جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "رگرسیون" در نشریات گروه "زراعت"
تکرار جستجوی کلیدواژه «رگرسیون» در نشریات گروه «کشاورزی»-
حبوبات یکی از مهمترین منابع تامین کننده پروتئین، مواد معدنی و کالری در رژیم غذایی مردم کشورهای در حال توسعه می-باشند. نخود به عنوان یکی از مهم ترین حبوبات شناخته می شود که عملکرد آن تحت تاثیر عوامل مدیریتی و ژنتیکی قرار دارد. بر این اساس، این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تراکم بوته بر بهبود عملکرد اقتصادی و اجزای عملکرد ارقام نخود دیم در شهرستان خرم آباد در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال زراعی 1402-1401 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. فاکتورها شامل تراکم در پنج سطح (20، 30، 40، 50 و 60 بوته در متر مربع) و ارقام مختلف نخود در سه سطح (عادل، سعید و منصور) بودند. براساس نتایج بدست آمده اثر متقابل تراکم و رقم بر فاصله اولین شاخه فرعی از سطح خاک، فاصله اولین غلاف از سطح خاک، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن کل دانه در بوته و تعداد دانه در بوته در سطح یک درصد معنی دار بود اما بر عملکرد اقتصادی، زیستی و وزن صد معنی دار نبود. اثر ساده تراکم در سطح پنج درصد بر عملکرد اقتصادی و زیستی و اثر ساده رقم بر وزن صد دانه در سطح پنج درصد معنی دار بود. مقایسه میانگین تحت تاثیر تراکم نشان داد، بیشترین عملکرد اقتصادی (5/3390 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 50 بوته در متر مربع و کمترین آن (3/2678 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 20 بوته در متر مربع بدست آمد که 6/26 درصد برتری نشان داد. با مقایسه رگرسیون بین عملکرد و تراکم های مختلف برای ارقام، بهترین عملکرد رقم عادل در تراکم 98/44 (تقریبا 45) بوته در متر مربع (3394 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. همچنین بر اساس این رابطه رگرسیونی بیشینه عملکرد برای رقم سعید در تراکم 83/59 (تقریبا 60) بوته در متر مربع (3264 کیلوگرم در هکتار) بود و برای رقم منصور در تراکم 85/37 (تقریبا 38) بوته در متر مربع (3430 کیلوگرم در هکتار) است. با توجه به نتایج بدست آمده برای کشاورزان منطقه رقم منصور با تراکم 40 بوته در متر مربع توصیه می گردد.
کلید واژگان: تراکم بهینه, رگرسیون, حبوبات, وزن صد دانهLegumes are one of the most important sources of protein, minerals, and calories in the diet of people in developing countries. Chickpea is known as one of the most important legumes influenced by management and genetic factors. Accordingly, the current research aimed to assess the effect of planting density on improving economic yield and yield components of rainfed chickpea cultivars in Khorramabad County at the research farm of Lorestan University in 2023. Factorial arrangement of the treatments was set up as a randomized complete block design with three replications. Factors included plant density in five levels (20, 30, 40, 50, and 60 plants per square meter) and cultivars in three levels (Adel, Saeed, and Mansour). Based on the obtained results, the interaction effect of density and cultivar on the distance of the first secondary branch from the ground, the distance of the first pod from the ground, the number of secondary branches, the number of pods per plant, the number of seeds in a pod, and the number of seeds per plant was significant at the level of 1% and was not on economic and biological yields and 100-seed weight. However, the simple effect of density was significant on economic and biological yields at the level of 5%. Also, the simple effect of cultivar was significant on economic and biological yields at the level of 5%. Based on the mean comparison, the highest economic yield (3390.5 kg/ha) was obtained at a density of 50 plants per square meter and the lowest (2678.3 kg/ha) at a density of 20 plants per square meter showing 26.6% superiority. By comparing the regression between economic yield and different densities for various cultivars, the best economic yield of Adel cultivar (3394 kg/ha) was obtained at a density of 44.98 plants per square meter (approximately 45). Also, the maximum economic yield for the Saeed cultivar (3264 kg/ha) was at a density of 59.83 plants per square meter (approximately 60), and for the Mansour cultivar (3430 kg/ha) at a density of 37.85 plants per square meter (approximately 38). Accordingly, the Mansour cultivar with a density of 40 plants per square meter is recommended for the growers in Khorramabad.
Keywords: 100-Seed Weight, Legumes, Optimal Density, Regression -
هدف
هدف این پژوهش بررسی روابط موجود بین عملکرد و اجزای عملکرد، با صفات مورفولوژیکی و استفاده از این روابط در گزینش ارقام پرمحصول تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی در مرحله شروع گلدهی بود.
روش پژوهش:
به منظور شناسایی همبستگی و روابط بین صفات مختلف در گندم نان، 30 ژنوتیپ به عنوان فاکتور فرعی تحت آزمایش کرت های خردشده در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان با سه تکرار در شرایط آبیاری نرمال و تنش رطوبتی در شروع گلدهی در سال 96-1395 بررسی شدند.
یافته هادر شرایط نرمال، صفت تعداد دانه در سنبله (89/0) و در شرایط تنش صفات تعداد دانه در سنبله (70/0) و تعداد روز از زمان کاشت تا 50 درصد گلدهی (60/0-) تعیین کننده و تاثیرگذار بر عملکرد دانه بودند. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی کانونیک نشان داد، در هر دو سطح نرمال و تنش بین جفت متغیرهای کانونیکی حاصل از صفات سنبلچه ای با عملکرد دانه در بوته و تراکم سنبله همبستگی معنی داری وجود دارد.
نتیجه گیریتحت شرایط آبیاری مطلوب در گلخانه صفات تعداد دانه در سنبله، طول سنبله، وزن هزاردانه، عملکرد کاه، تراکم سنبله و ساقه، مساحت برگ پرچم و تعداد روز از زمان کاشت تا 50 درصد گلدهی مهم ترین اجزای موثر بر افزایش محصول هستند. در مقابل، تحت شرایط تنش رطوبتی صفات سرعت پرشدن دانه، طول دوره پرشدن دانه، تعداد روز از زمان کاشت تا 50 درصد گلدهی، وزن خشک ریشه، عملکرد کاه و تعداد دانه در سنبله، مهم ترین اجزای موثر بر افزایش عملکرد دانه هستند.
کلید واژگان: تجزیه علیت, رگرسیون, شاخص گزینش, صفات سنبلچه ایObjectiveThe objective of this study was to investigate the relationships between yield and yield components with morphological traits, and to leverage these relationships to select high-yielding cultivars under optimal irrigation and drought stress conditions at the flowering stage.
MethodsTo identify the correlations and relationships among different traits in bread wheat, 30 genotypes were investigated as sub-factors in a split-plot experiment with a completely randomized design and three replications under conditions of normal irrigation and moisture stress at the beginning of the flowering stage at the research greenhouse of Azerbaijan Shahid Madani University in the 2016-2017 crop season.
ResultsUnder normal conditions, the number of seeds in a spike (0.89) and under stress conditions, the number of seeds in a spike (0.70) and the number of days from planting to 50% flowering (-0.60) were decisive and influential on the grain yield. The results of canonical correlation analysis showed a significant correlation between the pair of canonical variables obtained from spike traits with grain yield per plant and spike density under both normal and stress levels.
ConclusionGrain number per spike, spike length, 1000-grain weight, straw yield, spike and shoot density, flag leaf area, and the duration from planting to 50% flowering are the most critical components significantly impacting crop yield enhancement under optimal greenhouse irrigation conditions. Conversely, the critical determinants of grain yield enhancement included grain filling rate, grain filling period, number of days from planting to 50% flowering, root dry weight, straw yield, and grain number per spike when subjected to moisture stress conditions.
Keywords: Path Analysis, Regression, Selection Index, Spikelet Traits -
مقدمه و هدف
افزایش تقاضا برای غلاتی که به مصرف انسان و دام میرسند را میتوان از طریق توسعه کاشت ژنوتیپهای متحمل به خشکی برآورده کرد. بهدلیل وجود اثر متقابل ژنوتیپ در محیط، بهترین ژنوتیپ در یک محیط ممکن است در سایر محیطها بهترین نباشد و بنابراین، این اثر متقابل اطلاعات ارزشمندی در خصوص عملکرد هر یک از ژنوتیپها در محیطهای مختلف ارائه داده و نقش مهمی در ارزیابی پایداری عملکرد دارد. اصلاح ژنتیکی تحمل به خشکی در گیاهان زراعی جزو پایدارترین و مقرون به صرفهترین روشها برای افزایش تولید و پایداری محصول است. بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه بر اساس آمارههای مختلف پارامتری و ناپارامتری پایداری و ارزیابی تحمل به تنش خشکی بر اساس شاخصهای تنش در ژنوتیپهای امیدبخش جو اقلیم معتدل کشور از اهداف این تحقیق هستند.
مواد و روشها:
به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه و انتخاب ژنوتیپهای جو پرمحصول در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در اقلیم معتدل کشور، تعداد 16 ژنوتیپ جو طی دو سال زراعی 1402-1400 در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سه ایستگاه تحقیقاتی ورامین، بیرجند و یزد در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی انتهای فصل (12 محیط) کشت گردیدند. پس از تعیین عملکرد دانه، شاخص های تنش شامل MP، GMP، TOL، HARM، STI، YI، YSI، RSI و SSI و همبستگی هر یک از آنها با عملکرد دانه محاسبه گردید. آمارههای پایداری در این بررسی شامل آمارههای پایداری نصار و هان (S(1- 6))، تنارزو (NP(1-4))، انحراف از خط رگرسیون (S²di)، شیب خط رگرسیون (b)، واریانس پایداری شوکلا (σ²i)، ضریب تغییرات محیطی (CV)، میانگین واریانسها (θi)، واریانس اثر متقابل ژنوتیپ و محیط (θ(i))، اکووالانس ریک (Wi²) و مجموع رتبه کانگ (KR) و روابط بین این آمارهها بر اساس همبستگی پیرسون محاسبه شدند. تجزیه واریانس، مقایسه میانگین و همبستگی ساده با استفاده از برنامه SAS-9.0، آمارههای پایداری با استفاده از برنامه STABILITYSOFT و تحلیل مولفههای اصلی، شاخصهای تنش و همبستگی هریک از این شاخصها با عملکرد دانه با استفاده از برنامه iPASTIC محاسبه شد. نمودار پراکنش سه بعدی ژنوتیپها در محدوده های A، B، C و D نیز با استفاده از نرمافزار Grapher ترسیم گردید.
یافته ها:
نتایج تجزیه واریانس مرکب حاکی از معنیداری برهمکنش ژنوتیپ در محیط بود. از نظر آمارههای S(1-2) ژنوتیپ های G11، G10، G7 و G3 و بر اساس آماره های S(3-6) ژنوتیپهای G3، G7 و G9 پایدارترین ژنوتیپها بودند. در بین معیارهای ناپارامتری تنارزو با توجه به معیار NP(1) ژنوتیپهای G3، G9 و G5، با توجه به معیار NP(2) ژنوتیپهای G3، G5 و G8 و با توجه به معیارهای NP(3) و NP(4) نیز ژنوتیپهای G3، G7 و G9 به عنوان پایدارترین ژنوتیپها شناخته شدند. بر اساس آمارههای پایداری اکووالانس ریک (W²) و شوکلا (σ²) ژنوتیپهای G9، G3 و G13 پایدارترین ژنوتیپها بودند. بر اساس روش رگرسیونی ابرهارت و راسل نیز ژنوتیپهای G7، G9 و G3 که عملکرد بالایی نیز داشتند، از سازگاری عمومی و پایداری عملکرد خوبی برخوردار بودند. بر اساس ضریب تغییرات محیطی فرانسیس و کاننبرگ (CVi)، ژنوتیپهای G2، G1 و G15 از کمترین ضریب تغییرات محیطی برخوردار بودند. از طرف دیگر، بر اساس میانگین رتبه هر ژنوتیپ در کل شاخصهای تنش (AR) نیز ژنوتیپهای G7، G2 و G3 بهترتیب به عنوان متحمل ترین و G11، G14 و G10 نیز به عنوان حساسترین ژنوتیپها به تنش خشکی انتهای فصل شناسایی گردیدند. در شرایط تنش خشکی انتهای فصل عملکرد دانه بهترتیب با شاخصهای YI، HM، GMP، STI، MP، YSI و RSI همبستگی مثبت و معنیدار و با شاخص SSI نیز همبستگی منفی و معنیداری داشت. در شرایط بدون تنش نیز عملکرد دانه به ترتیب شاخصهای MP،GMP ، STI، HM و YI همبستگی مثبت و معنیداری داشت اما بین عملکرد دانه با شاخصهای SSI، TOL، YSI و RSI همبستگی معنیداری مشاهده نگردید. تحلیل مولفههای اصلی نیز نشان داد که مولفه اصلی اول 69/71 درصد و مولفه اصلی دوم نیز 30/27 درصد از واریانس متغیرهای اصلی را توجیه کردند. مولفه اصلی اول همبستگی مثبت و بالایی با عملکرد در هر دو محیط تنش و بدون تنش و همچنین شاخصهای MP، STI، GMP و HM و مولفه دوم نیز همبستگی مثبت و بالایی با عملکرد دانه در محیط بدون تنش و شاخصهای TOL و SSI و همچنین همبستگی منفی و بالایی نیز با شاخصهای RSI و YSI داشت. بر اساس نمودار بایپلات، ژنوتیپهای G3، G7، G8، G9، G12 و G13 از پتانسیل عملکرد دانه بالاتری برخوردار بوده و نسبت به تنش خشکی متحملترند.
نتیجه گیری:
عملکرد دانه در این بررسی به ترتیب با آماره های NP(3)، KR، NP(2)، NP(4)، S(6) و S(1) همبستگی منفی و معنیداری داشت و بنابراین از این آمارهها میتوان در شناسایی ژنوتیپهای پایدار استفاده نمود. ژنوتیپهای G3، G7 و G9 بهترتیب با میانگینهای 6732/9، 6730/6 و 6608/1 کیلوگرم در هکتار ضمن داشتن بیشترین عملکرد دانه، با در نظر گرفتن مجموع رتبه بندی تمام آمارههای پایداری مورد مطالعه و همچنین شاخصهای تنش، از بالاترین پایداری عملکرد دانه و تحمل به خشکی انتهای فصل در بین ژنوتیپهای مورد بررسی نیز برخوردار بودند و میتوان از آنها بهعنوان رقم با ارزش در مناطق متاثر از تنش خشکی در اقلیم معتدل و یا بهعنوان مواد ژنتیکی مطلوب در برنامه های بهنژادی جو برای افزایش به تحمل به خشکی استفاده نمود.
کلید واژگان: آماره های پارامتری و ناپارامتری, برهمکنش ژنوتیپ در محیط, تحلیل مولفه های اصلی, رگرسیون, سازگاریBackgroundThe increased demand for cereals that are consumed by humans and livestock can be met through the development of planting drought-tolerant genotypes. Due to the interaction of genotypes × environment, the best genotype in one environment may not be the best in other environments, and therefore, this interaction provides valuable information about the yield of each genotype in different environments and plays an important role in evaluating yield stability. Genetic modification of drought tolerance in crops is one of the most stable and cost-effective approaches to increase production and yield stability. Examining the compatibility and stability of grain yield based on various parametric and non-parametric stability statistics and evaluating tolerance to drought stress based on stress indices in promising barley genotypes of the country's temperate climate are among the goals of this research.
MethodsTo assess grain yield adaptation and stability and to select high-yielding barley genotypes suitable for terminal drought stress in the temperate climate of Iran, 16 barley genotypes were cultivated during two crop years 2021-2023 in a randomized complete blocks design with three replications in three research stations including Varamin, Birjand, and Yazd under two none-stress and drought stress conditions at the end of the season (12 environments). After determining the grain yield, stress indices, including MP, GMP, TOL, HARM, STI, YI, YSI, RSI, and SSI, and the correlation of each with grain yield were calculated in this study. Stability statistics included Nassar and Huehn’s stability statistics (S(1-6)), Thennarasu’s stability statistics (NP(1-4)), deviation from regression (S²dᵢ), regression coefficient (b), Shukla’s stability variance (σ²ᵢ), environmental variation coefficient (CV), variance component (θᵢ), coefficient of variance (θ(i)), Wricke’s ecovalence (Wᵢ²), and Kang’s sum of ranks (KR). Their relationships were calculated based on Pearson’s correlation. Analysis of variance (ANOVA), mean comparison, and simple correlation were calculated using the SAS-9.0 program, stability statistics were calculated using STABILITYSOFT and principal component analysis (PCA). Stress indices and the correlation of each of these indices with grain yield were calculated using iPASTIC. The three-dimensional distribution diagram of genotypes in the ranges of A, B, C, and D was drawn using Grapher software.
ResultsThe results of the combined ANOVA indicated the significance of the genotype × environment interaction. According to S(1-2) statistics, G7, G10, G11, and G3, and according to S(3-6) statistics, G7, G3, and G9 were the most stable genotypes. Among the non-parametric Thennarasu’s stability statistics according to the NP(1) criterion of G9, G3, and G5, according to NP(2) G5, G3, and G8, and according to NP(3) and NP(4) criteria, G7, G3, and G9 were recognized as the most stable genotypes. Based on Wricke (W²) and Shukla (σ²) equivalency stability statistics, G3, G9, and G13 were the most stable genotypes. Based on Eberhart and Russell's regression method, G9, G7, and G3 genotypes, with high yields, had general compatibility and good yield stability. Based on Francis and Kannenberg (CVi), genotypes G1, G2, and G15 had the lowest coefficients of environmental variation. Based on the average rank of each genotype in all stress indices (AR), G2, G7, and G3 genotypes were the most tolerant, and G14, G11, and G10 were the most sensitive genotypes to drought stress at the end of seasons, respectively. In the drought stress conditions at the end of the season, grain yield had positive and significant correlations with YI, HM, GMP, STI, MP, YSI, and RSI indices and negative and significant correlations with the SSI index. In non-stress conditions, grain yield had positive and significant correlations with MP, GMP, STI, HM, and YI indices, but no significant correlations were observed between grain yield and SSI, TOL, YSI, and RSI indices. The PCA revealed that the first and the second principal components explained 69.71% and 30.27% of the variance of the main variables, respectively. The first main component had a positive and high correlation with yield in both stressed and non-stressed environments, as well as MP, STI, GMP, and HM indices. The second component showed a positive and high correlation with grain yield in the non-stressed environment and TOL and SSI indices; it also had negative and high correlations with RSI and YSI indices. Based on the biplot diagram, G3, G7, G8, G9, G12, and G13 presented higher grain yield potential and are more tolerant to drought stress.
ConclusionIn this study, grain yield had negative and significant correlations with NP(3), KR, NP(2), NP(4), S(6), and S(1) statistics, respectively, therefore these statistics can be used for identifying stable genotypes. G3, G7, and G9 with averages of 6732.9, 6730.6, and 6608.1 kg/ha, respectively, not only produced the highest grain yield but also showed the highest grain yield stability and tolerance to terminal drought stress among the studied genotypes based on the total ranking of all studied stability statistics and stress indices. Therefore, they can be used as new cultivars in drought-affected regions in temperate climates or as desirable genetic materials in barley breeding programs for drought tolerance.
Keywords: Adaptation, Genotype × Environment Interaction, Parametric, Non-Parametric Statistics, Principal Component Analysis, Regression -
مقدمه
آب و نیتروژن به عنوان دو عامل اصلی محدودکننده دستیابی به حداکثر محصول در کشاورزی شناخته شده اند. به همین دلیل، استفاده از کود نیتروژن در افزایش محصولات کشاورزی سهم بسزایی دارد. با این حال، مصرف بی رویه این کودها ممکن است به دلیل کارایی پایین آنها باشد. بنابراین، بررسی چالش های موجود در خصوص کمبود منابع آب و مدیریت نامناسب مصرف نیتروژن بسیار مهم است. در این پژوهش، با توجه به چالش های موجود در خصوص کمبود منابع آب و مدیریت نامناسب مصرف نیتروژن، بررسی صورت گرفته است.
مواد و روش هااین آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد شیروان در سال های زراعی 1399 و 1400 اجرا شد. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده نواری در سه تکرار و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت. سه سطح 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه به عنوان کرت اصلی و پنج سطح صفر (N0)، 100 (N100)،200 (N200)، 300 (N300)، و 400 (N400) کیلوگرم نیتروژن در هکتار در کرت های فرعی در نظر گرفته شد.
یافته هااکثر صفات مربوط به اجزای عملکرد در سال دوم مقادیر بالاتری نسبت به سال اول اجرای آزمایش داشتند. همچنین ارتفاع بوته، وزن دانه، تعداد ردیف در بلال و تعداد دانه در ردیف در تیمار 100 درصد نیاز آبی نسبت به تیمار 50 درصد نیاز آبی، برتری داشتند. تیمار کاربرد 400 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن، ارتفاع بوته 4/24 درصد، تعداد ردیف در بلال 6/24 درصد، دانه در ردیف 8/23 درصد، وزن صددانه 24 درصد، عملکرد بیولوژیک 2/24 درصد نسبت به تیمار عدم کاربرد کود نیتروژن برتری داشتند.
نتیجه گیری نهایی:
افزایش مصرف کود نیتروژن منجر به بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گردیده است تنها عاملی که در اثر کاربرد مقدار آب بیش تر کاهش یافته است کارایی مصرف آب است. عملکرد دانه در شرایط 100 درصد نیاز آبی 38 درصد بیش تر از شرایط 50 درصد نیاز آبی بود. تفاوت بین دو تیمار 100 و 50 درصد نیاز آبی برای عملکرد بیولوژیک در سال اول 5/49 درصد و در سال دوم 24 درصد بود. همچنین با افزایش کاربرد کود نیتروژن، عملکرد دانه نیز روند افزایشی داشت با این حال به ویژه در سال دوم بین تیمار 300 و 400 کیلوگرم کود نیتروژن اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد بنابراین برای دستیابی به عملکرد مناسب مقادیر 300 کیلوگرم در هکتار قابل توصیه است. کارایی مصرف کود تحت تاثیر نیاز آبی قرار گرفت، به طوری که در مقدار مشخص کود نیتروژن (به طور مثال 100 کیلوگرم کود) کارایی مصرف نیتروژن در شرایط تامین 100 درصد نیاز آبی به طور معنی داری بالاتر از شرایط 50 درصد نیاز آبی بود. در تیمار کاربرد 100 کیلوگرم کود نیتروژن کارایی مصرف نیتروژن در تیمار 100 درصد نیاز آبی 5/111 و در تیمار 50 درصد نیاز آبی 3/74 کیلوگرم بر کیلوگرم بود و با کاهش مصرف آب، کارایی نیتروژن 33 درصد کاهش یافت. در شرایطی که آب کافی در اختیار کشاورزان برای آبیاری وجود ندارد نباید از کود نیتروژن به میزان بالا استفاده نمایند چون بازدهی چندانی ندارد و تنها منجر به آلودگی محیط زیست و هدر رفت سرمایه خواهد شد.
کلید واژگان: ذرت, رگرسیون, عملکرد و اجزای عملکرد, کود نیتروژن, نیاز آبیIntroductionWater and nitrogen are known as the two main limiting factors in achieving maximum yield in agriculture. Therefore, the use of nitrogen fertilizer plays a significant role in increasing agricultural production. However, the indiscriminate use of these fertilizers may be due to their low efficiency. Therefore, investigating the challenges of water scarcity and improper nitrogen use management is crucial. In this study, considering the challenges of water scarcity and improper nitrogen use management, an investigation has been conducted.
Materials and MethodsThis experiment was conducted in the research farm of the Agriculture Faculty of Shirvan Azad University during the agricultural year of 1399-1400. The experiment was carried out in the form of strip plots in three replicates and in a complete randomized block design. Three levels of 50%, 75%, and 100% of plant water requirement were considered as the main plot and five levels of zero (N0), 100 (N100), 200 (N200), 300 (N300), and 400 (N400) kilograms of nitrogen per hectare were considered in the subplots.
ResultsMost attributes related to yield components had higher values during the second year in comparison with the first year of the experiment. Moreover, plant height, grain weight, rows per cob and kernels per row in the 100% water requirement were greater compared with the 50% water requirement treatment. As a result of 400 kg/ha nitrogen fertilizer application, plant height, rows per cob, kernels per row, 100-grain weight and biological yield increased by 24.4%, 24.6%, 23.8%, 24% and 24.2% compared with the nitrogen-free treatment, respectively.
ConclusionIncreasing nitrogen fertilizer application leads to an improvement in yield and yield components. The only factor that decreased with increased water supply was water use efficiency. Grain yield under 100% water requirement was 38% more than that of 50% water requirement treatment. The difference between 100% and 50% water requirement treatments in terms of the biological yield was 49.5% in the first and 24% in the second year. Also, increased nitrogen fertilizer application led to increased grain yield. However, no significant difference was observed between 300 and 400 kg/ha nitrogen fertilizer treatments, especially in the second year. Therefore, a 300 kg/ha fertilizer application is recommended to achieve a suitable yield. Fertilizer use efficiency was affected by water requirement so that nitrogen use efficiency under 100% water requirement supply at a given nitrogen fertilizer level (e.g. 100 kg/ha) was significantly higher than that of 50% water requirement conditions. Under 100 kg/ha nitrogen application, nitrogen use efficiency in 100% water requirement treatment was 111.5 and in 50% water requirement treatment was 74.3 kg/ha. Thus, nitrogen use efficiency declined by 33% due to decreased water use. Therefore, it can be concluded that in conditions where sufficient water is not available for irrigation, farmers should not use excessive amounts of nitrogen fertilizer because it has little efficiency and only leads to environmental pollution and capital waste.
Keywords: Corn, Nitrogen Fertilizer, Regression, Water Requirement, Yield, Yield Components -
سابقه و هدف
اهمیت اندازه گیری سریع، غیرمخرب و دقیق سطح برگ در مطالعات زراعی و فیزیولوژیکی به خوبی شناخته شده است و نیاز به برآوردهای سریع و غیرتخریبی سطح برگ منجر به مطالعاتی در رابطه با ابعاد و سطح برگ ها گردیده است. بعلاوه این مشکل در مورد گونه های که دارای برگ های با شکل نامتعارف بارزتر است. در حال حاضر اطلاعات محدودی در این مورد برای پیاز (Allium cepa L.) در دسترس است . هدف از این مطالعه ایجاد مدل رگرسیونی با تعین اعتبار آماری برای پیش بینی اندازه سطح برگ پیاز به صورت غیرتخریبی در جنوب ایران می باشد.
مواد و روش هابه منظور تهیه نمونه های گیاهی مورد نیاز جهت اندازه گیری متغیرهای سطح برگ، آزمایشی در سال زراعی 1400-1399 در زمینی به مساحت 300 متر مربع در استان هرمزگان-دهستان رهداد اجرا شد. تعداد 40 برگ از بوته های پیاز کشت شده در مزرعه به طور تصادفی انتخاب شدند، نیمی از آنها برای واسنجی (کالیبراسیون) و نیم دیگر برای تعیین اعتبار مدل های ریگرسیون مورد استفاده قرار گرفت و از روش استاندارد (LICOR LI-3000C) برای اندازه گیری سطح واقعی برگ ها استفاده شد. قبل از اندازه گیری سطح برگ، دو متغیر اصلی یعنی طول و عرض برای هر برگ به طور دقیق تعیین شد. برای انتخاب بهترین متغیرها و به دست آوردن معادله تخمین سطح برگ از رگرسیون ساده (خطی) و رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد. در نهایت اعتبارسنجی و ارزیابی دقت مدل های ارائه شده بر اساس جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و ضریب تعیین (R2) صورت گرفت.
یافته هاتمام مدل های خطی برای توصیف سطح برگ (A)، با طول (L)، با عرض (W) و نیز معادلات با دو متغیر طول و عرض برگ در معرض تحلیل رگرسیون قرار گرفت. نتایج نشان داد که طول برگ متغیر بهتری برای توصیف سطح برگ پیاز است و عرض برگ توصیف خوبی از سطح برگ نشان نمی دهد. بر اساس یافته های این تحقیق مدل پیش بینی سطح برگ با حضور هر دو متغیر طول و عرض: A= 0.121 + 0.01537 L2 + 0.3225 L×W با 64/8= RMSE% و 91/0= R2 بهترین برآورد را داشت.
نتیجه گیریاندازه گیری سطح برگ به ویژه برای گیاهانی با برگ های لوله ای نظیر پیاز دشوار و وقت گیر است، چنین مدل های ریاضی ابزار بسیار مفیدی برای پیش بینی سطح برگ در بسیاری از گیاهان بدون استفاده از دستگاه های گران قیمت خواهد بود. مدل های این مطالعه روش ساده، سریع، غیر تخریبی و کم هزینه ای برای تخمین سطح برگ پیاز ارائه می کند که می تواند مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد.کلید واژه: رگرسیون، سطح برگ، ضریب تبیین، طول برگ، عرض برگ...
کلید واژگان: رگرسیون, سطح برگ, ضریب تبیین, طول برگ, عرض برگBackground and objectivesThe importance of rapid, non-destructive, and accurate estimation of leaf area (LA) in agronomic and physiological studies is well known. The need for such estimates of leaf area in particular for leaves with unusual shapes has led to studies relating leaf dimensions and leaf area. However, a search of literature revealed that little information is available for short day onion (Allium cepa L.). The objective of this study was to develop a statistically validated regression model for leaf area prediction from simple non-destructive measurements for onion cultivated in the South of Iran.
Materials and methodsIn order to prepare the required plant samples to measure leaf area parameters, an experiment was conducted in the cropping year 2020-2021 in a field of 300 square meters located in Hormozgan province-Rahdad district. The short-day cultivar Takii was used because of its wide planting area in the province. 40 leaves were chosen at random from plants growing in the farm, half were left for validation of the model and the other 20 leaves were subjected to measurement and calibration. The standard method (LICOR LI-3000C) was used for measuring the actual areas of the leaves. Before measuring the leaf area, two main parameters related to leaf length and width were accurately determined for each leaf. To select the best variables and the regression model for estimating leaf area, the fitted simple and multiple linear regression were subjected to the stepwise elimination method. Finally, the accuracy of the selected models was validated using the root mean square error (RMSE) and coefficient of determination (R2).
ResultsAll linear models for estimation of leaf area with width (W) and length (L) as well as models including both variables were subjected to regression analysis. The results indicated that leaf length (L) is more appropriate variable for estimating onion leaf area and leaf width (W) was not able to properly describe leaf area. Based on the findings of this research leaf area estimation model with both W and L had the best prediction, with RMSE% = 8.64, RMSE= 1.76 and R2= 0.91. (Area= 0.121 + 0.01537 L2 + 0.3225 L×W).
ConclusionAs the understanding of plant growth and development has been increasing, such mathematical models will be very useful tools for the prediction of leaf area for many plants without the use of expensive devices. Thus, the models from the present study will enable researchers of plant growth modeling to predict leaf area non-destructively with the equations developed.Keywords: Leaf Area, Leaf Length, Leaf Width, Regression, Coefficient of determination.
Keywords: Leaf Area, Leaf Length, Leaf Width, Regression, Coefficient Of Determination -
سابقه و هدفدر شرایط تنش اکسیداتیو، کمیت برخی صفات بیوشیمیایی از جمله آنتی اکسیدان ها در گیاه افزایش می یابد. اکنون این سوال مطرح است که تغییر افزایشی در این صفات می تواند همواره باعث افزایش مقاومت به خشکی (زیست توده بیشتر) در شرایط واجد تنش خشکی شود؟ در این خصوص نتایج ضد و نقیضی منتشر شده است که تقریبا اکثرا مبتنی بر ضریب همبستگی آنها می باشد. هدف از این مطالعه، تاملی عمیق تر از گذشته بر این پیچیدگی ها در کینوا بود؛ به طوری که با استفاده از رگرسیون غیرخطی چندگانه مبتنی بر گزینش گام به گام، روابط غیرخطی، هم افزا (سینرژیسم) و متضاد (آنتاگونیسم) چند صفت بیوشیمیایی با وزن زیست توده بررسی گردید و نهایتا، تابع رگرسیونی حاصله به حداکثر رسانی شد.مواد و روش هاآزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و دو مکان (دامغان و دیباج) به اجرا درآمد. فاکتورها شامل سطوح کم آبیاری {شاهد (آبیاری به میزان 100% نیاز آبی گیاه)، کم آبیاری متوسط (70%)، و کم آبیاری شدید (40%)} در کرت های اصلی، و محلول پاشی نیتروفنولات سدیم {شاهد (پاشش آب معمولی بر روی گیاه)، محلول پاشی در زمان ساقه روی و محلول پاشی به هنگام گلدهی} در کرت های فرعی بود. داده های مربوط به زیست توده (متغیر وابسته؛ Y یا مقاومت به خشکی) و چند رگرسور (سوپراکسید دیسموتاز، آنتوسیانین، قندهای محلول، پرولین، کاروتنویید، سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات-پراکسیداز و کاتالاز؛ X یا متغیرهای مستقل) در شرایط کم آبیاری شدید برای تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفتند.یافته هانتایج حاصل از تجزیه رگرسیون نشان داد که رابطه کاروتنویید، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و آنتوسیانین با مقاومت به خشکی رابطه ای درجه دو بود، با این حال این رابطه، تفاوت زیادی داشت. به طوری که از لحاظ آماری، اثر مثبت کاتالاز، آنتوسیانین و آسکوربات پراکسیداز در غلظت (فعالیت)های کم معنی دار نبود (با افزایش غلظت، تغییری در مقاومت به خشکی ایجاد نشد) ولی اثر غلظت های بالاتر کاتالاز و آنتوسیانین اثری کاهنده، و اثر غلظت های بالاتر آسکوربات پراکسیداز به عنوان اثری افزاینده شناخته شد. در مقابل، هم تاثیر غلظت های کم و هم تاثیر غلظت های بالاتر کاروتنویید افزاینده بود؛ به انضمام این که، اثر مثبت غلظت های بالاتر کاروتنویید اندکی بیشتر از اثر غلظت های کم آن به دست آمد. پرولین و کاتالاز بالاترین تاثیر را بر مقاومت به خشکی به جای گذاردند به شرطی که افزایش آنها توامان در نظر گرفته می شد (رابطه سینرژیست). اثر قندهای محلول، منفی به دست آمد؛ به ویژه اینکه افزایش توامان قندهای محلول با پرولین منجر به کاهش شدید مقاومت به خشکی گردید (رابطه آنتاگونیست)؛ از این رو به نظر می رسد افزایش این دو نباید مد نظر اصلاح گران قرار بگیرد.نتیجه گیرینتایج بهینه سازی (به حدکثر رسانی) تابع رگرسیونی حاکی از آن بود که ترکیبی از Unit SOD.g-1FW600 سوپراکسید دیسموتاز، μmol ascorbate min-1.mg-1.FW58/8 آسکوربات پراکسیداز، μmol H2O2.min-1.mg-1FW28/2 کاتالاز، mg.g-1FW 65/6 قندهای محلول، mg.g-1FW 15/2 آنتوسیانین، mg.g-1FW 79/6 پرولین، و mg.g-1FW 8/18 کاروتنویید منجر به افزایش زیست توده به میزان 9% بالاتر از بیشترین مقدار مشاهده شده زیست توده گردید.کلید واژگان: سینرژیسم, آنتاگونیسم, بهینه سازی, رگرسیون, کینواBackground and ObjectivesUnder oxidative stress conditions, the quantity of some biochemical traits, including antioxidants, increases in the plant. Now this question is raised that incremental change in these traits can always increase drought resistance (higher biomass) in drought-stressed conditions? In this regard, conflicting results have been published, which are mostly based on their correlation coefficient. The purpose of this study was a deeper contemplation into these complexities in quinoa; so, the nonlinear, synergistic, and antagonistic relationships of several biochemical traits with biomass were investigated, using multiple nonlinear regression based on stepwise selection. Finally, the resulting regression function was maximized (optimized).Materials and MethodsThe split-plot experiment based on a randomized complete block design was carried out in three replications and two locations (Damghan and Dibaj). Factors were deficit irrigation levels [control (Supplying 100% of the plant's water requirements), moderate deficit irrigation (70%), and severe deficit irrigation (40%)] in the main plots and sodium nitrophenolate spraying levels [the control (spraying tap water on the plant), foliar spraying at the stem elongation stage and foliar spraying at the flowering stage] in the subplots. The data of biomass (dependent variable; Y or drought resistance) and several regressors (superoxide dismutase, anthocyanin, soluble sugars, proline, carotenoid, superoxide dismutase, ascorbate-peroxidase, and catalase; X or independent variables), obtained under severe deficit irrigation conditions, were used for the present analysis.ResultsThe results of the regression analysis showed that the relation of carotenoid, catalase, anthocyanin, and ascorbate peroxidase with drought resistance was quadratic, however, the mentioned relationship was very different. Over low concentrations (activities), the effect of catalase, anthocyanin, and ascorbate peroxidase was statistically not significant (with increasing concentration, drought resistance showed no change), but over higher concentrations, their impact was decreasing; the effect of ascorbate peroxidase appeared to be increasing just over its higher concentrations. On the contrary, over both low and high concentrations, the effect of carotenoid was positive; the positive effect of higher carotenoid concentrations tended to be slightly stronger than that of low concentrations. Proline and catalase had the highest effect on drought resistance when their increase was considered simultaneously (synergistic relationship). The effect of soluble sugars was negative; particularly, the simultaneous increase in soluble sugars and proline concentrations led to a sharp decrease in drought resistance (antagonistic relationship); hence, it seems that the simultaneous increase of these two traits should not be used for breeding purposes.ConclusionThe results regarding optimization (maximization) of the regression function indicated that a combination of 600 Unit SOD.g-1FW superoxide dismutase, 8.58 μmol ascorbate min-1.mg-1FW ascorbate peroxidase, 2.28 μmol H2O2.min-1FW catalase, 6.65 mg.g-1FW soluble sugars, 2.15 mg.g-1FW anthocyanin, 6.79 mg.g-1FW proline, and 18.8 mg.g-1FW carotenoids could be led to an increase in biomass by 9% higher than the maximum observed value of biomass.Keywords: Synergism, Antagonism, Optimization, Regression, Quinoa
-
سابقه و هدف
کلزا با نام علمی (.Brassica napus L) یکی از مهمترین گیاهان دانه روغنی در جهان است. با توجه به نیاز روز افزون کشور به واردات روغن و اهمیت کلزا در بین دانه های روغنی، افزایش عملکرد دانه و درصد روغن از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین شناخت صفاتی که موجب افزایش عملکرد دانه می شوند، نقش مهمی در موفقیت برنامه های به نژادی دارند. عملکرد یک صفت پیچیده است که تحت تاثیر عوامل زیادی قرار می گیرد. انتخاب مستقیم یک رقم برای عملکرد اغلب چندان موثر نیست، بنابراین بررسی روابط بین عملکرد دانه و صفات دیگر برای انتخاب غیرمستقیم ممکن است موثر باشد. در چنین شرایطی همبستگی ها ممکن است به خوبی ارتباط ها را روشن نکنند، لذا روش های آماری چند متغیره و تجزیه مسیر می توانند در درک ماهیت رابطه بین صفات برای انتخاب مستقیم یا غیرمستقیم و در نتیجه بهبود کارایی انتخاب اصلاحی در برنامه های اصلاح نباتات مفید واقع گردند.
مواد و روش هادر این مطالعه هشت ژنوتیپ کلزای بهاره (SPN-202، SPN-204، SPN-206، SPN-207، SPN-217، SPN-225،SPN-227 و SPN-182) به همراه 56 هیبرید کلزا (F1) در سال زراعی 99-1398 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان کشت شدند. در طول آزمایش صفات فنولوژیک، مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد یادداشت برداری شدند و نرمال بودن داده ها بر اساس روش کولموگروف- اسمیرنوف ارزیابی شد. برای درک روابط بین صفات و شناخت صفات موثر در عملکرد دانه از تجزیه ضرایب همبستگی بین صفات، رگرسیون گام به گام و تجزیه به مولفه های اصلی استفاده شد. همچنین از تجزیه علیت بر مبنای ضرایب همبستگی برای مشخص کردن اثر مستقیم و غیر-مستقیم صفات استفاده شد. در نهایت تمامی صفات بر اساس تحلیل مولفه های اصلی گروه بندی شدند.
یافته هانتایج تجزیه واریانس نشان دهنده وجود اختلاف معنی دار برای تمامی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد است. ضریب تغییرات (C.V) برای صفات از 37/1 (رسیدگی فیزیولوژیک) تا 31/10 (تعداد شاخه های فرعی) متغیر بود که نشان دهنده دقت کافی در انجام پژوهش است. نتایج ارزیابی همبستگی نشان داد که صفت تعداد خورجین در شاخه های فرعی (864/0)، تعداد کل خورجین در بوته (865/0)، تعداد شاخه های فرعی (466/0)، رسیدگی فیزیولوژیک (329/0) و تعداد دانه درخورجین (358/0) با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری داشتند. تجزیه و تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات تعداد کل خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه نقش تعیین کننده ای بر عملکرد دانه دارند. بر اساس نتایج تجزیه علیت، تعداد کل خورجین در بوته بیشترین تاثیر مستقیم (881/0) و تعداد دانه در خورجین از طریق تعداد کل خورجین در بوته بیشترین تاثیر غیرمستقیم (053/0) را بر عملکرد دانه نشان دادند. بر اساس نتایج تجزیه مولفه های اصلی، چهار مولفه شناسایی شد که توانستند 28/79 درصد از تغییرات داده های اندازه گیری شده در 64 ژنوتیپ کلزا را تبیین کنند.
نتیجه گیرینتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات تعداد کل خورجین در بوته، تعداد دانه خورجین و وزن هزار دانه اثر مثبت مستقیم بر عملکرد دانه داشتند. همچنین تجزیه و تحلیل رگرسیون گام به گام نیز بیانگر این بود که صفات بیان شده دارای بالاترین ضرایب رگرسیونی هستند، لذا انتخاب برای این صفات در جهت نیل به عملکرد بالا می تواند بسیار موثر باشد.
کلید واژگان: تجزیه علیت, رگرسیون, روش های آماری چندمتغیره, کلزا, همبستگیBackground and objectivesRapeseed with the scientific name (Brassica napus L.) are one of the most important oilseed crops in the world. Considering the country's increasing need to import oil and the importance of rapeseed among oilseeds plants, increasing the yield and percentage of oil is very important. Therefore, identification the traits that increase seed yield, play an important role in the success of breeding programs. Yield is a complex trait that is affected by many factors. direct selection of a variety for yield is not often very effective, so investigating the relationships between grain yield and other traits for indirect selection may be effective. In such a situation, correlations may not clarify the relationships well, therefore, multivariate statistical methods and path analysis can help in understanding the nature of the relationship between traits for direct or indirect selection and improve the efficiency of selection in breeding programs plants become useful.
Materials and MethodsIn this study, eight genotypes of spring rapeseed (SPN-202, SPN-204, SPN-206, SPN-207, SPN-217, SPN-225, SPN-227, SPN-182) along with 56 rapeseed hybrids (F1) were planted in a randomized complete block design with three replications in 2019-2020 crop years in the research farm of Gorgan Agricultural Research Station. During the experiment, phenological, morphological traits, yield and yield components were recorded. The normality of the data was evaluated based on the Kolmogorov-Smirnov method. In order to understand the relationships between traits and to identify the traits affecting on grain yield, at first, correlation coefficients were estimated, then stepwise regression were done. Then, path analysis based on correlation coefficients was used to determine the direct and indirect effects of traits. Finally, all traits were grouped based on principal component analysis.
ResultsThe results of analysis of variance indicate a significant difference for all studied traits at the probability level of one percent. The coefficient of variation (C.V) for the traits varied from 1.37 (physiological maturity) to 10.31 (number of sub-branches), which indicates that there is sufficient accuracy in conducting the research. The results of correlation evaluation showed that number of pod per lateral branches (0.864), number pods per Plant (0.865), number of lateral branches (0.466), physiological maturing (0.329) and number of grain per pod (0.358) had a positive and significant correlation with grain yield (P<0.01). Stepwise regression analysis showed that the traits of number of pods per plant, number of grain per pod and 1000-grain weight has a decisive role on grain yield. Based on the results of path analysis, number of pods per plant had the most direct effect (0.881) and number of grain per pod had the most indirect effect (0.053) through the number of pods per plant on grain yield. In order the results of principal component analysis, four components were able to explain 75.91% of the changes in the measured data of 64 rapeseed varieties.
ConclusionsResults of the path analysis showed that number of pods per plant, number of grain per pod and 1000-grain weight had a direct positive effect on grain yield. Also, the stepwise regression analysis showed that the stated traits have the highest regression coefficients. Therefore, selection for these traits can be very effective in achieving high performance
Keywords: Path analysis, Regression, Multivariate Statistical Methods, Rapeseed, correlation -
عملکرد دانه در سویا یک صفت کمی پیچیده بوده و تحت تاثیر عوامل متعدد ژنتیکی و محیطی قرار می گیرد. در این پژوهش 13 ژنوتیپ برتر به همراه ارقام شاهد ساری و کتول در سه منطقه اقلیم گرم و مرطوب شمال کشور (ساری، گرگان و مغان) در طی دو سال زراعی 1393 و 1394 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار کشت شدند. مقایسه میانگین عملکرد دانه در طی دو سال و سه منطقه نشان داد که ژنوتیپ G15 بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داد و پس از آن ژنوتیپ های G2، G4 وG9 در رتبه های بعدی قرار گرفتند بررسی ضریب رگرسیون خطی نشان داد تعداد دانه در مترمربع (R² = 0.77) و تعداد غلاف در بوته (R² = 0.66) با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری داشت. درحالی که همبستگی وزن صد دانه با عملکرد دانه غیر معنی دار بود (R² =0.02). از نظر درصد آلودگی به بیماری پوسیدگی ذغالی، ژنوتیپ های G2 وG3 بیشترین درصد آلودگی و ژنوتیپ G4 کمترین درصد آلودگی به بیماری را داشتند. در مجموع آلودگی به بیماری پوسیدگی ذغالی در تمامی ژنوتیپ های مورد بررسی زیر 10 درصد بوده و جزء ژنوتیپ های متحمل به این بیماری محسوب می شوند. نتایج تجزیه پایداری ژنوتیپ ها با روش GGE بای پلات نشان داد که دو مولفه اول و دوم 70/6 درصد از تغییرات کل عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نمودار کدام در کجا GGEبای پلات ژنوتیپ های G4، G15، G12و G7در رئوس چند ضلعی قرار داشته و در گروه ژنوتیپ های واکنش پذیر به محیط و ژنوتیپ هایG2 ، G3 وG1 در گروه ژنوتیپ-های پایدار بودند. ژنوتیپG4 بهترین ژنوتیپ در محیط های مغان1 و مغان2، ژنوتیپG15 بهترین ژنوتیپ در محیط های ساری1 و گرگان2 و ژنوتیپ G12 بهترین ژنوتیپ در محیط ساری2 بودند. در مقایسه ژنوتیپ های مورد بررسی با ژنوتیپ ایده آل، ژنوتیپ-هایG15 ، G9، G2 وG1 با داشتن کمترین فاصله از ژنوتیپ ایده آل در گروه ژنوتیپ های پایدار قرار گرفتند. نمودار بای پلات بررسی هم زمان عملکرد دانه و پایداری ژنوتیپ ها، نشان داد که عملکرد دانه ژنوتیپG2 نزدیک به میانگین بوده و از پایداری نسبتا خوبی در تمامی محیط های مورد مطالعه برخوردار بود. در این بررسی محیط ساری1 (ساری1393) با قدرت نمایندگی بالا موثرترین محیط از لحاظ توان تمایز بین ژنوتیپ ها بوده و محیط گرگان2 (گرگان 1394) در رتبه بعدی قرار گرفت. بر اساس تحمل به بیماری پوسیدگی ذغالی، عملکرد دانه و نماهای مختلف بای پلات، ژنوتیپ G2 می تواند به عنوان یک ژنوتیپ پرمحصول و پایدار، کاندید یک رقم جدید سویا باشد.
کلید واژگان: تعداد دانه در مترمربع, رگرسیون, نمودارGGE بای پلات, همبستگیSeed yield in soybean is a complex trait and is influenced by multiple genetic and environmental factors. In this research, 13 cultivars and advanced genotypes with two control cultivars (Sari and Katul) were cultivated in three warm and humid regions of the north of Iran, including Gorgan, Sari and Mughan, during the two cropping years of 2013 and 2014 in a randomized complete block design with three replications. Mean comparison in different years and locations showed that G15 genotype had the highest seed yield, followed by G2, G4 and G9 genotypes. Correlation coefficients showed that the number of seeds per m2 (R² = 0.77) and the number of pods per plant (R² = 0.66) had a positive and significant correlation with seed yield, while the correlation between 100 seed weight and seed yield was insignificant (R²=0.02). G2 and G3 genotypes had the highest percentage of charcoal rot and G4 genotype showed the lowest percentage of infection. Regarding the percentage of infection with charcoal rot disease, all the investigated genotypes are below 10% and are considered tolerant genotypes for this disease. GGE biplot analysis indicated that the first and second principal components explained 70.6% of total yield variation. According to which-won-where pattern of GGE biplot, G4, G15, G12 and G7 genotypes had the longest distance from the origin of the biplot and were placed in the group of reactive genotypes to the environment and G2, G3 and G1 genotypes were classified as stable group. Genotype G4 performed well in Mughan1 and Mughan2 whereas, G15 genotype showed the best performance in Sari1 and Gorgan2, and G12 genotype was the best genotype in Sari2 environments. According to the genotypes comparison with ideal genotype, G15, G9, G2 and G1 genotypes had the shortest distance from the ideal genotype and were, hence, included in the group of stable genotypes. The simultaneous GGE biplot of seed yield and stability displayed graphically that G2 genotype had superior performance and broad adaptation to the diverse environments. Sari1(Sari 2013) was the most discriminating and representative environment and is classified as the superior environment and Gorgan 2 (Gorgan 2014) was ranked second. Based on tolerance to charcoal rot disease, average seed yield, as well as different GGE biplot graphs, G2 genotype incorporated both high mean yield and yield stability and can be released as a new soybean variety.
Keywords: Correlation, GGE biplot, Number of grains per m2, Regression -
اندازه گیری فلورسانس کلروفیل a ابزاری مناسب برای مطالعه اثر علف کش ها با نحوه عمل متفاوت روی دستگاه فتوسنتزی است. در این آزمایش، پاسخ های فلورسانس کلروفیل گیاهان توق (Xanthium strumarium L.) دو روز بعد از کاربرد دزهای مختلف علف کش لوماکس (اس- متالاکلر + مزوتریون + تربوتیلازین) به تنهایی و در ترکیب با روغن بادام مورد مطالعه قرار گرفت. مقادیر عملکرد کوانتومی هدررفت انرژی (F0/Fm) و حداقل فلورسانس (F0) گیاهان تیمار شده با دز 100 درصدی علف کش در دو روز بعد از اعمال تیمار به شدت افزایش یافته و به ترتیب از 0.16 به 0.25 و از 296 به 391 رسید. این تغییرات در فتوسیستم دو در نتیجه کاهش حداکثر عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو (Fv/Fm) و شاخص کارایی فتوسیستم دو (PIABS) است. علاوه بر این، کاربرد دزهای بالای علف کش باعث کاهش فلورسانس متغیر (Fv)، حداکثر فلورسانس (Fm)، حجم کویینون ها در بخش احیای فتوسیستم دو (Area)، حداکثر کارایی کمپلکس تجزیه کننده در سمت دهنده الکترون فتوسیستم دو (Fv/F0)، انرژی موردنیاز برای بستن مراکز واکنش (Sm) و متوسط اکسیداسیون و احیای کویینون A در بازه زمانی از F0 تا Fm شد. در نهایت، این مطالعه نشان داد که استفاده از روغن بادام با علف کش لوماکس باعث کاهش عمده پارامترهای فلورسانس کلروفیل a در توق شد. همبستگی بین وزن خشک اندازه گیری شده 28 روز بعد از کاربرد علف کش و Fv/Fm ارزیابی شده 2 روز بعد از کاربرد علف کش نشان داد که با ارزیابی سریع پارامترهای فلورسانس می توان سرعت بررسی های مربوط به اثربخشی علف کش را تا 12 مرتبه افزایش داد. شیب تند خط رگرسیون علف کش با روغن بادام در مقایسه با علف کش تنها نشان داد که روغن بادام می تواند به عنوان یک ماده افزودنی کارایی علف کش را افزایش دهد.کلید واژگان: توق, دستگاه فتوسنتزی, رگرسیون, روغن بادام, علف کشChlorophyll a fluorescence measurement is a useful tool for studying the herbicides' effects with different modes of action on the photosynthetic apparatus. In this research, the chlorophyll a fluorescence response of common cocklebur (Xanthium strumarium L.) plants was studied two days after the sole application of different doses of the Lumax herbicide (s-metolachlor + mesotrione + terbuthylazine), and combined with the almond oil. The quantum yield of energy dissipation (F0/Fm) and minimum fluorescence (F0) values of the plants treated with the 100% herbicide dose increased significantly from 0.16 to 0.25 and 296 to 391, respectively, two days after treatment. These changes in PSII resulted in the reduction of the maximum quantum yield of PSII (Fv/Fm) and the PSII function index (PIABS). Moreover, the application of high doses of the herbicide decreased the variable fluorescence (Fv), the maximum fluorescence (Fm), the size of the plastoquinone pool on the reducing side of photosystem II (Area), the maximum efficiency of water-splitting complex on the donor side of the photosystem II (Fv/F0), the energy needed for the closure of reaction centers (Sm), and the intermediate redox state of quinone A in the period from F0 to Fm. Our study revealed that the use of almond oil with the Lumax herbicide caused further reduction of the chlorophyll a fluorescence parameters in common cocklebur. The correlation between dry weight taken 28 days after the herbicide application and Fv/Fm measured two days after the herbicide application showed that assessing the chlorophyll a fluorescence parameters can speed up the rate of herbicide performance evaluation up to 12 times. The steeper slope of the regression line for herbicide with almond oil compared to the herbicide alone showed that almond oil could be a proper adjuvant to increase the herbicide efficiency.Keywords: Almond oil, Common cocklebur, Herbicide, Photosynthetic apparatus, Regression
-
به منظور مطالعه برخی خصوصیات زراعی، فنولوژیک و مورفولوژیک لاینهای پیشرفته دریافتی از مرکز تحقیقات بینالمللی در مناطق خشک (ایکاردا) و شناسایی روابط بین صفات مهم و موثر با استفاده از روشهای مختلف آماری، تحقیقی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات سراب چنگایی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان در سال زراعی 99-1398 تحت شرایط دیم اجرا گردید. بر اساس نتایج، صفت تعداد غلاف دو بذری در بوته دارای بیشترین ضریب تغییرات (78.78 درصد) و صفات فنولوژیک دارای کمترین تنوع بودند. نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود تنوع ژنتیکی معنیداری بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر اغلب صفات بود. همبستگی عملکرد دانه در بوته با اغلب صفات به ویژه اجزای عملکرد مثبت و معنیدار بود. بیشترین تاثیر مستقیم مثبت روی عملکرد دانه در بوته، متعلق به صفت تعداد غلافهای بارور در بوته بود و بنابراین این صفت میتواند معیار گزینش قرار گیرد. تجزیه به عاملها با استفاده از 15 صفت زراعی، منجر به شناسایی پنج عامل شد که در مجموع 90.82 درصد از تنوع کل را توجیه کردند. بر اساس نتایج روشهای آماری مختلف شامل مقایسه میانگین، تجزیه خوشهای و شاخص SIIG، ژنوتیپهای 6، 14 و 17 (سپهر) بهعنوان برترین ژنوتیپها از نظر صفات مورد مطالعه شناخته شدند و ظرفیت کاربرد در تحقیقات بهنژادی و بهزراعی بعدی را دارند.
کلید واژگان: تجزیه به عامل ها, ها, تجزیه علیت, رگرسیون, شاخص SIIGStudy of agronomic traits and their relationship in promising lentil lines under rain-fed conditionsIntroductionLentil is grown for its biological nitrogen fixation ability and high proteins as well as human and animal nutrition capacity. Terminal drought, lack of suitable varieties and quality seeds have challenged the efforts of breeders to increase its productivity. Assessment of genetic diversity for desired traits in germplasm collections plays a critical role in formulating crop enhancement strategies. The aim of this study was to investigate the agronomic, phenological and morphological traits of advanced lentil lines received from the International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA) and to identify the relationships between important and effective traits using different statistical methods.
Materials and methodsThis experiment was conducted on 15 promising lentil lines received from ICARDA along with two check cultivars (Gachsaran and Sepehr) in a randomized complete block design with three replicates under rain-fed conditions at Sarab-Changai Research Station, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Centre, Khorramabad during 2019-2020 cropping year. Sowing was done by hand at four row plots, 4 m length, and 0.25 m row spacing as 200 seeds per square meter density. Fertilization with chemical fertilizers was performed based on soil test. The weeds control was manually performed twice. The total rainfall received was 542 millimeters in the cropping year. Different traits were measured according to standard guidelines for lentil during each stage.
Results and discussionAccording to the results, the “number of two-seeded pods per plant” followed by number of empty pods per plant, number of one-seeded pods per plant, seed yield per plant, weight of pods per plant and number of fertile pods per plant had the highest coefficient of variation (78.78%) and phenological traits had the least variability. The results of analysis of variance showed a significant genetic diversity between the studied genotypes in terms of most traits. The mean of seed yield per plant was 2.66 g plant-1. Genotypes 6, 14 and 17 (Sepehr) by 6.02, 5.06 and 4.15 g plant-1, respectively had the highest amount. The correlation between grain yield per plant and most of the traits, especially yield components, was positive and significant. The genotypes were classified in three clusters. According to cluster analysis using Ward method, the genotypes of third cluster had high yield and yield components in compare with other clusters. Based on the SIIG index, the genotypes 6, 11, 14 and 17 with the highest SIIG values (0.727, 0.584, 0.569 and 0.537, respectively) were known as the best genotypes. On the other hand, genotypes 15, 2, 9, 10 and 5 with the least amount of SIIG value (0.185, 0.284, 0.323, 0.324, 0.357 and 0.362 respectively) were known as the weakest genotypes under rain-fed conditions. The highest direct positive effect on “seed yield per plant” belonged to the “number of fertile pods per plant” and therefore this trait can be applied as selection criteria. Fifteen agronomic traits have been classified into five groups which expressed 90.82% diversity of the total variation according to the factor analysis.
ConclusionsIn this study, the studied genotypes were significantly different for most of the studied traits. Genotypes 6, 14 and 17 (Sepehr) were known as the best genotypes based on the results of various statistical methods including mean comparisons, cluster analysis and SIIG index. Therefore, they have the potential to be used in the future breeding and subsequent agronomic research programs. The number of fertile pods per plant had the most direct positive effect on seed yield. Therefore, it can be considered as a criterion for selecting superior genotypes.
Keywords: Factor analysis, Path analysis, Regression, SIIG index -
به منظور تعیین همبستگی و روابط بین صفات مختلف در گندم نان، 30 ژنوتیپ به عنوان فاکتور فرعی تحت آزمایش کرت های خرد شده در طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه با سه تکرار در شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در سال 96-1395 بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ ها از نظر اکثر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی دار وجود داشت. اثر متقابل ژنوتیپ× تنش برای کلیه صفات، به جز وزن هزار دانه معنی دار بود، که بیانگر تاثیر متقابل ژنوتیپ و محیط بود. از نظر عملکرد دانه تحت شرایط نرمال، ژنوتیپ های c-94-3 و حیدری به ترتیب با میانگین های 437 و 427 گرم در مترمربع به عنوان برترین ژنوتیپ ها شناخته شدند. تحت شرایط تنش خشکی در مرحله گلدهی، ژنوتیپ های cd-4 و cd-6 به ترتیب با میانگین های 104 و 108 گرم در مترمربع کمترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج رگرسیون چندگانه ، در شرایط آبیاری مطلوب صفات مساحت برگ پرچم، تراکم سنبله، تعداد روز تا 50% گلدهی و طول سنبله (0/466=R2)، و در شرایط تنش، صفات سرعت پر شدن دانه، طول دوره پر شدن دانه و عملکرد کاه (0/736=R2) بیشترین تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نتایج تجزیه مسیر، صفات مساحت برگ پرچم، تراکم سنبله و طول سنبله در شرایط مطلوب و صفات سرعت پر شدن دانه، طول دوره پر شدن دانه و عملکرد کاه در شرایط تنش اثر مستقیم و مثبت بر روی عملکرد دانه نشان دادند. به طور کلی در شرایط نرمال صفات تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، مساحت برگ پرچم، تراکم سنبله و طول سنبله و در شرایط تنش صفات تعداد دانه در سنبله، سرعت پر شدن دانه، طول دوره پر شدن دانه و عملکرد کاه تعیین کننده عملکرد دانه بودند.
کلید واژگان: رگرسیون, شاخص گزینش, کم آبیFor identification of correlations and relations among different traits in bread wheat, 30 genotypes were investigated based on a split plot experiment in the form of randomized complete block design with three replications under normal and moisture stress conditions during the 2016-2017 crop season. The results of the analysis of variance showed that the effect of genotypes was significant for most of the studied traits. The interaction effect of drought stress and genotype was significant for all examined traits except 1000-grain weight. Genotypes c-94-3 and Heidari were recognized as the best genotypes with average grain yield of 437 and 427 g/m2, respectively, in normal conditions. Under drought conditions, genotypes cd-4 and cd-6 had the lowest grain yield with an average of 104 and 108 g/m2, respectively. Based on the results of multiple regression in field experiment, under optimal irrigation conditions, flag leaf area, spike density, number of days to 50% flowering and spike length, (R2= 0.466) and under stress conditions, grain filling rate, grain filling period and straw yield (R2= 0.736) were considered as important traits affecting grain yield. Path analysis of grain yield under normal conditions indicated that the flag leaf area, spike density and spike length, and under stress conditions, the grain filling rate, grain filling period and straw yield, with the greatest direct positive effect were the important and effective traits in grain yield. Based on the results of the analysis of the grain yield correlation coefficients under normal condition, the number of kernels per spike, 1000-grain weight, flag leaf area, spike density and spike length, and under stress conditions, the number of kernels per spike, the grain filling rate, grain filling period and straw yield, were considered as the traits affecting grain yield.
Keywords: Regression, Selection index, water deficit -
مقدمه و هدف
با آزمون نتاج حاصل از تلاقی های دای آلل می توان عمل ژن ها و توارث صفات کمی را برآورد نمود این کار باعث افزایش توانایی گزینش لاین های والدی جهت شرکت در تلاقی ها می شود و نحوه مدیریت نسل ها در جمعیت های در حال تفرق تعیین می کند.
مواد و روش هابه منظور شناخت ساختار ژنتیکی عملکرد دانه و اجزای عملکرد، هفت رقم گندم نان شامل بولانی، فلات، مهرگان، معراج، کلاته، فرونتانا و MV17 در یک بلوک تلاقی کشت شدند و تلاقی های مستقیم بین هفت رقم مذکور به منظور تولید نسل F1 انجام شد. نتاج حاصل تلاقی به همراه والدین آن ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان در سال زراعی 1400-1399 بررسی شدند.
یافته هانتایج این آزمایش نشان داد که اختلاف ژنوتیپ ها در همه صفات مورد بررسی معنی دار بود. برآورد پارامترهای ژنتیکی با استفاده از روش هیمن نشان داد که مقادیر واریانس غالبیت در صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن صد دانه، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله و طول پدانکل به طور قابل توجهی بیشتر از واریانس افزایشی بود. در صفات ارتفاع بوته و تعداد روز تا گلدهی هم مقادیر واریانس غالبیت واریانس افزایشی اختلاف چندانی نداشتند. در صفات عملکرد بیولوژیک، وزن صد دانه و روز تا گلدهی نسبت آلل های غالب بیشتر از آلل های مغلوب بود در حالی که در سایر صفات نسبت آلل های غالب و مغلوب برابر بود. وراثت پذیری عمومی بالای عملکرد دانه (89 درصد)، عملکرد بیولوژیک (93 درصد) و وزن دانه در سنبله (74 درصد) و وراثت پذیری خصوصی پایین آن ها (به ترتیب 10، 10 و 13 درصد) نشان دهنده سهم بیشتر اثر غالبیت در کنترل این صفات بود. نتایج تجزیه و تحلیل گرافیکی نشان داد که صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و وزن صد دانه تحت کنترل عمل فوق غالبیت ژن ها و صفات تعداد دانه در سنبله، طول پدانکل و ارتفاع بوته تحت کنترل عمل غالبیت ناقص ژن ها بودند. پراکنش والدها در اطراف خط رگرسیون نشان داد که ارقام فلات و مهرگان حامل بیشترین ژن های غالب و ارقام MV17 و فرونتانا حامل بیشترین ژن های مغلوب در کنترل صفات عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک بودند.
نتیجه گیرینتایج این پژوهش نشان داد با توجه به سهم بیشتر اثرات غیر افزایشی ژن ها در صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و اجزای عملکرد بهتر است گزینش در بین نتاج حاصل از این تلاقی ها به نسل های پیشرفته تر موکول گردد؛ در حالی که می توان نسبت به بهبود ژنتیکی صفات ارتفاع بوته و تعداد روز تا گلدهی در نسل های مقدماتی اقدام کرد.
کلید واژگان: تلاقی, درجه غالبیت, رگرسیون, عمل ژن, کوواریانسIntroduction and ObjectiveBy progeny trial after a diallel crossing, the function of genes and inheritance of quantitative traits can be estimated. This increases the ability to select parental lines, to participate in crosses, and determines the management of generations in the segregating populations.
Material and MethodsIn order to understand the genetic structure of grain yield and yield components, seven bread wheat cultivars including Bolani, Falat, Mehrgan, Meraj, Kalateh, Frontana and MV17 were planted in the crossing block and direct crosses were performed among the seven cultivars to produce F1 generation. The progenies of the crosses with their parents were evaluated based on a randomized complete block design (RCBD) with three replications in Gorgan agricultural research station in 2020-2021 cropping season.
ResultsThe results of this experiment showed a significant difference among the genotyps in all the studied traits. Estimation of genetic parameters using Heiman's method showed that the values of dominance variance were significantly greater than the additive variance in grain yield, biological yield, 100-kernel weight, number of grains per spike, grain weight per spike and peduncle length. There was a small difference between the values of dominance and additive variance in the plant height and days to anthesis. In biological yield, 100-kernel weight and days to anthesis, the proportion of dominant alleles and was greater than the recessive alleles in parents, while the proportion of dominant and recessive alleles was equal in the other traits. High broad-sense heritability in grain yield (89%) and biological yield (93%) and grain weight per spike (74%) and their low narrow-sense heritability (10%, 10% and 13, respectively) showed a greater share of the dominance effect in controlling these traits. The results of graphical analysis showed that grain yield, biological yield and 100-kernel weight were controlled with dominance gene action and number of grains per spike, peduncle length and plant height were controlled with incomplete dominance gene action. The distribution of parents around the regression line showed that Falat and Mehregan cultivars carried the most dominant genes and MV17 and Frontana cultivars carried the most recessive genes in controlling grain yield and biological yield.
ConclusionThe results of this study indicated that due to the greater share of non-additive effects of genes in grain yield, biological yield and yield components, it is better to select among the progenies of the crosses be postponed to more advanced generations. While, genetic improvement in plant height and days to anthesis can be achieved in the early generations.
Keywords: Covariance, Cross, Degree of dominance, Gene action, Regression -
این پژوهش با هدف بررسی تاثیر خصوصیات خاک و اراضی بر عملکرد زعفران، درجه بندی آن ها و تهیه جدول نیازهای رویشی این گیاه برای انجام مطالعات تناسب اراضی به روش FAO انجام شد. نخست، 124 مزرعه زعفران در استان های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، فارس، گلستان، مرکزی و کرمان انتخاب شدند. با حفر پروفیل در هر مزرعه، نمونه های مناسب از افق های خاک برداشت شد و پرسش نامه کاربری اراضی نیز طی سه سال از 1396 الی 1398، تکمیل گردید. نمونه های خاک، مورد آزمایش قرار گرفت تا ویژگی های فیزیکیوشیمیایی آن-ها مشخص شود. پس از آماده سازی داده ها، از نظر آماری تجزیه شدند. رگرسیون چندمتغیره بین عملکرد به عنوان متغیر وابسته و مقدار شوری، درصد سدیم قابل تبادل، واکنش، گچ، آهک، رس، شن، سیلت، سنگریزه، پتاسیم و فسفر قابل جذب خاک به عنوان متغیرهای مستقل به روش گام به گام، بررسی گردید. با بررسی روابط رگرسیون ساده بین ویژگی های اراضی مهم و موثر با عملکرد، درجه بندی خصوصیات اراضی انجام شد. سپس جدول نیازهای رویشی تهیه شده با داده های 21 مزرعه جدید، ارزیابی و صحت سنجی شد. نتایج نشان داد که پتاسیم قابل جذب، شن، شوری خاک، درصد سدیم تبادلی و آهک، بیشترین و واکنش خاک و کربن آلی، کمترین دامنه تغییرات را داشتند. نتایج رگرسیونی نشان داد به ترتیب متغیرهای مستقل شوری خاک، ESP، آهک، گچ، سنگریزه و پتاسیم و فسفر قابل جذب، بر عملکرد موثر هستند. ضریب تبیین رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای وارد شده به مدل توانسته اند 95 درصد از واریانس مربوط به متغیر وابسته را تعیین نمایند. بیشترین سهم در کاهش عملکرد زعفران مربوط به شوری خاک، سنگریزه، درصد سدیم تبادلی و مقدار آهک می باشد. نتایج صحت سنجی نشان داد که ضریب تبیین بین عملکرد با شاخص خاک جدول پیشنهادی برای زعفران حدود 92/0 می باشد که نشان دهنده دقت قابل قبول جدول پیشنهادی است
کلید واژگان: الگوی کشت, تناسب اراضی, رگرسیون, زعفران, عملکردThe objective of this study was to investigate the effect of soil and land characteristics on saffron yield, their rating for preparation of a soil requirements table of this plant for land suitability studies by FAO method. First, 124 saffron farms in Khorasan Razavi, South Khorasan, Fars, Golestan, Markazi and Kerman provinces were selected. In each field, suitable soil samples were taken and a land use questionnaire was completed during three years from 2017 to 2019. Soil samples were tested to determine their physicochemical properties. After preparing the data, they were statistically analyzed. Multivariate regression between yield as a dependent variable and salinity, percentage of exchangeable sodium, soil reaction, gypsum, lime, clay, sand, silt, gravel and available potassium and phosphorus of soil were studied as independent variables by stepwise method. By examining the relationships of simple regression between important and effective land characteristics and yield, land characteristics rating was performed. Then, the saffron soil requirements table prepared. The proposed table was verified with the data of 21 new farms. The results showed that available potassium, sand, soil salinity, percentage of exchangeable sodium and lime had the highest and the reaction of soil and organic carbon had the lowest range of changes. Regression results showed that the independent variables of soil salinity, ESP, lime, gypsum, gravel and available potassium and phosphorus, respectively, affect yield. Coefficient of determination of multivariate regression showed that the variables entered in the model were able to determine 95% of the variance related to the dependent variable. The largest contribution to the reduction of saffron yield is related to soil salinity, gravel, exchangeable sodium percentage and the amount of lime. Validation results showed that the yield correlation coefficient with the soil index of the proposed table for saffron is about 0.92, which indicates the acceptable accuracy of the proposed table.
Keywords: cropping pattern, Land Suitability, Regression, Saffron, Yield -
به منظور مطالعه برخی خصوصیات زراعی و شناسایی ژنوتیپهای مطلوب با استفاده از روشهای آماری مختلف، 15 ژنوتیپ عدس دریافتی از ایکاردا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سراب چنگایی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان در سال زراعی 99-1398 تحت شرایط دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج، تجزیه واریانس نشان داد که تنوع ژنتیکی معنیداری بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر اغلب صفات وجود داشت. همبستگی عملکرد دانه در بوته با اغلب صفات به ویژه اجزای عملکرد مثبت و معنیدار بود. بر اساس نتایج روشهای آماری مختلف شامل مقایسه میانگین، تجزیه خوشه ای، بایپلات ژنوتیپ × صفت و شاخص SIIG، ژنوتیپهای شماره 13، 14، 7 و 1 بهعنوان برترین و ژنوتیپهای شماره 15، 12 و 4 بهعنوان ضعیفترین ژنوتیپها شناخته شدند. بیشترین تاثیر مستقیم مثبت روی عملکرد دانه در بوته، بهترتیب متعلق به صفات تعداد غلاف تک بذری در بوته (0/580) و وزن صد دانه (0/437) بود و بنابراین این صفات میتوانند معیار گزینش قرار گیرند. ژنوتیپ شماره 7 برترین ژنوتیپ از نظر صفات مهم زراعی بود و ظرفیت کاربرد در تحقیقات به نژادی و به زراعی بعدی را دارد.
کلید واژگان: تجزیه مسیر, رگرسیون, شاخص SIIG, نمودار گرمایی, GGE-biplotIn order to study some agronomic characteristics and identify the desirable genotypes using different statistical methods, 15 lentil genotypes received from ICARDA were evaluated in a randomized complete block design with three replicates under rainfed conditions at Sarab-Changai Research Station, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Centre, Khorramabad, Iran during 2019-2020 cropping year. According to the results, analysis of variance indicated significant genotypic diversity between the studied genotypes in terms of most traits. The correlation between grain yield per plant and most of the traits, especially yield components, was positive and significant. Genotypes 13, 14, 7 and 1 were known as the best and genotypes 15, 12 and 4 were identified as the weakest genotypes based on the results of various statistical methods including mean comparisons, cluster analysis, “genotype × trait” biplot and SIIG index. The highest direct positive effect on “seed yield per plant” belonged to the “number of one-seeded pods per plant” (0.580) and “hundred seed weight” (0.437), respectively, and therefore these traits can be applied as selection criteria. Moreover, genotype 7 was the best genotype in terms of important agronomic traits and has the potential to be used in the future breeding and subsequent agronomic research programs.
Keywords: GGE-biplot, Heat map, Path analysis, Regression, SIIG index -
مقدمه
در ایران اکثر تحقیقات در زمینه عمق دفن روی گیاهان زراعی انجام گرفته است و کمتر به بررسی تاثیر این عوامل بر علف های هرز حاصل از بذر و ریشه های رونده کاتوس (گیاهچه) پرداخته شده است. علف هرز کاتوس یکی از علف های هرز مشکل ساز مزارع نیشکر، باغات به خصوص باغ پسته، اراضی بایر و جاده ها می باشد. بر همین اساس این مطالعه با هدف پی بردن به تاثیر سطوح مختلف عمق دفن و تنش غرقاب بر میزان و کیفیت گیاهچه های حاصل از ریشه های رونده آن به اجرا در آمد.
مواد و روش هادو آزمایش جداگانه روی ریشه های رونده در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال های 1394-1393 در گلخانه مرکز تحقیقات نیشکر خوزستان انجام گرفت. تیمارهای تنش غرقابی در 7 سطح تنش غرقابی شامل (4، 8، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت) و تیمارهای عمق دفن ریشه های تکثیر شونده در 6 سطح (1، 3، 5، 7، 10 و 15 سانتی متر) حاصل از ریشه های تکثیر شونده بودند.
یافته هابا افزایش سطوح تنش غرقاب، کلیه صفات مورد مطالعه به ترتیب شامل طول ریشه، ارتفاع ساقه، زیست توده کل ماده خشک، وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه ریشه های رونده کاتوس در 96 ساعت تنش غرقاب نسبت به شاهد به ترتیب 63، 70، 59، 98 و 74 درصد کاهش یافت. و همچنین در آزمایش دوم ریشه های رونده دفن شده این علف هرز با طول 5 سانتی متری در عمق 15 سانتی متری قادر به تولید گیاهچه های جدید نبودند.
نتیجه گیریبا توجه به یافته های فوق می توان نتیجه گرفت که برای مدیریت مناسب این علف هرز، نواحی آلوده و بسیار شدید در مزرعه (بخصوص در مزارع آیش نیشکر زیرا در این زمان فاقد محدویت مبارزه می باشد) باید شناسایی شده و سپس با ادوات شخم به قطعات کوچکتر از 5 سانتی متر تبدیل و همچنین در صورت امکان با ادوات مناسب دیگر ریشه های رونده را به اعماق بیشتر از 15 سانتی متر انتقال داده و با مبارزه تلفیقی تنش غرقاب، تنش خشکی و عمق دفن حداقل با فاصله دو نوبت شخم علف هرز را کنترل و از گسترش آن جلوگیری کرد.
جنبه های نوآوری1- خصوصیات جوانه زنی علف هرزگیاهچه کاتوس تحت تنش غرقاب و عمق دفن بررسی شد.2- تاثیر تنش غرقاب و عمق دفن بر مدیریت و کنترل علف هرز آزمون گردید.3- شناسایی دقیق زیست شناسی علف های هرز و رفتار جوانه زنی بذر آن، باعث اجرای برنامه صحیح و بهینه ای جهت کنترل می شود.
کلید واژگان: تنش غیر زیستی, رگرسیون, علف هرز, نیشکرIntroductionIn Iran, the majority of research has been done on the depth of burial on crops and the effect of these factors on weeds resulted from seeds and rhziomes of seedlings has been less studied. Strangle Wort weed is one of the most problematic weeds in sugarcane fields, orchards, especially pistachio orchards, barren lands, and roads. Thus, this study aimed to find out the effect of different levels of burial depth and flood stress on the extent and quality of seedlings resulted from its rhizomes.
Material and MethodsTwo separate greenhouse experiments based on completely randomized design with four replications were conducted in the experimental farm of Sugarcane Research Institute of Khuzestan province at 2014-2015 growing season. Flooding stress treatment included 7 levels of flooding stress (4, 8, 16, 24, 48, 72, and 96 flooding hours) and 6 levels of seed burial (1, 3, 5, 7, 10, and 15 cm) and rhizome burial depth treatment included 7 levels (1, 3, 5, 7, 10, and cm 15).
ResultsWith increasing levels of flood stress, all studied traits including root length, stem height, total dry matter biomass, shoot dry weight and root dry weight of strangle wort rhizomes decreased at 96 hours of waterlogged stress compared to the control by 63, 70, 59, 98 and 74 percent, respectively. Also, in second experiment, buried rhizomes of this weed with a length of 5 cm at a depth of 15 cm were not able to produce new seedlings.
ConclusionAccording to these results, for proper management of this weed, highly contaminated areas in the field should be identified (especially in sugarcane fallow fields because at this time there is no weed control limitation). Then, the weed should be turned it into pieces smaller than 5 cm with plowing tools. Also, if possible, with suitable tools, transfer rhizomes should be transferred to a depth of more than 15 cm and integrated weed control management with drought and flooding stress and burial depth with at least two times of plowing could be implemented to control weed and prevent its expansion.
Highlights1-Germination characteristics of strangle wort seedlings under burial depths and flooding stress were evaluated.2-The effect of burial depth and flooding stress on control and management of strangle wort was examined.3-Precise determination of weed biology and weed germination behavior will lead to proper execution of weed control program.
Keywords: Abiotic stress, Regression, Sugarcane, Weed -
به منظور ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی و ارتباط بین صفات در ژنوتیپ های چغندرقند آزمایشی در دو شرایط نرمال و تنش شوری در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب در دو سال زراعی 96-1395اجرا شد. نتایج نشان داد بین دو محیط نرمال و شوری از نظر صفات کمی و کیفی مورد بررسی اختلاف معنی دار وجود نداشت، همچنین تفاوت بین ژنوتیپ های از نظر کلیه صفات مورد بررسی به غیر از درصد قند خالص معنی دار بود. اثر متقابل ژنوتیپ در محیط نیز بر کلیه صفات به غیر از درصد قند خالص معنی دار بود. بالاترین عملکرد ریشه، عملکرد قند ناخالص وعملکرد قند خالص در هر دو شرایط نرمال و تنش شوری به ژنوتیپ های شماره 14 و 15 اختصاص داشت. بر اساس نتایج همبستگی بین صفات در هر دو شرایط محیطی عملکرد قند خالص با با عملکرد ریشه، درصد قند خالص و عملکرد قند ناخالص همبستگی مثبت و معنی دار داشت. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام عملکرد ریشه، ضریب استحصال قند و درصد قند ناخالص در شرایط نرمال با تیبن93 درصد از تغییرات عملکرد قند خالص و در شرایط تنش شوری با تبین بین 84 درصد از تغییرات به عنوان موثرترین صفات بر عملکرد قند خالص شناسایی شدند. بنابراین گزینش ژنوتیپ ها بر اساس صفات مذکور می تواند در دستیابی به ژنوتیپ های پر محصول مثمر ثمر باشد.
کلید واژگان: رگرسیون, ضریب استحصال, عملکرد قند خالص, همبستگیIntroductionSalt stress is one of the most important abiotic stresses, which decreases crop yields and limits the land use. Three hectares of agricultural land are being destroyed in each minute by salinity In Iran, salinity is one of the most important factors which limit the agriculture. Salt stress studies were very important in the most sugar beet planting regions of Iran based on sugar beet experts and farmers opinions producing sugar beet salt tolerant varieties, improving planting methods, irrigation and fertilizer use are the most Sugar Beet Seed Institute (SBSI) strategies for optimizing the production in saline lands.
Materials and methodsIn order to investigate the effect of salinity stress on quantitative and qualitative characteristics of sugar beet genotypes in normal and salinity stress conditions an experiment was conducted in a completely randomized block design with three replications in Miandoab Agricultural and Natural Resources Research Station at 2016-17 Crop seasons. In this research, 16 sugar beet genotypes were tested under two normal conditions and saline conditions with salinity of 12.1 dS/m. In this research, root yield, sugar content, white sugar content, sugar yield, the amount of sodium, nitrogen, and potassium of root, white sugar yield percent of sugar extraction was measured.Data was analyzed by using SAS 9.2 software.
Results and discussionThe results showed that the effect of the environment on all studied traits wasn’t significant. Differences between genotypes were significant for all traits except for white sugar content, also the interaction of genotype in environment on all traits except the white sugar content was significant. Results showed that the highest root yield, white sugar yield and sugar yield in normal and salinity conditions were allocated to genotypes 14 and 15. Based on the results of correlation analysis in both environmental conditions, white sugar yield had positively and significantly correlated with root yield, white sugar content and sugar yield. Based on the results of stepwise regression analysis, root yield, percent of sugar extraction and sugar yield in normal conditions with justified 93 percent of white sugar yield variation and in salt stress condition with justified 84 percent of the total white sugar yield variation were identified as the most effective traits on white sugar yield.
ConclusionsIn the present study, there was no significant difference between two years in term of studied traits. It can be concluded that climate conditions in the two years studied did not have a significant difference in terms of effect on the studied traits. In the present study, there wasn’t significant difference between normal and salinity stress conditions in terms of all traits and salinity Therefore, it can be said that sugar beet genotypes were resistant to salinity. In both environmental conditions, genotypes number 14 and 15 had the highest root yield, white sugar yield and sugar yield, Selection of these genotypes is recommended for future breeding programs. In both normal and salinity conditions root yield, percent of sugar extraction and sugar yield recommended as Criteria for selecting high-yielding genotypes.
Keywords: Correlation, percent of sugar extraction, Regression, White sugar yield -
Saffron is one of the most valuable agricultural and medicinal plants of the world and has a special place in Iranchr('39')s export of products. Presently, Iran is the worldchr('39')s largest producer and exporter of saffron and more than 93/7% of the world production belongs to Iran. However, despite the long history of saffron cultivation and its value-added in comparison to many of the other crops in the country, a lower share of new technologies is assigned to it, and its production is mainly based on local knowledge. This study aimed to develop and evaluate the performance of Adaptive Neuro-Fuzzy Inference System model (ANFIS) in calculating the yield of saffron using meteorological data from 20 synoptic stations in the province, including evapotranspiration, temperature (maximum, minimum), the mean relative humidity, and rainfall. To this end, by using software Wingamma, data and parameters were analyzed and the best combinations of inputs to the model were determined. In order to assess the models, statistical parameters of correlation coefficient, the mean absolute error, and mean square error were used to predict the performance of the plant. ANFIS model was most effective when the data of total minimum temperature, precipitation, evapotranspiration, and relative humidity of autumn were used as independent variables for forecasting yield (R2= 0.5627, RMSE= 2.051 kg ha-1, and MAE = 1.7274 kg ha-1) .
Keywords: ANFIS model, Forecasting yield, Gamma test, Regression -
این تحقیق به منظور بررسی ارتباط بین صفات زراعی و عملکرد دانه در شرایط دیم با استفاده از 132 ژنوتیپ گندم بهاره انجام شد. ژنوتیپ ها در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس کشت شدند. عملکرد بیشترین همبستگی را به ترتیب با سرعت پرشدن دانه (0.84)، شاخص برداشت (0.84)، بیوماس (0.59)، وزن هزار دانه (0.58)، وزن دانه در سنبله (0.44) و وزن سنبله (0.41) داشت. عملکرد در شرایط دیم با صفات روز تا رسیدگی (0.57-) و روز تا سنبله دهی (0.46-) همبستگی منفی و معنی داری داشت. صفات سرعت پر شدن دانه و روز تا سنبله دهی وارد مدل رگرسیون گام به گام شدند و در مجموع 78.1 درصد از تغییرات عملکرد را توجیه کردند. صفات سرعت پر شدن دانه و روز تا سنبله دهی به ترتیب اثرات مستقیمی برابر با 0.773 و 0.285- بر عملکرد دانه داشتند. از صفات سرعت پرشدن دانه و روز تا سنبله دهی می توان به عنوان شاخص های انتخاب در شرایط دیم استفاده کرد. نتایج تجزیه کلاستر به روش حداقل واریانس وارد نشان داد که ژنوتیپ های 38(آفتاب)، 39 و 52(شوش) در گروه 7 قرار گرفتند. این گروه از نظر میانگین همه صفات مورد مطالعه از سایر گروه ها برتر بود. از ژنوتیپ های واقع در گروه 5 و 7 می توان برای تجمیع صفات مرتبط با عملکرد استفاده کرد.
کلید واژگان: اجزا عملکرد, تجزیه علیت, تنش خشکی, رگرسیون, گروه بندیThis research was carried out to investigate the relationship between agronomic traits and yield using 132 spring wheat genotypes. Genotypes were cultivated in alpha-lattice design with two replications at the research farm of Gonbad Kavous agricultural research station. The highest correlation was observed respectively between yield with seed filling rate (0.84), harvest index (0.84), biomass (0.86), 1000 grain weight (0.58), grain weight per spike (0.44), and weight of the spike (0.41). Yield had a negative and significant correlation with days to maturity (-0.57) and days to heading (-0.45). Seed filling rate and days to heading were introduced into the model as important traits affecting grain yield and 78.1% of yield variation was justified. Grain filling rate and days to heading had direct effects of 0.73 and -0.285 respectively. The traits of seed filling rate and days to heading can be used as selection indices in dryland conditions. The results of cluster analysis showed that genotypes 38, 39 and 52 were in 7 group. This group was superior to other groups in terms of average traits. Genotypes in groups 5 and 7 can be used to aggregate performance-related traits.
Keywords: Cluster analysis, Drought stress, Path analysis, Regression, yield component -
به منظور بررسی بقایای علفکش ایمازتاپیر (پرسوییت 10 درصد SL) در خاک بر پنبه و ذرت، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. در این آزمایش، یازده غلظت علفکش ایمازتاپیر معادل صفر، یک، پنج، 10، 15، 20، 30، 40،50، 75 و 100 درصد مقدار توصیه شده علفکش که به ترتیب معادل صفر، 5/4، 23، 45، 68، 91، 140، 180، 230، 340 و 450 میکروگرم در کیلوگرم خاک میباشد، روی گیاهان زراعی ذرت و پنبه به کار برده شد و وزن خشک ریشه و ساقه گیاهان زراعی مورد نظر، ارتفاع، طول ریشه و سطح برگ نیز در انتهای آزمایش اندازه گیری شدند. در برازش دادهها، از منحنیهای لگاریتم لجستیک سه و چهار پارامتره استفاده شد. نتایج نشان داد که تقریبا در همه دادههای مورد بررسی، منحنی سه پارامتره، برازش مناسبی نشان داد. در برازش جداگانه دادهها، همواره بقایای علفکش ایمازتاپیر، زیست توده خشک ساقه و ریشه گیاهان زراعی پنبه و ذرت را کاهش داد بهطوری که برای کاهش 50 درصدی وزن خشک ساقه پنبه و ذرت، به ترتیب4-10×2/1 و 4-10×1 گرم ماده موثره ایمازتاپیر در کیلوگرم خاک لازم بود. همچنین جهت کاهش 50 درصدی وزن خشک ریشه پنبه و ذرت، به ترتیب به 4-10×3 و 4-10×15/1 گرم ماده موثره ایمازتاپیر در کیلوگرم خاک نیاز بود. در مجموع، نتایج حاصل از برازش دوگانه دادهها نشان داد که همواره ریشه و ساقه ذرت در مقایسه با پنبه، حساسیت بیشتری به بقایای علف کش ایمازتاپیر بروز داد. ارتفاع، طول ریشه و سطح برگ با افزایش بقایای علفکش ایمازتاپیر کاهش یافت.کلید واژگان: رگرسیون, زیست سنجی, طول ریشه, وزن خشکTo evaluate the soil residue of imazthapyr effects on cotton and maize, an experiment was carried out based on completely randomized design at greenhouse of Agricultural Faculty of University of Gonbad Kavous. Different doses of imazthapyr (0, 4.5, 23, 45, 68, 91, 140, 180, 230, 340 and 450 μg.kg-1 soil) were applied on maize and cotton and finally the dry weight of root and shoot, shoot height, root length and leaf area of crops were measured. Three and four Log- logistic curves were fitted to the data. Results indicated that almost all data fitted better to the three parameter log- logistic curve. Results of separate fitting of the data showed that the residue of imazthapyr always reduced dry weight of crops. For 50 percent reduction of shoot dry weight of cotton and maize, 13.26 and 21.91 g.a.i.ha-1of imazthapyr were needed respectively. To reduce 50 percent of root dry weight of cotton and maize, 72.75 and 25.19 g.a.i. ha-1of imazyhapyr were needed. Generally, the results of data simultaneously fitting showed that maize root and shoot sensitivity to imazthapyr were always more than cotton. Shoot height, root length and leaf area were decreased as imazthapyr residue was increased.Keywords: Bioassay, Dry weight, regression, Root length
-
به منظور بررسی تاثیر قطع آبیاری بر ارقام هیبرید ذرت، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی مغان اجرا گردید. قطع آبیاری در سه سطح شامل آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله ی گل دهی و قطع آبیاری در مرحله ی پرشدن دانه، در کرت های اصلی و هفت هیبرید تجاری ذرت، در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل هیبرید در قطع آبیاری بر اکثر صفات معنی دار بود. در شرایط نرمال، قطع آبیاری در مرحله ی گل دهی و پر شدن دانه، هیبرید سینکل کراس 704 به ترتیب 53/14، 38/9 و 53/10 تن در هکتار بیشترین عملکرد را به خود اختصاص داد. نتایج همبستگی ساده نیز نشان داد که تعداد دانه در بلال، تعداد ردیف در بلال، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، ارتفاع استقرار بلال، سطح برگ کل و پرچم و عملکرد بیولوژیک با عملکرد دانه دارای همبستگی مثبت و وزن هکتولیتر و تعداد انشعابات گل تاجی دارای همبستگی منفی بودند. بالاترین ضریب همبستگی به تعداد ردیف دانه در بلال با ضریب 908/0 اختصاص یافت. نتایج تجزیه رگرسیون نیز نشان داد، تعداد ردیف در بلال و وزن هزار دانه و تعداد انشعابات گل تاجی دارای اثر معنی داری بوده و وارد معادله تغییرات عملکرد دانه شدند. تعداد ردیف دانه با شیب خط 286/0 دارای بیشترین اثر بود. نبه طور کلی مشاهده شد هیبرید 704 در مقایسه با هیبریدهای دیگر تحمل بیشتری به تنش داشته و برای مناطق با خطر تنش اخر فصل قابل توصیه است.کلید واژگان: عملکرد, تنش, رگرسیون, علیتTo study the effect of drought stress on some physiological characteristics of corn, an split-plot experimental based on randomized complete block design with three replications in the School of Agriculture and Natural Resources Mugan were administered. Three irrigation regimes full irrigation, deficit irrigation at flowering and grain filling stage irrigation, the main plot and seven commercial hybrids of corn (Single cross 260, 301, 302, 400, 500, 704 and 370 double-cross) were the subplots. Analysis of variance showed that the effects of stress, tension hybrid and hybrid interaction was significant for most traits. Under normal conditions, stress during flowering and grain filling, hybrid single cross 704, respectively, 14.53, 9.38 and 10.53 tons per hectare accounted for the highest yield. Results of correlation analysis showed, the number of grains per corn, number of rows per corn, thousand grain weight, plant height, maize height deployment, total leaf area and flag and biological function positively correlated with grain yield and hectoliter weight and number of tassel branches have were negatively correlated. The highest correlation to the number of rows per maize was allocated by a factor of 0.908. Results Regression analysis also showed that the number of rows per maize and thousand kernel weight and number of branches has a significant effect tassel and grain yield were entered into the equation changesgradient of grain row has the highest effect. In general, hybrid 704 was observed compared to other hybrids are corn tolerant to drought stress during flowering led to a further reduction in yield.Keywords: Hybrid, Stress, Regression, causality
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.