown in nursery, and the seedling were planted in the field based on a completely randomized design with unequal replications, 6 to 20 seedlings. The genotypes of each rootstock were planted on rows at 6-m intervals. Data collected and genetic parameters estimated for seedling traits as tree height, canopy expansion, trunk diameter, number of sub-branches, and freshness. Data were analyzed of variance using REML method, two different repeatability, and non-repeatability models. The results based on both models showed that the highest heritability was related to tree height. But these estimates between two methods were different so that, the genetic correlations and heritability values in the repeatability model were significantly lower than that for non-repeatability model. Repeatability was estimated based on the intragroup correlation between two independent variables on individuals and expressed as the ratio of differences between individuals to the existing phenotypic differences. Based on the results, the repeatability of the most traits was high. This result enables breeders to make good decisions about keeping rootstocks in the seed orchard during the growth stage in the early years. Finally, it was concluded that the repeatability model, could estimate moderate heritability for all of traits, which is more in line with the reality and quantitative nature of the studied traits and they could be mare affected by the environment factors.
    Keywords: seed orchard, analysis of variance, Genetic diversity, Haloxylon ammodendron, heritability, Yazd
  • مریم طهماسب عالی، رضا درویش زاده*، امیر فیاض مقدم

    در یک برنامه اصلاحی اطلاع از نحوه عمل ژن ها مهم می باشد چرا که اطلاعات در این زمینه به محقق در طراحی برنامه های تلاقی و انتخاب موثر کمک می نماید. در این پژوهش، ارزش اصلاحی صفات مختلف زراعی در توتون های شرقی تحت تنش گل جالیز با استفاده از بهترین پیش بینی نااریب خطی (BLUP) برآورد شد. برای این منظور 89 ژنوتیپ توتون شرقی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط بدون علف هرز گل جالیز (نرمال) و تنش گل جالیز طی دو سال زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. تنش گل جالیز از طریق اختلاط 06/0 گرم بذر گل جالیز با خاک گلدان اعمال شد. ژنوتیپ C.H.T.209.12e × F.K.40-1 عملکرد بالایی در هر دو شرایط نرمال و تنش گل جالیز داشت و از نظر شاخص تحمل و پایداری عملکرد نیز جزو ژنوتیپ های مطلوب بود. ژنوتیپ Rustica برترین ژنوتیپ از نظر ارزش اصلاحی اکثر صفات مورد مطالعه در هر دو شرایط نرمال و تنش گل جالیز بود. در تجزیه خوشه ای بر اساس ارزش اصلاحی صفات، ژنوتیپ های توتون در هریک از شرایط نرمال و تنش گل جالیز به ترتیب در 6 و 5 گروه تقسیم شدند؛ به طوری که توزیع ژنوتیپ ها در گروه ها بسته به شرایط متفاوت بود. بالاترین وراثت پذیری در شرایط نرمال در وزن تر ریشه و در شرایط تنش گل جالیز در صفت وزن تر برگ مشاهده شد. نتایج بررسی نشان داد ژنوتیپی که عملکرد اقتصادی خوبی دارد ممکن است ارزش اصلاحی آن کم باشد. بنابراین در نظر گرفتن اطلاعات ارزش اصلاحی در کنار میانگین فنوتیپی صفات می تواند کارایی برنامه های اصلاحی را افزایش دهد.

    کلید واژگان: ارزش اصلاحی, پارازیت اجباری, توتون, گل جالیز, منبع مقاومت, وراثت پذیری
    Maryam Tahmasbali, Reza Darvishzadeh*, Amir Fayaz Moghaddam

    In a breeding program, it is important to find out information about the genes action, because knowledge in this field could help the researchers in their crossing programs and realizing effective selection. In this study, breeding values of different agronomic traits in oriental tobacco were predicted using the best linear unbiased prediction (BLUP) procedure. For this purpose, 89 tobacco genotypes were evaluated in a randomized complete block design with three replications under normal (without broomrape) and stress (with broomrape) conditions at Urmia Tobacco Research Centre, during two successive years. Broomrape stress was applied by mixing 0.06 gr broomrape seed with soil in pots. C.H.T.209.12e × F.K.40-1 genotype had high yield under both normal and broomrape stress conditions and was one of the desirable genotypes in terms of yield tolerance and stability index. The Rustica genotype was the best genotype in terms of the breeding value of most of studied traits in both normal and broomrape stress conditions. The result from cluster analysis based on the breeding values of the studied traits showed that, tobacco genotypes were divided into 6 and 5 groups in normal and broomrape stress conditions, respectively; but the distribution of genotypes within the groups was different depending on the conditions. The highest heritability was observed for root fresh weight under normal condition and for leaf fresh weight under broomrape stress conditionss. The results showed that a genotype with good phenotypic performance may have low breeding value. Therefore, considering breeding value information along with phenotypic mean of traits can increase the efficiency of breeding programs.

    Keywords: Breeding value, Broomrape, Heritability, Obligate parasite, Source of resistance, Tobacco
  • زینب شهاب زاده، رضا محمدی، رضا درویش زاده*، مراد جعفری، هادی علیپور
    فستوکا پابلند ازجمله گیاهان علوفه ای مهم از خانواده گراس ها می باشد. فستوکا پابلند به دلیل مقاومت به شوری، خشکی، فلزات سنگین و چرای بی رویه و همچنین جلوگیری از فرسایش خاک می تواند یک گزینه مناسب برای کشت وسیع در ایران به دلیل خشکسالی های اخیر و کاهش سطح مراتع باشد. در این مطالعه تنوع ژنتیکی 90 جمعیت فستوکا پابلند بر اساس ده صفت مورفولوژیکی و عملکردی (شامل قطر تاج پوشش، تعداد روز تا خوشه دهی، تعداد روز تا گرده افشانی، ارتفاع بوته، طول خوشه، قطر یقه، تعداد ساقه، طول برگ، عملکرد علوفه خشک و عملکرد بذر) در منطقه باسمنج تبریز از استان آذربایجان شرقی بین سالهای 1394 تا 1396 ارزیابی شد. نتایج مقایسه میانگین جمعیت ها نشان دهنده تفاوت معنی دار برای کلیه صفات بجز قطر تاج پوشش بود (p <0.01). بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که تعداد ساقه، طول پدانکل، قطر یقه و سطح تاج پوشش همبستگی مثبت و معنی داری با وزن علوفه خشک و وزن بذر داشتند. وراثت پذیری کلیه صفات متوسط تا زیاد بود. بیشترین میزان وراثت پذیری به ترتیب مربوط به صفات عملکرد دانه، عملکرد علوفه خشک و تاریخ گلدهی بود. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی، جمعیت های فستوکا پابلند به دو گروه اصلی زینتی و علوفه ای و چهار خوشه (خوشه 1 و 2 شامل جمعیت های دیررس و زودرس علوفه ای و خوشه 3 و 4 شامل جمعیت های زینتی) متفاوت تقسیم بندی شدند. خوشه 4 شامل جمعیت های زینتی با خوشه 1 شامل جمعیت های علوفه ای دارای بیشترین فاصله ژنتیکی بودند که با تلاقی بین آنها هتروزیس بیشتری انتظار می رود. نتایج نشان داد جمعیت های مورد بررسی در این پژوهش از تنوع لازم برای انجام برنامه های اصلاحی فستوکا پابلند برخوردار هستند و می توانند در برنامه های اصلاحی آینده این گیاه استفاده شوند.
    کلید واژگان: فستوکا پابلند, تنوع ژنتیکی, وراثت پذیری, نشانگر فنوتیپی
    Zeinab Shahabzadeh, Reza Mohammadi, Reza Darvishzadeh *, Morad Jafari, Hadi Alipour
    Tall fescue (Festuca arundinacea) is one of the most important forage plants in the Gramineae family. Due to its resistance to salinity, drought, heavy metals, excessive grazing, as well as preventing soil erosion, tall fescue can be an appropriate choice for large-scale cultivation in Iran because of recent droughts and declined rangelands area. In the present study, the genetic diversity of 90 tall fescue populations was evaluated using 10 morphological and yield related traits including; canopy diameter, days to flowering, days to pollination, plant height, panicle length, collar diameter, number of stems, leaf length, dry forage yield and seed yield in Basmanj region, Tabriz (East Azerbaijan), Iran, during 2015 to 2017. According to the mean of the populations,there were significant differences (p < 0.01) among populations for all of studied traits except for canopy diameter. The results of correlation coefficients revealed that the number of stems, peduncle length, collar diameter and canopy area had a positive and significant correlation with dry forage and seed weight. The heritability of all studied traits was moderate to high. The highest heritability was related to seed yield, dry forage yield and flowering date, respectively. Based on the results of cluster and principal component analyses, studied tall fescue populations were divided into two main groups of ornamental and forage and four clusters (clusters I and II including early- and late-maturing forage populations and clusters III and IV including ornamental populations). The cluster IV included ornamental populations showed the highest difference and genetic distance with cluster I including forage populations and then more heterosis is expected by realizing cross between them. The results showed that the populations investigated in this study had the necessary diversity to running tall fescue breeding programs and can be potentially used in future breeding programs of this plant.
    Keywords: Tall fescue, Genetic diversity, heritability, phenotypic marker
  • فرشاد فلاح، دانیال کهریزی*، عباس رضایی زاد، علیرضا زبرجدی، لیلا زارعی

    دانه های روغنی پس از غلات دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می دهند. بر اساس آمارهای موجود بیش از 95 درصد روغن مورد نیاز کشور، وارداتی است. شناسایی مناسب ترین ترکیب اسیدهای چرب در گیاهان دانه روغنی از لحاظ تغذیه ای و به نژادی از اهمیت بالایی برخوردار است. گیاه کاملینا با نام علمی (Camelina sativa L.) گیاهی روغنی-دارویی و متعلق به خانواده شب بوییان است که نیاز آبی و کودی بسیار محدود دارد. این آزمایش به منظور معرفی ترکیبات اسیدهای چرب و ارزیابی تنوع 137 لاین هاپلویید مضاعف کاملینا از طریق تخمین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنوتیپی، وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی اجرا شد. ارزیابی مقادیر اسید های چرب در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. تعیین اسید چرب با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی نشان داد که 18 نوع اسید چرب در روغن دانه کاملینا موجود است. در این بررسی بالاترین تغییرات فنوتیپی و ژنوتیپی به ترتیب در اسیدهای چرب C14:0 و C16:1 و بالاترین میزان وراثت پذیری برای اسیدهای چرب C20:0 (96.49 درصد)، C20:2 (98.92 درصد) و C20:3 (98.59 درصد) برآورد شد. در این پژوهش دو لاین با مقادیر 36.67-35.81 درصد لینولنیک اسید و چهار لاین با مقادیر بین 23.00-22.08 درصد لینولییک اسید معرفی گردید. نسبت امگا 6 به امگا 3 در لاین های مورد بررسی این تحقیق 0.759 ≥ X ≥ 0.479 حاصل گردید.

    کلید واژگان: اسید لینولئیک, اسید لینولنیک, تنوع ژنتیکی, دانه های روغنی, کاملینا, وراثت پذیری
    Farshad Fallah, Danial Kahrizi*, Abbas Rezaeizad, Alireza Zebarzadi, Lila Zarei

    After cereals, oilseeds are the second-largest food reserves in the world. According to available statistics, more than 95 percent of Iran's oil needs are imported. Given the growing need for edible oils in Iran, it is important to identify fatty acids in the oilseed crops. Camelina sativa L. is an oil-medicinal plant and belongs to the Brassicaceae family that requires very little water and fertilizers. It is known as a low input plant. In this study, to analyze the fatty acid profile for breeding programs and specific industries, 137 doubled haploid camelina lines were evaluated in terms of fatty acid composition and variability of fatty acids trait, to estimate phenotypic coefficient of variation (PCV), genotypic coefficient of variation (GCV), heritability, and expected genetic advance. The determination of fatty acid by gas chromatography showed that 18 types of fatty acids were detectable in camelina seed oil. It is shown that the two fatty acids (C14:0 and C16:1) have the highest PCV and GCV. The highest heritability for C20:2, C20:3 and C20:0 fatty acids was estimated 98.92, 98.59 and 96.49 percent, respectively. In this study, two lines with linoleic acid of 35.81-36.67% and four lines with values ranged from 22.08-23.00% were introduced. The ratio of omega-6 to omega-3 (0.479-0.759) was obtained in the studied lines.

    Keywords: Linoleic acid, Linolenic acid, Genetic variation, Oil seeds, Camelina sativa, Heritability
  • سامان والی زاده، احمد اسماعیلی*، هادی احمدی، امید علی اکبرپور، بیژن باجلان، اشکبوس امینی

    سطح زیر کشت گندم در کشور ایران بیشتر به صورت دیم می باشد و در این شرایط تنش کم آبی تاثیر زیادی بر عملکرد این گیاه می گذارد. از این رو لازم است فعالیت های تحقیقاتی به نژادی بیشتری در خصوص تولید ژنوتیپ های متحمل به تنش کم آبی صورت گیرد. به منظور برآورد وراثت پذیری و همبستگی ژنتیکی صفات، 36 رقم و لاین گندم با استفاده از دو آزمایش مجزا (نرمال و تنش کمبود آب) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی در ژنوتیپ های گندم در شرایط نرمال و تنش تفاوت معنی داری را برای منبع محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط حداقل در سطح 5 درصد نشان دادند. نتایج حاصل از تجزیه به عامل ها نشان داد که برای شرایط نرمال 6 عامل اول در مجموع 81.13 درصد و برای شرایط تنش 5 عامل اول در مجموع 74.96 درصد از تغییرات را تبیین کردند. نتایج برآورد همبستگی ژنتیکی بر اساس روش حداکثر درستنمایی محدود شده نشان داد که صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله بیشترین ارتباط را با عملکرد دانه دارا بودند و از این رو برای انتخاب ارقام با عملکرد بالا تحت شرایط نرمال و تنش کم آبیاری با اهمیت محسوب می شوند. برآورد وراثت پذیری بر اساس روش حداکثر درستنمایی محدود شده نشان داد که صفت تعداد روز تا به سنبله رفتن در هر دو شرایط نرمال و تنش بیشترین مقادیر وراثت پذیری را به خود اختصاص داد.

    کلید واژگان: تجزیه به عامل ها, تجزیه واریانس مرکب, گندم, وراثت پذیری, همبستگی ژنتیکی
    Saman Valizadeh, Ahmad Ismaili*, Hadi Ahmadi, Omid Ali Akbarpour, Bijan Bajalan, Ashkboos Amini

    Wheat is mostly cultivated at rainfed condition in Iran, so, water deficit stress has much effect on yield reduction. Hence, breeding activities are necessary for introduction of wheat tolerant genotypes to water deficit stress. In order to estimate the heritability and genetic correlation between traits of 36 wheat genotypes, an experiment was conducted in two separate conditions (water stress and non-stress) based on a randomized complete blocks design with three replications. Studied traits in wheat genotypes under water stress and normal condition showed significant differences for environment, genotype and genotype× environment interaction at 1 and 5% level of probability. The results of the factor analysis showed that the 6 first factor in normal condition explained 81.13% of total variance, and the 5 first factor in stress condition explained 74.96% of total variance. Estimation of genetic correlations based on REML approach revealed that biological yield, harvest index and number of grains per spike had the highest correlation with grain yield and these characteristics are of important for selecting the varieties with high yield under non-stress and stress conditions. Estimation of heritability based on REML approach showed that number of days to heading had the highest amount of heritability in both normal and stress conditions.

    Keywords: Factor analysis, Combined analysis of variance, Wheat, Heritability, Genetic correlation
  • حسین آسترکی، پیمان شریفی*، فاطمه شیخ

    به منظور برآورد همبستگی ژنوتیپی و وراثت پذیری برخی از صفات، 26 ژنوتیپ باقلا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 95-1393، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد واقع در استان لرستان ارزیابی شدند. از برآوردگر حداکثر درست نمایی محدودشده (Restricted Maximum Likelihood, REML) برای برآورد همبستگی های ژنوتیپی و فنوتیپی، وراثت پذیری عمومی و پیشرفت ژنتیکی استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس به دو روش کمترین مربعات و REML گویای اثر معنی دار ژنوتیپ بر تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن صد دانه، طول غلاف و عملکرد دانه خشک بود. برهمکنش ژنوتیپ در سال نیز برای همه صفات به جز صفت طول غلاف معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که رقم بروجرد (ژنوتیپ26) و ژنوتیپ 20 بیشترین عملکرد دانه را در هر دو سال آزمایش داشتند. برآوردگر REML نشان داد که عملکرد دانه خشک با ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک همبستگی ژنتیکی مثبت و معنی دار داشت. هم چنین عملکرد دانه خشک با تعداد روز تا گلدهی دارای همبستگی فنوتیپی منفی و معنی دار و با صفات ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت دارای همبستگی فنوتیپی مثبت و معنی دار بود. از این رو، امکان گزینش ژنوتیپ های زودرس و پرمحصول وجود دارد و می توان گزینش برای بهبود عملکرد بیشتر را انجام داد. تجزیه خوشه ای تنوع بین ژنوتیپ ها را نشان داد. هم چنین با توجه به مقادیر وراثت پذیری عمومی و پیشرفت ژنتیکی برای ارتفاع بوته و همبستگی ژنوتیپی بالای این صفت با عملکرد دانه خشک، می توان از صفت ارتفاع بوته به عنوان صفت مطلوب برای بهبود عملکرد دانه خشک از طریق گزینش استفاده نمود.

    کلید واژگان: باقلا, تجزیه خوشه ای, حداکثر درست نمایی محدودشده, مدل مختلط, وراثت پذیری
    Hossein Astaraki, Peyman Sharifi*, Fatemeh Sheikh

    In order to estimation genotypic correlation and heritability of some faba bean traits, 26 faba bean genotypes were evaluated in a randomized complete block design with three replications during 2014-16 growing seasons in Agricultural Research Sation of Borujerd located in Lorestan province, Iran. The restricted maximum likelihood (REML) was used to estimate the genotypic and phenotypic correlations, broad sence heritability and genetic gain. Analysis of variance based on least squares and REML indicated significant effect of genotype on days to maturity, plant height, hundred seed weight, pod length and dry seed yield. Genotype×year interactions were significant on all of the traits except of pod length. Borujerd cultivar (G26) and G20 had the highest dry seed yield in both of years. REML results indicated a significant positive genetic correlation between dry seed yield and biological yield and plant height. Also, there were a significant negative phenotypic correlation between dry seed yield and days to maturity, and significant positive phenotypic correlation between dry seed yield and plant height, biological yield and harvest index. So, the selection of early maturing genotypes with a higher yield is achievable and selection can be done to improve the performance of dry seed yield. Cluster analysis indicated variability among genotypes. According to values of broad sence heritability and genetic gain for plant height and high genetic correlation of this trait and dry seed yield; plant height can be used as a suitable trait for improving dry seed yield by selection.

    Keywords: Faba bean, Cluster analysis, Restricted Maximum Likelihood, Mixed model, Heritability
  • فاطمه امینی *، پیمان معصومی، حسین رامشینی، محمدعلی نوروزیان

    پژوهش پیش رو برای مطالعه صفات مورفولوژی زراعی و ارزش تغذیه ای 25 اکوتیپ فسکیوی بلند(Festuca arundinacea) در قالب طرح اسپیلیت پلات در زمان، طی سال های زراعی 97-95 ایران اجرا شد. نتایج نشان داد تنوع ژنتیکی معنی داری در ژرم پلاسم مورد مطالعه وجود داشت. بیشترین وراثت پذیری مربوط به صفت عملکرد علوفه خشک و قطر یقه (88%) بود. کمترین مقادیر وراثت پذیری در صفات مرتبط با کیفیت علوفه نشان دهنده نقش آثار محیطی در کنترل این صفات بود. مقایسه میانگین صفات نشان داد، اکوتیپ شماره 11 از اصفهان دارای بیشترین تعداد شاخه بارور و عملکرد علوفه خشک و قطر یقه بود؛ در حالی که اکوتیپ شماره 9 از شاهرود بیشترین درصد ماده خشک و ژنوتیپ دافین با 16 درصد پروتئین، دارای بیشترین میزان این صفات بودند. همبستگی صفات تعداد شاخه بارور با عملکرد علوفه خشک و ارتفاع گیاه، مثبت و معنی دار بود. همچنین همبستگی عملکرد علوفه خشک با صفت مقدار فیبر غیرمحلول (NDF)، مثبت و معنی دار (0/77) و با مقدار پروتئین منفی و معنی دار (0/62-) بود. در الگوی نواری نشانگرهای مولکولی AFLP، 339 باند از مجموع 463 باند(68%) چند شکلی نشان دادند. محتوای اطلاعات چند شکلی نیزدارای مقادیر 0/34 برای ترکیب آغازگری (EcoACA-MseCTA) تا 0/1 برای ترکیب آغازگری ((EcoAGC-MseCAC بودند. نتایج نشان داد فاصله ژنتیکی بین اکوتیپ ها بر اساس صفات مورفولوژیک، زراعی و ارزش غذایی با فاصله ژنتیکی بین اکوتیپ ها بر اساس داده های AFLP مثبت و معنی دار (r=0.41, P = 0.05) بود. تجزیه خوشه ای به روش وارد بر اساس ماتریس مربع فاصله اقلیدسی نمونه ها را به چهار گروه طبقه بندی کرد. تنوع ژنتیکی و وراثت پذیری زیاد نشان داد، انتخاب مستقیم برای بهبود صفت عملکرد علوفه سودمند خواهد بود. با این حال اصلاح صفات مرتبط با ارزش غذایی به علت آثار محیطی دشوارتر خواهد بود.

    کلید واژگان: تجزیه خوشه ای, عملکرد علوفه, کیفیت علوفه, وراثت پذیری
    Fatemeh Amini *, Peyman Masoomi, Hossein Ramshini, Mohammad Ali Norouzian

    This study was carried out to compare agro-morphological traits and nutritive value of 25 tall fescue (Festuca arundinacea) ecotypes grown in Tehran, Iran. The experiments were carried out in a split plot design during 2016-2018 growing seasons. The results showed that there was a significant genetic variation in existing germplasm. The highest heritability was related to dry forage yield and collar diameter (88%). The low heritability levels of forage quality related traits indicated that environmental effects play a greater role in controlling this trait. The mean comparison showed that Isfahan ecotype 11 had the highest number of fertile shoots, dry forage yield and diameter of collar while ecotypes of Shahrood ecotype 9 had the highest percentage of dry mater and Dauphine genotype with 16.05% had the highest protein percentage. The number of fertile shoots (NFS) had a positive and significant correlation with dry forage yield (DFY) and plant height (PH). DFY was positively correlated with NDF (0.71) and negatively correlated with CP (-0.62). In AFLP analysis out of the 463 scored bands, 339 (68%) were polymorphic. PIC values ranged from 0.34 (EcoACA-MseCTA) to 0.10 (EcoAGC-MseCAC). The results showed that genetic distances between ecotypes based on agro-morphologic characters and nutritional values were correlated based on AFLP (r=0.41, P=0.05) results. Based on cluster analysis all genotypes were classified into 4 genotypic groups. Considerable genetic variation and high heritability estimates indicate that direct selection for increasing forage yield could be promising. However, breeding nutritional values of forage quality might be more difficult due to environmental effects.

    Keywords: Cluster analysis, Forage yield, Forage quality, Heritability
  • مسعود باباییان، داوود آزادفر *، محمدهادی پهلوانی، زهره سعیدی، محمدحسین ارزانش
    بادامک (Amygdalus scoparia spach.) گونه ای چند منظوره است که در بیشتر نواحی رویشی ایران پراکنش دارد. آگاهی از میزان تنوع ژنتیکی و برآورد وراثت پذیری پیش نیاز و لازمه حفاظت، توسعه جنگل کاری و بهره برداری پایدار از گونه های جنگلی است. پارامترهای ژنتیکی مراحل اولیه رشد جمعیت هایی از بادامک در استان فارس در آزمون توام پروونانس و نتاج بررسی شد. آزمون به طور آشیانه ای با استفاده از طرح بلوک کامل تصادفی با هفت جمعیت، ده درخت مادری در هر جمعیت و زیر پلات های هفت درختی با سه تکرار در نهالستان کهمره سرخی شیراز واقع در استان فارس (1660 متر ارتفاع از سطح دریا) انجام شد. برای همه صفت مورد مطالعه تفاوت های معنی دار میان جمعیت ها وجود داشت. به جز طول ریشه اصلی در بقیه صفات درختان مادری درون جمعیت ها نیز تفاوت های معنی داری مشاهده شد. ارزیابی اجزاء واریانس نشان داد که سهم واریانس جمعیت ها (دامنه 9/5 درصد تا 2/34 درصد) از میزان کل واریانس، بیشتر از سهم واریانس درختان مادری درون جمعیت ها (دامنه 8/1 درصد تا 1/11 درصد) بود. ضریب تنوع ژنتیکی افزایشی از صفر تا 6/58 در نوسان بود. در مجموع جمعیت های خنج و کوار از عملکرد رویشی بهتری برخوردار بودند. میزان وراثت پذیری صفات تعداد ساقه و شاخه جمعیت داراب بالاتر بود. وراثت پذیری برخی از صفات در بعضی از جمعیت ها پایین و هنوز از وضعیت پایداری برخوردار نبود. از این رو باید گزینش به زمانی که وراثت پذیری به مقادیر بالاتر و پایدارتری می رسد موکول شود.
    کلید واژگان: آزمون پروونس نتاج, بادامک, صفات نونهالی, وراثت پذیری
    M. Babaeiyan, D. Azadfar *, M.H. Pahlevani, Z. Saedi, M.H. Arzanesh
    Amygdalus scoparia spach. a multi-purpose species which is growing in most of vegetation regions of Iran. Knowledge of genetic variability and heritability is essential prerequisite for conservation, forest development and sustainable use of forest plants. Genetic parameters on early growth were estimated in open-pollinated combined provenance-progeny tests. The experiment was conducted based on a nested model using randomized complete block design with 7 population, 10 mother trees per population 7 individuals per subplot and 3 replications in nursery of Kohmareh-Sorkhi of Fars (1660 m a.s.l.). Significant differences among the populations and mother trees within populations were observed for all of the studied traits, except for the taproot length among mother trees within populations. Evaluation of components of variance showed that the population effects (ranging from %5.9 to % 34.2) contributed to total variance more than mother trees within populations effects (ranging from%1.8 to %11.1). Additive genetic variation coefficient in populations varied from 0 to 58.6%. In general, Khonj and Kavar populations performed better growth. Heritability was low and not yet stable for some traits in some populations. Therefore, selection should be postponed until the heritability values reach to relatively high and stable values.
    Keywords: Amygdalus scoparia Spach, combined provenance-progeny tests, heritability, seedling traits
  • سهیلا شایان، محمد مقدم واحد *، مجید نوروزی، سید ابوالقاسم محمدی، محمود تورچی، بفرین مولایی
    تنش خشکی از عوامل کاهش دهنده عملکرد در سطح جهان محسوب می شود. با توجه به این که گندم بیشتر در نواحی نیمه خشک کشت می شود، امروزه توجه زیادی به ایجاد ارقام متحمل به تنش خشکی معطوف شده است. در این پژوهش نحوه وراثت برخی از صفات زراعی و فیزیویولوژیکی در نسل های مختلف حاصل از تلاقی دو رقم ارگ (والد متحمل به خشکی) و مغان 3 (والد حساس به خشکی) در شرایط مزرعه از طریق تجزیه میانگین نسل ها در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال زراعی 193-1392 مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار صورت پذیرفت. شرایط آبیاری در کرت های اصلی و نسل های مورد مطالعه در کرت های فرعی قرار گرفتند. پس از گرده افشانی به منظور اعمال تنش کم آبی، قطع آبیاری تا انتهای فصل برای کرت های واجد تنش صورت گرفت. در تجزیه واریانس اختلاف معنی داری در بین نسل های مختلف از نظر صفات ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، تعداد پنجه بارور، میزان کلروفیل برگ، دمای برگ، تعداد روز تا رسیدگی، وزن سنبله، وزن کاه، بیوماس، عملکرد دانه و شاخص برداشت مشاهده شد. اثر متقابل نسل در شرایط آبیاری تنها برای عملکرد دانه معنی دار بود. بعد از تجزیه میانگین نسل ها در دو شرایط عادی و تنش خشکی، کای اسکور مدل سه پارامتری برای کلیه صفات مورد مطالعه معنی دار بود که حاکی از حضور اثرات متقابل غیر آللی در وراثت این صفات بود. دامنه وراثت پذیری عمومی و خصوصی برای صفات مورد مطالعه به ترتیب در شرایط عادی 946/0-502/0 و 429/0-244/0 و در شرایط تنش کم آبی 951/0-653/0 و 377/0-221/0 به دست آمد. متوسط درجه غالبیت برای کلیه صفات مورد مطالعه در هر دو شرایط عادی و تنش کم آبی بیشتر از یک بود که وجود پدیده فوق غالبیت را در کنترل این صفات نشان داد و مقدار پایین وراثت پذیری خصوصی را توجیه کرد. در هر دو شرایط، واریانس غالبیت بزرگ تر از واریانس افزایشی برای تمامی صفات بود. این نتایج لزوم بهره برداری از اثرات غالبیت ژنی در برنامه های اصلاحی گندم در صورت فراهم شدن تولید واریته های هیبرید یا انجام گزینش در نسل های تفرق پیشرفته را نشان می دهد هر چند که به علت مشکل انتقال گرده، تولید واریته های هیبرید در گندم در سطح محدودی صورت می گیرد.
    کلید واژگان: تجزیه میانگین نسل ها, تنش خشکی, گندم, وراثت پذیری
    Soheila Shayan, Mohammad Moghaddam Vahed *, Majid Norouzi, Abolghasem Mohammadi Seyed, Mahmoud Tourchi, Bafrin Molaei
    Drought stress is one of the factors that reduces yield in the world. Considering that wheat is grown mostly in semi-arid areas, much attention has been paid to develop drought tolerant varieties. This experiment was conducted during 2013-2014 in Tabriz University research farm, Iran. In this investigation the inheritance of some agronomic and physiological traits was studied in the field condition through generations mean analysis. The generations were produced from the cross of Arg (tolerant to drought) and Moghan3 (sensitive to drought) varieties. The experiment was a split plot design based on randomized complete blocks with two replications. The irrigation conditions were arranged in the main plots and generations in the subplots. In the stress condition, irrigation was withheld after pollination. Based on the analysis of variance, significant difference were observed among different generations in terms of plant height, peduncle length, flag leaf length, flag leaf width, number of fertile tillers, leaf chlorophyll content, leaf temperature, days to maturity, spike weight, straw weight, biomass, grain yield and harvest index. The interaction between generations and irrigation conditions was significant only for grain yield. The generation mean analysis in both normal and drought stress conditions showed that chi-square of three parameter model was significant for all of the studied characteristics, indicating the presence of non-allelic interactions in the inheritance of these traits. The broad sense and narrow sense heritabilities for the traits under study were estimated as 0.502-0.946 and 0.244-0.429 in the normal condition and 0.653-0.951 and 0.221-0.377 in the water stress condition, respectively. The average degree of dominance for all of the characters in both normal and water stress conditions was greater than one which indicated the existence of over-dominance gene action in controlling these traits. At both conditions, the dominance genetic variance was higher than the additive genetic variance for all of the traits. The results indicate the necessity of selection in advanced generation or exploiting dominance gene action in the breeding programs, if hybrid varieties are produced in the wheat plant.
    Keywords: Drought stress, Generation mean analysis, Heritability, Wheat
  • مهرداد حنیفه ئی، حمید دهقانی، مصطفی خدادادی
    تنش خشکی یکی از عمده ترین خطرات جهانی است که تولید محصول گیاهان زراعی از جمله گشنیز را تحت تاثیر قرار می دهد. به منظور بررسی توارث پذیری و نحوه عمل ژن برای صفات کمی مهم در گشنیز در سه شرایط آبیاری معمولی (WW)، تنش ملایم (MWS) و تنش شدید (SWS)، تلاقی بین دو ژنوتیپ TN-59-158 (والد حساس) و TN-59-230 (والد متحمل) انجام گرفت. والدین و نتاج حاصله از تلاقی سه جانبه تغییر یافته در شرایط مزرعه و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. تفکیک اثرات اپیستازی به اجزای تشکیل دهنده آن نشان داد که اپیستازی نوع [i] برای صفات تعداد روز تا 50% گل دهی و وزن هزار میوه در تیمار های آبیاری WW و MWS، تعداد روز تا برداشت، عملکرد میوه در بوته و RWC در تیمار های آبیاری MWS و SWS و صفات شاخص برداشت و میزان اسانس میوه در تیمار های آبیاری WW، MWS و SWS نقش داشت. همچنین صفات تعداد روز تا برداشت و عملکرد میوه در بوته در تیمار آبیاری معمولی تحت تاثیر اپیستازی نوع [j + l] بودند. مقدار اثرات افزایشی در همه صفات به جزء تعداد روز تا برداشت در شرایط آبیاری معمولی بزرگتر از اثرات غالبیت بودند و نسبت غالبیت برای آن ها کمتر از یک بود که حاکی از غالبیت نسبی ژن های عمل کننده در ارتباط با این صفات بود. بیشترین و کمترین میزان وراثت پذیری خصوصی به ترتیب مربوط به صفات میزان اسانس میوه و شاخص برداشت (به ترتیب 65/0 و 03/0) بود.
    کلید واژگان: اپیستازی, افزایشی, غالبیت, وراثت پذیری, آزمون تلاقی سه جانبه
    Mehrdad Hanifei, Hamid Dehghani, Mostafa Khodadadi
    Drought is a worldwide risk seriously influencing production of agricultural plants such as coriander. In order to evaluate heritability and gene action for important quantitative traits in coriander in three irrigation regimes, including well water (WW), mild water stress (MWS) and severe water stress (SWS), a cross between two genotypes of TN-59-158 (Sensitive parent) and TN-59-230 (Tolerant parent) was done. Parents and progenies of triple test cross were evaluated in filed condition through a randomized complete block design with three replications. Days to 50% flowering (DTF), days to harvest (DTH), fruit yield (FY), thousand fruit weight (TFW), harvest index (HI), relative water content (RWC), essential oil yield (EOY) were measured. Results showed that total epistasis effect was observed for all traits except RWC in WW. Also, total epistasis effect was observed for all traits except DTF in MWS and SWS. Partitioning of total epistasis revealed that [i] type of epistasis was contributed to determining DTF and TFW in WW and MWS treatments, DTH, FY and RWC in MWS and SWS treatments, and HI and EOY in WW, MWS and SWS treatments.
    Keywords: Additive, Dominance, Epistasis, Heritability, Triple test cross
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال