به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « promising lines » در نشریات گروه « زراعت »

تکرار جستجوی کلیدواژه «promising lines» در نشریات گروه «کشاورزی»
  • علی مومنی*، مهرداد طبری، وحید خسروی، سید صادق حسینی ایمنی، محمد محمدیان، رضا اسدی، لیلا خزائی

    رقم طلوع (لاین AN74)، از تلاقی ارقام بومی علی کاظمی و اصلاح شده نعمت حاصل شد. با ارزیابی مشاهده ای لاین های خویش آمیخته نوترکیب (Recombinant Inbred Lines (RILs) حاصل، تعداد 45 لاین از جمله لاین AN74 به همراه ارقام شاهد در قالب آزمایش حجیم شده (آگمنت) در سال 1391 مورد بررسی قرار گرفتند. نتیجه حاصل از این بررسی، انتخاب 11 لاین برتر آزمایش منجمله AN74 بود که در سال 1392 ارزیابی شدند. سپس تعداد هفت ژنوتیپ برتر در قالب آزمایش سازگاری همراه ارقام شاهد طارم محلی، نعمت و شیرودی در چهار منطقه تنکابن، آمل، بابل و بهشهر از سال 1393 و طی سه سال ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش "امی" (Additive Main effects and Multiplicative Interaction (AMMI)) نشان داد که رقم طلوع) لاین (AN74 دارای سازگاری عمومی نسبی برای همه چهار منطقه مذکور و سازگاری خصوصی مطلوب برای مناطق مرکزی مازندران (آمل و بابل) بود. در پایلوت های ترویجی این رقم از عملکرد مطلوبی در مقایسه با ارقام شاهد نعمت و علی کاظمی برخوردار بود. از ویژگی های رقم طلوع می توان به زودرسی آن (5±78 روز از بذرپاشی تا 50 درصد گلدهی) در مقایسه با رقم هاشمی (5 ± 83 روز)، ارتفاع بوته کوتاه (3 ± 87 سانتی متر)، میانگین عملکرد نهایی شلتوک مطلوب (متوسط500±7500کیلوگرم در هکتار)، متوسط وزن هزار دانه بالا (1/1 ± 31 گرم)، تحمل بالا به آفت کرم ساقه خوار برنج (دو نوع مکانیسم آنتی زنوز و آنتی بیوز)، مقاومت به بیماری بلاست (واکنش 1-0)، و کیفیت پخت مطلوب دانه (میزان آمیلوز 1±23 درصد، قوام ژل 45 و هضم قلیایی 5/3، نسبت طویل شدن دانه 1/9) به همراه عطر متوسط اشاره نمود. از این رو، رقم طلوع (لاین AN74) قابلیت کشت در شرایط معمول، سیستم های کشت کم آب، مناطق با دوره رشد کوتاه، برداشت مکانیزه و کشت دوبار برنج را دارد

    کلید واژگان: برنج, بیماری بلاست, کیفیت پخت, کرم ساقه خوار, زودرس, ورس}
    A. Moumeni *, M. Tabari, V. Khosravi, S. S. Hosseini-Imeni, M. Mohammadian, R. Asadi, L. Khazaei

    Cultivar Tolo (AN74) was originated from a cross made between Ali-Kazemi as a local and Nemat as an improved rice cultivars. A set of 45 pure rice breeding lines including AN74 was selected through preliminary observational evaluation of RILs populations, followed by an observational yield trial which was conducted in an augmented design in 2011. Later on, 11 selected lines including AN74 were evaluated in a replicated yield trial in 2012. Then, seven selected advanced promising lines including AN74 were tested in a multi location trial together with four check varieties including Nemat, Tarom-Mahalli, San-Huan-Zhan2 (SHZ2) and Shiroudi in four locations of Tonekabon, Amol, Babol and Behshahr in three consecutive years. Stability analysis through Additive Main effect and Multiplicative Interaction (AMMI) indicated that Tolo (AN74) had relative general but specific adaptability to all and central parts, such as Amol and Babol in Mazandaran province. The main characteristics of Tolo cultivar are early maturity with days to 50% of flowering of 78 ± 5 days similar to Hashemi even few days earlier, short plant height of 87 ± 3 cm, a greater 1000 grain weight of 31 ± 1.1 gr, an average grain yield of 7500 ± 500 Kg.ha-1, high tolerance against stripe stem-borer through antixenosis and antibiosis mechanisms, resistant to blast pathogen isolates with 0~1 infection type, good cooking quality with amylose content of 23 ± 1% and good aroma. Hence, with such a valuable characteristics, it has high potential for cultivating in irrigated system, as well as systems with water shortage, short growing duration, mechanized harvesting, double rice cropping and ratooning.

    Keywords: Promising lines, Early maturity, lodging, blast disease, cooking quality, Stem-borer, rice}
  • سید علیرضا رضوی*، حسن حمیدی، حمید تجلی

    این تحقیق به منظور دستیابی به ارقام پرمحصول جو تحت شرایط آب و هوایی شهرستانهای فریمانو تربت حیدریه در سال زراعی 1389-90به اجرا در آمد. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کاملتصادفیبا سه تکرار و هشت تیمار در دو منطقه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج لاین امید بخشجو انتخابی از آزمایش یکنواخت سراسری جو سالهای زراعی 1385و 1386به نامهایCB-85-19,CB-85-14,CB-85-9,CB-85-15,CB-85-10و شاهد (بهمن، ماکویی، والفجر) به تعدادهشت لاین و رقم بود. در طول مراحل رشد و نمو یادداشت برداریهای لازم از صفات زراعی ومورفولوژیک شامل تاریخهای ظهور سنبله، رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه انجام وپس از برداشت و توزین و ثبت عملکرد دانه هر لاین، عملیات تجزیه واریانس بر روی عملکرد دانه و براساس موازین طرح بلوکهای کامل تصادفی به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس ساده برای هر دو منطقه و نتایج تجزیه مرکب نشان داد، در نهایت با توجه به مقایسه میانگین مرکب ژنوتیپها و صفات مطلوبدر دو منطقه لاین امید بخش CB-85-10بالاتر از شاهد منطقه رقم بهمن قرار گرفت.

    کلید واژگان: اجزای عملکرد دانه, جو, لاینهای امید بخش, منطقه سرد}
    S.A. Razavi *, H. Hamidi, H. Tajalli

    In order to yield comparison of eight cold barley promising lines including CB-85-19,CB-85-14, CB-85-9, CB-85-15 and CB-85-10 along with three barley varieties checks(Bahman, Makoui, valfager), these experiments were conducted using RCBD withthree replications in farmer field of Torbat-e-haydaria and Fariman during 2010-2011cropping season.During the stages of growth and development, the necessary records of agriculturaland morphological traits, including the dates of spike emergence, physiologicalmaturity, plant height and 1000 seeds weight, were evaluated and after harvesting,weighing and recording the seed yield of each line, variance analysis was carried out.A randomized complete block design was performed based on the grain yield. Theresults of combining analysis showed that there were significant differences (P< 0.05)between two experimental locations for grain yield and 1000 kernels weight. Inaddition, there was a significant difference for interaction of genotype × location on1000 kernels weight. The highest grain yield (6.242 t/ha) related to CB-85-10 barleygenotype which was produced from farmer’s field in Torbat-e-haydaria and Fariman.

    Keywords: barley, Cold region, Grain yield component, Promising lines}
  • بهنام بخشی*، حسن امیری اوغان، محمد کشت گر خواجه داد
    مقدمه و هدف

    به منظور افزایش ترغیب کشاورزان برای کشت ارقام آزادگرده افشان کلزا، باید ارقام جدید با عملکرد مطلوب معرفی شوند. همچنین با توجه به اثرات ناشی از تغییر اقلیم، افزایش دما، فرا رسیدن زودهنگام گرما و تشدید تنش خشکی انتهای فصل در مناطق گرم و خشک، ضرورت دارد تا علاوه بر عملکرد بالا به صفاتی چون زودرسی در شناسایی ژنوتیپ های مطلوب کلزا توجه شود. بر همین اساس، هدف این تحقیق شناسایی لاین های مطلوب پرمحصول و سازگار با اقلیم گرم و خشک می باشد.

    مواد و روش ها

    به منظور بررسی خصوصیات زراعی لاین های امیدبخش بهاره کلزا، آزمایشی با 21 لاین بهاره در منطقه سیستان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1400-1399 انجام پذیرفت.

    یافته ها

    بررسی تجزیه واریانس، اختلاف معنی داری را از نظر صفات روز تا پایان گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته، تعداد خورجین در شاخه های فرعی، تعداد خورجین در ساقه اصلی، تعداد کل خورجین در بوته، طول ساقه اصلی، عملکرد و عملکرد بیولوژیک در بین لاین های مورد بررسی نشان داد. بررسی وراثت پذیری عمومی نشان داد که صفات فنولوژیک بیشتر تحت تاثیر عوامل محیطی بوده اند؛ در حالی که صفات کمی عملکرد و اجزای آن بیشتر تحت تاثیر عوامل ژنتیکی بوده اند. همچنین، صفات تعداد شاخه در بوته، تعداد خورجین در ساقه اصلی و عملکرد دانه به ترتیب بیشترین مقادیر ضرایب تنوع ژنتیکی را داشتند. علاوه بر این، صفات تعداد خورجین در ساقه اصلی، ارتفاع بوته، طول ساقه اصلی، تعداد خورجین در بوته، تعداد شاخه در بوته، عملکرد دانه، روز تا پایان گلدهی و عملکرد بیولوژیک به ترتیب بیشترین وراثت پذیری عمومی را در بین صفات مورد بررسی داشتند. از نظر عملکرد دانه، لاین G9 (SRL-99-1) دارای بیشترین عمکرد با مقدار 2992 کیلوگرم در هکتار بود. این لاین با رقم شاهد RGS003 اختلاف معنی داری را نشان داد. همچنین لاین های  G11 (SRL-99-9)، G2 (SRL-99-2)، G1 (SRL-99-1)، رقم دلگان،  G18(SRL-99-16)، G20 (SRL-99-18)، G21  SRL-99-19)) و G13 (SRL-99-11)  به ترتیب در رتبه های بعدی از نظر عملکرد بودند. همچنین در این مطالعه با استفاده از روش های مختلف آماری از جمله تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای، لاین ها بر اساس صفات مورد بررسی گروه بندی شدند.

    نتیجه گیری

    در این مطالعه تعداد 8 لاین با خصوصیات مطلوب شناسایی شد. لاین های برتر شناسایی شده از نظرعملکرد و اجزای آن در این مطالعه در صورت ادامه روند برتری در آزمایشات سازگاری می توانند به عنوان لاین های جدید سازگار با مناطق گرم معرفی شوند.

    کلید واژگان: عملکرد, کلزا, لاین های امید بخش, منطقه سیستان}
    Behnam Bakhshi*, Hassan Amiri Oghan, Mohammad Keshtgar Khajedad
    Introduction and Objective

    In order to increase the motivation of farmers to cultivate open pollinated oilseed rape cultivars, new cultivars with appropriate yields should be introduced. Also, due to the effects of climate change, increase in temperature, early arrival of heat and intensification of drought stress at the end of the season in the warm and dry regions, it is also necessary to pay attention to traits such as early maturity in identifying oilseed rape genotypes. Accordingly, the purpose of this study is to identify the most desirable lines compatible with warm and dry climates.

    Materials and Methods

    In order to investigate agronomic characteristics of the promising oilseed rape spring lines, an experiment was conducted with 21 spring genotypes in the Sistan region in a randomized complete block design with three replications during cropping season 2020-2021.

    Results

    Analysis of variance showed that there are significant differences for traits including day to end of flowering, plant height, number of branches per plant, number of pods in sub-branches, number of pods per main stem, total number of pods per plant, main stem length, yield and biological yield among the studied genotypes. The study of broad sence heritability showed that phenological traits were more influenced by environmental factors; while quantitative traits of yield and its components were more influenced by genetic factors. Also, the number of branches per plant, the number of pods per main stem and grain yield had the highest values of genetic coefficients of variance, respectively. In addition, the number of pods per main stem, plant height, length of main stem, number of pods per plant, number of branches per plant, seed yield, day to end of flowering and biological yield, had the highest broad sense heritability among the studied traits, respectively. In terms of grain yield, G9 line (SRL-99-1) had the highest yield with a value of 2992 kg/ha. This genotype showed a significant difference with the control cultivar RGS003. Also, G11 (SRL-99-9), G2 (SRL-99-2), G1 (SRL-99-1), Dalgan,G18 ( SRL-99-16),  G20 (SRL-99-18), G21 (SRL-99-19)  and  G13 (SRL-99-11) lines were in the next ranks in terms of yield, respectively. Additionally, using various statistical methods such as mean comparison, principal component analysis and cluster analysis, lines were grouped based on the studied traits in this study.

    Conclusion

      In this study, 8 lines with desirable characteristics were identified. The superior lines which were identified in terms of yield and its components in this study, could be introduced as new lines compatible with the warm regions if the trend of superiority continues in adaptability tests.

    Keywords: Oilseed rape, Promising lines, Sistan region, Yield}
  • علی مومنی*، مهرداد عمواقلی طبری، مجید ستاری، عاطفه خندان، وحید خسروی، محمد محمدیان

    اصلاح برنج با زمینه ژنتیکی ارقام ایرانی، فرصتی را برای بهبود این دسته از ارقام فراهم می‌آورد که دارای سازگاری بالا نسبت به محیط هستند و از بازارپسندی مطلوبی نیز برخوردار می‌باشند. بدین جهت، هفت لاین‌ امیدبخش حاصل از تلاقی ارقام برنج ایرانی مختلف و همچنین ژنوتیپ‌های خارجی، به همراه دو رقم شاهد طارم‌محلی و شیرودی در چهار مزرعه آزمایشی در منطقه شرق (بهشهر)، مرکز (بابل) و غرب مازندران (تنکابن) و مزرعه آزمایشی تحقیقات برنج (آمل)، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و طی سال‌های 1395 و 1396 (جمعا هشت محیط) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس ساده حاکی از آن بود که میان ژنوتیپ‌ها از نظر صفات تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور و عملکرد دانه، تفاوت معنی‌داری وجود داشت. تجزیه واریانس مرکب داده‌ها نشان داد که اثر ژنوتیپ و اثر متقابل سال× مکان و سال× مکان× ژنوتیپ بر صفت عملکرد دانه معنی‌دار بود. ژنوتیپ G5 بیشترین عملکرد را در همه محیط‌ها داشت و ژنوتیپ G1 نیز از نظر عملکرد در رتبه دوم قرار داشت. برآورد اجزای مختلف پایداری بر اساس مدل چند متغیره تاثیرات اصلی افزایشی و اثر متقابل ضرب‌پذیر به روش امی مشخص نمود که ژنوتیپ‌ متوسط‌رس و پاکوتاه G5 (DAH)، حاصل از تلاقی اهلمی‌طارم و دشت با میانگین عملکرد 7/5888 کیلوگرم در همه محیط‌ها دارای وضعیت پایداری بالاتر و نوسان عملکردی کمتری از سایر ژنوتیپ‌ها بود و ژنوتیپ زودرس و پاکوتاه G1 (AHS) حاصل از تلاقی سپیدرود و اهلمی‌طارم با متوسط 06/5312 کیلوگرم عملکرد دانه، دارای پایداری مناسبی در بیشتر محیط‌ها بود.

    کلید واژگان: اصلاح برنج, پایداری, تجزیه مرکب, لاین امیدبخش, عملکرد دانه}
    Ali Moumeni, Mehrdad Amooghli-Tabari, Majid Sattari, Atefeh Khandan, Vahid Khosravi, Mohammad Mohammadian

    Rice breeding with genetic background of Iranian cultivars provides an opportunity to improve these cultivars that have high adaptability to the environment and favorable marketability. Therefore, seven promising lines, orginiated from cross combinations of Iranian and exotic rice genotypes, along with two check varieties including Tarom-Mahali and Shiroudi were evaluated in four experimental fields in Mazandaran provinces located in east zone (Behshahr), centre (Babol), west (Tonekabon) and Rice Research Instutute (Amol) in a randomized complete block design (RCBD) with three replicates during 2016-2017 (totally eight environments). Results of simple variance analysis showed that there were significant differences between genotypes for number of days to 50% of flowering, plant height, number of fertile tillers and grain yield. Combined analysis variance indicated that the effect of genotype and interaction effects of year and location and also year and location and genotype on grain yield were siginificant. G5 genotype had the highest yield in all environments and G1 genotype was in the second place in terms of yield. Stability analysis through AMMI method indicated that rice promising line G5 (DAH, originated from cross between Dasht and Ahlami-tarom) showed high of grain yield (5888.7 Kg/ha in average) and performed stable situation over environments, G1 genotype (AHS, a cross between Ahlami-tarom and Sepidroud) with 5312.1 Kg grain yield /ha in average, showed moderate stability in most of the environments.

    Keywords: Combined analysis, grain yield, promising lines, rice breeding, stability}
  • بهنام بخشی*، غلامرضا قدرتی، محمد کشت گر خواجه داد

    گیاه کنجد از گیاهان دانه روغنی با مقاومت بالا به کم آبی است. این گیاه با حداقل نیاز رطوبتی عملکرد مناسبی را نسبت به سایر محصولات زراعی در فصل تابستان دارد. شناخت ژنوتیپ های پرمحصول در این شرایط از اولویت های برنامه های به نژادی گیاه کنجد است. در این تحقیق تعداد 10 لاین امید بخش کنجد به دست آمده از نسل های در حال تفکیک که در ارزیابی های مقدماتی به عنوان ژنوتیپ های برتر شناخته شده بودند، به همراه شش ژنوتیپ محلی جهت بررسی و مقایسه عملکرد در در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه سیستان در طی دو سال زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. در طی دوره رشد صفات کمی و فنولوژیکی مختلف ارزیابی شدند. بررسی تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی تفاوت معنی داری از نظر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته و وزن هزاردانه دارند. با استفاده از روش مقایسه میانگین دانکن، به ترتیب ژنوتیپ های 3، 13، 5 و 7 به عنوان ژنوتیپ های برتر از نظر عملکرد دانه شناخته شدند. بررسی همبستگی صفات، رابطه مثبت و معنی دار عملکرد دانه با وزن هزار دانه را نشان داد. همچنین نمودار بای پلات پراکنش ژنوتیپ ها بر روی دو عامل اول نشان داد ژنوتیپ های 3، 5 و 13 از سایر ژنوتیپ ها متمایز و به عنوان ژنوتیپ های برتر از نظر صفات کمی می باشند. تجزیه خوشه ای برای تمامی صفات با استفاده از روش Ward نیز ژنوتیپ های 3 و 13را از سایر ژنوتیپ ها تفکیک نمود. علاوه براین، رتبه بندی ژنوتیپ ها بر اساس شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SSIG) نیز ژنوتیپ های 3 و 13 را به عنوان ژنوتیپ های با رتبه بالا نشان داد.  بنابراین با استفاده از روش های مختلف تجزیه چندمتغیره آماری، ژنوتیپ های 3، 13 و 5 به عنوان ژنوتیپ های با عملکرد مطلوب و با سازگاری بالا در منطقه سیستان معرفی می شوند.

    کلید واژگان: عملکرد, کنجد, لاین های امید بخش, منطقه سیستان}
    Behnam Bakhshi*, Gholamreza Ghodrati, Mohammad Keshtgar Khajedad

    Sesame is an oilseed crop with high resistance to dehydration. This plant with the minimum moisture requirements has a good performance compared to the other crops in the summer. Recognition of high-yielding genotypes under these conditions is one of the priorities of sesame breeding programs. In the current study, 10 promising sesame lines derived from segregating generations that were superiors in the preliminary evaluations were evaluated along with 6 local genotypes in the form of RCBD with 3 replications in the Sistan region during two cropping seasons. Different quantitative and phenological traits were evaluated during the growing periods. ANOVA results indicated significant differences among genotypes for their grain yield, biological yield, plant height and thousand seed weight. Using Duncan's mean comparison method, genotypes 3, 13, 5 and 7 were identified as superior genotypes. The correlation study of the studied traits showed a positive and significant relationship between grain yield and 1000-seed weight. Also, biplot diagram of genotypes distribution on the first two components showed that genotypes 3, 5 and 13 are different from other genotypes in the term of quantitative traits and were considered as the best ones. Cluster analysis for all traits using Ward method also distinguished genotypes 3 and 13 from other genotypes. Additionally, genotypes ranking based on the selection index of ideal genotype (SSIG) revealed genotypes 3 and 13 as high ranking genotypes. Therefore, using different multivariate analysis methods, genotypes 3, 13 and 5 are introduced as desirable yielded genotypes with high compatibility in the Sistan region.

    Keywords: Promising lines, Sesame, Sistan region, Yield}
  • عظیم خزائی*

    به منظور ارزیابی و انتخاب لاین های امید بخش سورگوم دومنظوره دانه ای- علوفه ای در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به مدت دو سال زراعی (94-1393) اجرا شد. کرت های اصلی شامل سه تیمار آبیاری (آبیاری پس از 60 ،120 و 180 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک کلاس A) و کرت های فرعی شامل 10 ژنوتیپ سورگوم (KDFGS4، KDFGS6، KDFGS9، KDFGS10، KDFGS12، KDFGS13، KDFGS14، KDFGS16، KDFGS20 و KDFGS21) بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تیمارهای آبیاری بر ارتفاع بوته و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و بر عملکرد علوفه تر، عملکرد زیستی و وزن هزار دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد علوفه تر و عملکرد علوفه خشک در تیمار بدون تنش حاصل شد. نتایج حاصل از تجزیه چند متغیره بای پلات و همبستگی شاخص ها با عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و تنش نشان داد که شاخص های MP، GMP و STI در پیش بینی عملکرد از اهمیت بیشتری برخودار بوده و با استفاده از این شاخص ها می توان ژنوتیپ های متحمل را گزینش کرد. بر اساس عملکرد دانه و عملکرد زیستی، ژنوتیپ های KDFGS16 (لاین 8)، KDFGS4 (لاین 1)، KDFGS20 (لاین 9) و  KDFGS9 (لاین 3) برتر بودند. بیشترین میزان ضریب همبستگی بین شاخص های تحمل در شرایط تنش و بدون تنش مربوط به شاخص هایMP ، GMP، STI و YI بود. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه بای پلات و  شاخص های برتر MP، GMP و STI، ژنوتیپ های KDFGS20، KDFGS13، KDFGS14، KDFGS21، KDFGS16 و KDFGS4 (به ترتیب لاین‏های 9، 6، 7، 10 ، 8 و 1) به عنوان لاین‏های متحمل به تنش خشکی شناسایی شدند.

    کلید واژگان: تجزیه بای پلات, تنش خشکی, سورگوم, لاین های امید بخش و همبستگی}
    Azim Khazaei*

    To evaluate and select the promising lines of dual purpose grain-forage sorghum under drought stress conditions, a field experiment assplit plot arrangements in randomized complete block design with three replications was carried out atresearch field station of Seed and Plant Improvement Research Institute, Karaj, Iran, in 2014 and 2015 growing seasons. Irrigation levels (60 mm, 120 mm and 180 mm of evaporation from class A evaportation pan) were assigned to main plotsand 10 sorghum lines (KDFGS4, KDFGS6, KDFGS9, KDFGS10, KDFGS12, KDFGS13, KDFGS14, KDFGS16, KDFGS20 and KDFGS21) randomized in sub-plots. Combined analysis of variance showed that irrigation effect was significant (P≤0.01) on plant height and grain yield.  However, irrigation effect was significant (P≤0.05) on dry weight, fresh weight, biological yield and 1000 grain weight. The highest fresh and dry weights of forage was obtained in 60 mm (normal) treatment. The results of biplot multivariate analysis and correlation between droughr indices and grain yield under non-stress and stress conditions showed that MP, GMP, and STI were important in predicting performance of sorghum genotypes. These indices can be used for selecting drought tolerant genotypes. Lines No. 8 (KDFGS16), 1 (KDFGS4), 9 (KDFGS20) and 3 (KDFGS9) were high yielding. The highest correlation coefficients between tolerance indices in stress and non-stress conditions was observed for MP, GMP, STI and YI.. Considering the results of biplot analysis and MP, GMP and STI, sorghum genotypes KDFGS20, KDFGS13. KDFGS14, KDFGS21, KDFGS16, KDFGS4 (lines No. 9, 6, 7, 10, 8 and 1, respectively) were identified drought as tolerant.

    Keywords: Biplot analysis, Correlation, Drought stress, Promising lines, Sorghum}
  • معصومه صالحی*
    سابقه و هدف

    کینوا (Chenopodium quinoa) گیاهی است از خانواده آمارانتاسه Amaranthaceae و سه کربنه و بومی آمریکای جنوبی می باشد. این دانه به دلیل ارزش غذایی بالا و تحمل به تنش شوری و خشکی مورد توجه قرار گرفته است. این گیاه در پرو با 500 -300 میلی متر بارندگی و حداقل دمای C° 4- بصورت دیم کشت می شود (28). کینوا می تواند دمای °C 4- در مرحله 12-8 برگی تحمل نموده و بعد از خسارت سرما قدرت بازیافت دارد (14). این آزمایش با هدف تنوع بخشی به محصولات مناطق دیم استان گلستان با تیپ زمستان خنک (10)، بررسی مقدماتی عملکرد دانه و اجزای عملکرد لاین های کینوا انجام شد.

    مواد و روش ها

    به منظور مقایسه میانگین ارقام مختلف کینوا در کشت پاییزه دیم 11 لاین کینوا (NSRCQ 1- NSRCQ 2- NSRCQ 5- NSRCQ 6- NSRCQ 7- NSRCQ 8- NSRCQ 9- NSRCQ 10- NSRCQ 12- NSRCQ 13- NSRCQ 14) (با منشا پرو و بولیوی و حاصل از گزینش در مرکز ملی تحقیقات شوری) با دوره رسیدگی متفاوت در آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در تاریخ 29 آبان ماه در سال زراعی 96-1395 در ایستگاه تحقیقات عراقی محله گرگان کشت گردید. مدیریت علف های هرز بصورت وجین دستی دوبار در طول فصل انجام گردید و با شته مبارزه شیمیایی شد. در زمان برداشت کل کرت بعد از حذف حاشیه ها برداشت شد و عملکرد دانه، وزن هزار دانه و درصد جوانه زنی بذور تولیدی اندازه گیری گردید. تعداد پانیکول جانبی، ارتفاع بوته، وزن پانیکول، زیست توده 10 بوته انتخابی اندازه گیری شد. جهت بررسی خطر سرمازدگی و میزان بارندگی از آمار 65 ساله (2017-1952) ایستگاه گرگان استفاده شد. داده ها با نرم افزار SAS v. 9.1 و تجزیه کلاستر و تجزیه به مولفه های اصلی با نرم افزار Statgraphic انجام شد.

    یافته ها 

    نتایج نشان داد که عملکرد در کشت پاییزه استان گلستان بین 146 تا 416 گرم در متر مربع بود و وزن هزار دانه ژنوتیپ ها بین 1/2 تا 7/4 گرم بود. بررسی رابطه همبستگی بین صفات نشان داد که هر چه روز تا گلدهی کوتاهتر باشد وزن هزار دانه بیشتر و ارتفاع بوته کوتاه تر است. لاین NSRCQ1 زودرس ترین با کمترین ارتفاع بوته و عملکرد دانه بود. تجزیه به مولفه های اصلی هم نشان داد که دو مولفه بیشترین سهم را در تعیین عملکرد دانه داشتند. درصد جوانه زنی، تعداد پانیکول فرعی، وزن هزار دانه در جهت مثبت و روز تا رسیدگی در جهت منفی و در مولفه دوم زیست توده بیشترین تاثیر را داشت. نتایج تجزیه کلاستر نیز نشان داد که لاین های NSRCQ11، NSRCQ10،NSRCQ9، NSRCQ7و NSRCQ6 از عملکرد دانه، وزن هزار دانه، قوه نامیه و زیست توده بالاتری برخوردار بودند. در بین لاین های برتر، لاین NSRCQ6 با میزان عملکرد دانه 5/3 تن در هکتار، وزن هزار دانه 9/3 گرم، قوه نامیه بذر 100 درصد و عدم مشاهده خسارت سرما امید بخش بود. بر اساس آمار هواشناسی 65 سال گذشته ایستگاه گرگان ریسک سرمازدگی کینوا 6/24 درصد می باشد.

    نتیجه گیری 

    کینوا در کشت پاییزه گرگان با تنش یخ زدگی مواجه شد ولی با رفع تنش قدرت بازیافت داشت. انتخاب ژنوتیپ مناسب در گرگان می تواند بر اساس تحمل به تنش یخ زدگی در دمای کمتر از C° 4- ، روز تا گلدهی، وزن هزار دانه و عملکرد دانه باشد. امکان کشت کینوا در کشت پاییزه دیم این شهرستان با عملکرد 4-5/3 تن در هکتار و با اندازه بذر درشت وجود دارد.

    کلید واژگان: Chenopodium quinoa, گلستان, زمستان خنک, لاین امید بخش}
    Masoumeh Salehi *
    Background and objectives

    Quinoa is a plant from the Amaranths family, C3 and native to South America. This plant has been considered due to its high nutritional value and tolerance to salinity and drought stresses. This plant is grown in Peru with a rainfall of 300-500 mm and a minimum temperature of -4 °C in rainfed area (28). Quinoa can withstand temperatures of -4 °C in the 8-12 leaf stage and recover after cold damage (14). In order to increasing crop diversity of rainfed area of Golestan province with cool winter type (10), a preliminary evaluation of the seed yield and yield component of quinoa lines was carried out in Goragan.

    Materials and methods

    In order to compare seed yield of 11 quinoa lines (NSRCQ 1- NSRCQ 2- NSRCQ 5- NSRCQ 6- NSRCQ 7- NSRCQ 8- NSRCQ 9- NSRCQ 10- NSRCQ 12- NSRCQ 13- NSRCQ 14), Originating from Peru and Bolivia and selected in National Salinity Research Center with different maturity time, cultivated in a randomized complete block design with three replications on 29 November, in 2015-2016 at Iraqi Mahaleh Research Station, Gorgan, Iran. During the season, weed management was carried out by hand two times and aphid controlled by pesticide. At harvest, after removing border plants harvested and seed yield, thousents kernel weigth (TKW) and germination percent of produced seeds were measured. Lateral panicule number, plant height, panicule weight and biomass of 10 selected plants were measured. For evaluation of freezing risk and rainfall rate 65 years weather data (1952-2017) of gorgan station was evaluated. Data were analyzed by SAS v.9.1 software. The cluster analysis and analysis of the main components were performed using Statgraphic software.

    Results

    The results showed that yield in autumn cultivation in Gorgan was between 1.5 to 4 t ha-1 and TKW of genotypes was between 1.2 and 4.7 g. Investigation of correlation between traits showed that genotypes with shorter days to flowering had lower TKW and plant height. Line 1 was the earliest with the least height and grain yield. The principal component analysis also showed that the two components had the highest contribution in determining the seed yield, and the percentage of germination, the number of panicles, thousand seed weight in positive direction and day to maturity in the negative and in the second component of biomass had the highest impact. The results of cluster analysis also showed that lines NSRCQ11, NSRCQ10, NSRCQ9, NSRCQ7 and NSRCQ6 had high seed yield, TKW, seed germination percentage and biomass. Among the top lines, line 4 with a seed yield of 3.5 t ha-1, 3.9 g TKW, 100% seed germination and a lack of cold damage was promising. The risk of frost based on the past 65 years weather data of the Gorgan station is 24.6%.

    Conclusion

    Quinoa was exposed to frost in autumn cultivation in Gorgan province, but it was recovered. Selection of appropriate genotype in Gorgan province could be based on frost tolerance at temperatures below -4 ° C, day to flowering, TKW and seed yield. Quinoa cultivation in autumn cropping in rainfed condition in the province with a potential yield of 3.5-4 t ha-1 with high seed size is possible.

    Keywords: Chenopodium quinoa, Cool winter, Golestan, Promising lines}
  • مجید رجایی *، سیروس طهماسبی، محمود عطارزاده
    سطح زیر کشت جو به علت تحمل به خشکی و شوری در سال های اخیر در ایران افزایش یافته است. به منظور ارزیابی تعدادی از لاین‏های امیدبخش جو تحت شرایط شور و معرفی لاین‏های برتر، آزمایشی مزرعه‏ای در دو سال کشت پیاپی (1390-1389 و 1391-1390) در شهرستان زرین‏دشت انجام شد. در این آزمایش، رقم نیمروز به عنوان شاهد به همراه سیزده لاین امیدبخش جو در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. متوسط شوری خاک و آب محل انجام آزمایش به ترتیب حدود 6 و 9 دسی‏زیمنس بر متر بود. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد دانه از لاینEBYT-79-10 (با میانگین عملکرد دو ساله 5095 کیلو‏گرم در هکتار) به دست آمد که 3/21 درصد نسبت به شاهد آزمایش (با عملکرد 4173 کیلو‏گرم در هکتار) بیشتر بود. پس از آن لاین‏های L.527/Chn-01...، MBD-85-8، Karoon/Kavir//...، لاین چهار شوری یزد، MBD-85-6، Rihanee«s»//... و Productive/Rojo به ترتیب با عملکرد 4740 ، 4705 ، 4575، 4470، 4390، 4275 و 4205 کیلو‏گرم در هکتار دارای عملکرد بالاتری از شاهد و سایر لاین‏ها دارای عملکرد کمتری از شاهد بودند. عملکرد دانه لاین‏های مورد بررسی همبستگی منفی و معنی‏داری با غلظت سدیم برگ و همبستگی مثبت و معنی داری با غلظت پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم برگ نشان داد. در بین لاین‏های مورد بررسی، لاین EBYT-79-10 به دلیل داشتن عملکرد بیشتر، زودرسی قابل توجه، مصرف آب کمتر و تحمل به شوری مناسب به عنوان لاین برتر برای کاشت در منطقه زرین دشت داراب معرفی شد.
    کلید واژگان: پتاسیم, تنش شوری, سدیم, کلر, لاین های امیدبخش}
    Majid Rajaie *, Sirous Tahmasabi, Mahmood Attarzadeh
    Recently barley cultivated area has been increased in Iran due to its adaptation to drought and salinity. To investigate some barley promising lines under saline conditions and introducing the superior lines, a field experiment was carried out in Zarrindasht region, Darab, Iran, during two consecutive years (2010-2011 and 2011-2012(. In this experiment, Nimrooz as the control variety along with 13 promising barley lines were compared in a randomized complete block design with three replications. The average soil and water salinity of the experimental site were about 6 and 9 dS.m-1, respectively. The results showed that the highest grain yield belonged to EBYT-79-10 line in both years (with two years mean of 5095 kg.ha-1) which was 21.3% more than the control variety Nimrooz (with average grain yield of 4173 kg ha-1). Also, L.527/Chn-01…, MBD-85-8, Karoon/Kavir//…, On-Farm No. 4 (Yazd), MBD-85-6,¡ Rihanee"s"//… and Productive/Rojo with grain yield of 4740, 4705, 4575, 4470, 4390, 4275 and 4205 kg.ha-1, respectively, were superior than control and the other lines produced lower yield than control. Grain yield of the studied lines and showed a significant negative correlation with sodium concentration of plant leaf and a significant positive correlation with potassium concentration and potassium to sodium ratio. In the present study, EBYT-79-10 with highest grain yield, proper early maturity, less water consumption and suitable salinity tolerance was identified as the best line for cultivating under saline conditions of Zarindasht regions, Darab, Iran.
    Keywords: Chlorine, Potassium, Promising lines, Salt stress, Sodium}
  • عظیم خزایی
    به منظور بررسی تحمل تنش خشکی در لاین های امید بخش سورگوم علوفه ای، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به مدت دو سال زراعی( 1390 و1391) اجرا شد. در این پژوهش، عامل اصلی آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60 ،120 و180 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر) و عامل فرعی لاین های امیدبخش سورگوم علوفه ای در پنج سطح (KFS2، KFS3، KFS12، KFS17 و KFS18)، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات نشان داد که عملکرد علوفه خشک و تر و ارتفاع بوته در سطوح آبیاری دارای اختلاف معنی دار بودند. در تیمار تنش شدید (180 میلی متر تبخیر؛ IR3)، لاین های KFS3، KFS2 و KFS18 به ترتیب با میانگین عملکرد 3/112، 5/97 و 9/95 تن در هکتار، بیشترین عملکرد علوفه‏تر را داشتند. شاخص های تحمل تنش (STI)، میانگین هندسی بهره وری (GMP) و میانگین تولید (MP) با همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد علوفه در شرایط تنش و بدون تنش، به عنوان معیارهای مناسب جهت شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی شناخته شدند. لاین KFS3 با بالاترین مقدار STI (18/1) در نمودار بای پلات در ناحیه با پتانسیل تولید بالا و حساسیت به خشکی پایین قرار گرفت. نتایج حاصله از نمودار چند متغیره بای پلات و همبستگی شاخص ها با عملکرد علوفه‏تر در شرایط بدون تنش و تنش نشان داد که شاخص هایMP ،GMP و STI نسبت به سایر شاخص ها در پیش بینی عملکرد از اهمیت بالایی برخودار هستند و با استفاده از این شاخص ها می توان ژنوتیپ های متحمل را بهترگزینش کرد. این شاخص ها با همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد علوفه در شرایط تنش و بدون تنش، به عنوان معیارهای مناسب جهت شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش تعیین شده و لاین KFS3 به عنوان مناسب ترین لاین در شرایط تنش خشکی شناخته شد.
    کلید واژگان: بای پلات, سورگوم علوفه ای, شاخص های تحمل تنش و لاین های امید بخش}
    Khazaei, A
    To evaluate the drought tolerance in forage sorghum promising lines, a filed experiment was conducted as split plot arrangement using randomized complete block design (RCBD) with three replications at the Research Farm of Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran, in 2011 and 2012 growing seasons. Main plots consisted of three irrigation regimes (irrigation after 60, 120 and 180 mm evaporation from class-A Pan) and sub-plots included five forage sorghum promising lines (KFS2, KFS3, KFS12, KFS17 and KFS18). Combined analysis of variance showed that the effect of irrigation regimes on fresh and dry forage yield and plant height was significant (P ≤ 0.01). Under sever drought stress the highest forage yield was obtained from KFS3, KFS2 and KFS18 lines (112.3, 97.5 and 95.9 t.ha-1 respectively). Results revealed that stress tolerance index (STI), geometric mean productivity (GMP) and mean productivity (MP) indexes had significant positive correlations with forage yield under stress and non-stress conditions and were identified as suitable indices for screening of forage sorghum promising lines. The results of biplot analysis indicated that KFS3 line with the highest STI (1.18) had high forage yield potential and low susceptibility to drought stress. The results of multivariate biplot analysis and correlation of indices using forage yield data under stress and non-stress conditions showed that MP, GMP and STI were the suitable indices for predicting forage yield of sorghum promising lines and superior genotypes could be selected based on these indices. KFS3 promising line was identified as highly adpated forage sorghum genotype to drought stress condition.
    Keywords: Biplot, Forage sorghum, Forage yield, Promising lines, Stress tolerant indices}
  • علی محدثی، رحمان عرفانی، پیمان شریفی*، هاشم امین پناه، ابوذر عباسیان
    دانش کافی از روابط میان صفات در برنامه های اصلاحی برای اصلاح ارقام جدید برنج ضروری است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی پایداری هفت ژنوتیپ برنج در محیط های مورد مطالعه، تعیین روابط میان صفات و شناسایی صفات مناسب برای انتخاب غیرمستقیم جهت بهبود عملکرد دانه برنج بود. شش لاین امیدبخش، انتخاب شده از آزمایش مقدماتی عملکرد سال 1390-1389، به همراه رقم شاهد شیرودی، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه استان مازندران (تنکابن و ساری) طی سه سال زراعی 1392-1390 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ × محیط برای صفت عملکرد دانه معنی دار بود. تجزیه گرافیکی GGE بای پلات نشان داد که ژنوتیپ 6 بر اساس دو معیار میانگین عملکرد و پایداری با بیشترین عملکرد دانه (06/6218 کیلوگرم در هکتار) در رتبه دوم از نظر پایداری قرار گرفت. تجزیه گرافیکی ژنوتیپ × صفت (GT) نیز نشان داد که عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی دار با تعداد دانه پر، تعداد کل دانه و ارتفاع بوته و همبستگی منفی و معنی دار با تعداد پنجه در بوته و طول خوشه داشت. بنابراین، تعداد دانه پر، تعداد کل دانه و ارتفاع بوته صفاتی بودند که برای بهبود عملکرد دانه برنج از طریق انتخاب غیرمستقیم مناسب بودند. در مجموع، ژنوتیپ های 6 (شماره 39 از [(رمضانعلی طارم × آمل 3) × (37632A) –2-6-22-67015 IR] و 5 (شماره 126 از [(رمضانعلی طارم × آمل 3) × (37632A) –2-6-22-67015 IR]) بهترین ژنوتیپ ها بودند که می توانند به منظور معرفی رقم های جدید مورد توجه قرار گیرند.
    کلید واژگان: سازگاری, ضریب همبستگی, لاین های امیدبخش, GGE بای پلات}
    Ali Mohaddesi, Rahman Erfani, Peyman Sharifi *, Hashem Aminpanah, Abouzar Abbasian
    Adequate knowledge of the interrelationships among traits is essential in planning and evaluating breeding programs for rice improvement. The objectives of this research were to study the stability of seven rice genotypes over the studied environments, determining the interrelationships among traits and identifying suitable traits for indirect selection to improve rice grain yield. Six promising rice lines selected from preliminary yield trial in 2011-2012, including Shirodi as control cultivar were evaluated using randomized complete block design with three replications in two locations of Mazandaran province (Tonekabon and Sari) during three growing seasons from 2012-2014. Combined analysis of variance showed significant effects of genotype and genotype × environment interaction for grain yield. The GGE biplot analysis showed that genotype 6 (G6) with the highest grain yield (6218.06 kg.ha-1) was ranked in second place in term of stability. The GT biplot analysis revealed that grain yield was positively correlated with number of filled grain, number of total grain and plant height and negatively correlated with number of tillers per plant and panicle length. Therefore, number of filled grain, number of total grain and plant height were suitable traits for indirect selection to improve rice grain yield. In conclusion, G6 [No. 39 from IR 67015-22-6-2-(A37632) × (Amol3 × Ramzanalitarom)] and G5 [No. 126 from IR 67015-22-6-2-(A37632) × (Amol3 × Ramzanalitarom)] were the best genotypes that can be considered to release the new varieties.
    Keywords: Compatibility, Correlation coefficient, GGE-biplot, Promising lines}
  • مرتضی اولادی*، قربانعلی نعمت زاده، سید حمیدرضا هاشمی، عمار قلی زاده قرا، عمار افخمی قادی، مرضیه رضایی
    هرمی کردن صفات با استفاده از تلاقی مرکب یکی از روش های بهبود و اصلاح ارقام برنج می باشد. در این تحقیق 126 لاین F3، حاصل از تلاقی های مرکب به همراه والدین این تلاقی ها شامل ارقام شصتک، فجر، دمسیاه و نعمت به عنوان پایه پدری و رقم قائم (والد مشترک در تمام تلاقی ها) و 2 رقم شاهد منطقه به نام های ندا و سنگ طارم به صورت آزمایش آگمنت در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان پیاده شده و برخی از صفات مهم زراعی و مورفولوژیکی بهمراه مقبولیت فنوتیپی مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس شاهدها نشان داد که بین ارقام شاهد مورد مطالعه از نظر تمامی صفات اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. تجزیه خوشه ایارقام شاهد بر اساس روش Ward آنها را به سه خوشه تقسیم نمود. ضریب همبستگی صفات مورد مطالعه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که صفت عملکرد با تعداد پنجه بارور (r=0.91) و وزن هزار دانه (r=0.96)، همبستگی مثبت و معنی داری در سطح احتمال یک درصد داشت. نتایج حاصل از مقایسه عملکرد ژنوتیپ های مورد مطالعه و ارقام شاهد نشان داد که که 28 لاین دارای عملکرد بالاتر معنی داری نسبت به رقم شاهد قائم بودند که در این بین، دو لاین GF//GD-03-3 و GD//GS-03-1-23 دارای عملکرد بالاتری نسبت به رقم شاهد ندا بودند. نتایج نشان داد لاین های GD//GS-03-1-23، GD//GS-03-1-25 و GF//GN-03-2-18 دارای مقبولیت فنوتیپی مطلوبی بوده و تجزیه خوشه ایژنوتیپ های برتر، آنها را به هفت خوشه تقسیم کرد. خوشه چهارم و پنجم با توجه به اینکه لاین های برتری همچون لاین های GD//GS-03-1-23، GD//GS-03-1-25 و GF//GN-03-2-18 در آن جای داشتند به عنوان برترین خوشه انتخاب شدند.
    کلید واژگان: برنج, تلاقی مرکب, لاین های امیدبخش و تجزیه خوشه ای}
    Morteza Oladi, Ghorbanali Nematzadeh, Seyed Hamid Reza Hashemi, Ammargholizadeh, Ammar Afkhami Ghadi, Marzieh Rezaei
    Generating pyramid lines via multiple crosses is one of the most important strategies for rice breeding. 126 F3 lines generated from Ghaem as a female line and Shastak, Fajr, Domsiyah and Nemat as male lines including Neda and Sangetarom as check varieties studied in the form of augmented design at the experimental field of GABIT. Variance analysis indicated significant differences of agromorphological traits between check and others lines. Cluster analysis of check varieties based on ward method was conducted and Pearson correlation coefficient indicated possitive and significant correlation (P=0.1) between fertile tillers (r=0.91) and 1000 grain weight (r=0.97) with yield. Although 28 lines indicated significant differences with Ghaem check variety but only GF//GD-03-3 and GD//GS-03-1-23 lines have shown higher yield regarding to high yield Neda check variety. Three GD//GS-03-1-23, GD//GS-03-1-25 and GF//GN-03-2-18 lines have had excellent ideotype and seven clusters obtained from cluster analysis in which superior lines belonged to cluster 4 and 5.
    Keywords: Rice, Multiple crosses, Promising lines, Cluster analysis}
  • اسماعیل حسن نتاج، مجید پور یوسف، نادعلی باباییان جلودار، همت الله پیردشتی، نادعلی باقری
    جهت تعیین مهم ترین خصوصیات م و رفولوژیک موثر بر عملکرد دانه برنج، آزمایشی در سال زراعی 1389 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. ژنوتیپ های مورد مطالعه شامل 27 لاین امیدبخش برنج و دو رقم والدینی شاهد به نام های سنگ طارم و دیلمانی بود. در این آزمایش صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، تعداد خوش چه اولیه و ثانویه، طول و عرض دانه، تعداد کل دانه در خوشه، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، محتوی کلروفیل، مساحت برگ پرچم، تعداد دانه پر در خوشه و عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ های برنج از نظر تمامی صفات مورد مطالعه دارای اختلاف معنی دار در سطح احتمال یک درصد بودند. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی لاین های شماره 17 و 7 بالاترین عملکرد دانه (به ترتیب با 5/7 و 9/6 تن در هکتار) و تعداد هفت لاین از جمله لاین 10 کمترین عملکرد دانه (5/3 تن در هکتار) را به خود اختصاص داد. تجزیه همبستگی صفات نشان داد که عملکرد با ارتفاع بوته رابطه منفی و با تعداد پنجه بارور رابطه مثبت دارد. تجزیه خوشه ای، لاین های برنج مورد مطالعه را در سه گروه مختلف قرار داد که گروه سوم با سه لاین (لاین های2، 7 و 17) در گروهی جدا از شاهد یا متفاوت از والدین قرار گرفتند و از نظر عملکرد دانه از شاهد بهتر بودند. همچنین در مطالعه تجزیه علیت نشان داد که پنجه بارور دارای اثر مستقیم و بالا (394/0) و اثر غیرمستقیم مثبت از طریق سطح برگ پرچم (41/0) روی عملکرد دانه بود. این صفت نیز به دلیل معنی دار بودن همبستگی فنو تیپی آن با عملکرد دانه می تواند به عنوان دومین معیار گزینش مطرح باشد.
    کلید واژگان: برنج, عملکرد, لاین امیدبخش, صفات مورفولوژیک}
    Esmaeil Hasan, Nataj, Majid Pouryousef, Nadali Babaeian, Jelodar, Hematolah Pirdashti, Nadali Bagheri
    To determine the most important morphological characteristics affecting the yield of rice, experimental farm in 2010 at Sari of Agricultural Sciences and Natural Resources University based on a randomized complete block design with three replications were conducted. Studied genotypes were included 27 promising lines of rice and two parental varieties of rice, namely Sange Tarom and Daylamani. In this experiment, traits such as plant height, fertile tillers, flag leaf length and width, panicle length, number of primary and secondary spicklets, grain length and width, number of filled grains per panicle and grain yield were studied. Analysis of variance showed that rice genotypes were different (p< 0.01). Line7 and Line17 had the highest yield (7.485 and 6.952 ton/ ha) and 7 lines such as Line10 had the lowest yield (3.477 ton.ha-1) respectively. Correlation analysis showed that the yield negatively correlated with plant height (r = -0.35) and positively correlated with fertile tiller number (r = 0.22). Cluster analysis classified studied rice lines into three groups in which the third group with three lines (lines of 2, 7 and 17) in a separate group from controls parents. These lines had good performance in terms of grain yield and yield components. Mean while, path analysis indicated that fertile tiller had a significant direct (0.394) and indirect (0.41) effects via leaf area on grain yield. Therfore, this trait along with plant height could be recommende for selection of rice promising lines.
    Keywords: Rice, Yield, Promising lines, Morphological traits}
  • محمدحسین صابری*، اشکبوس امینی، علیرضا صمدزاده، حمید تجلی
    به منظور ارزیابی لاین های امیدبخش گندم و برخی صفات زراعی در شرایط تنش شوری، تعداد 17 لاین حاصل از برنامه به نژادی همراه با شاهدهای متحمل به شوری بم، ارگ و کویر در یک طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به مدت دو سال زراعی 89-88 و 90- 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند با هدایت الکتریکی آب آبیاری و عصاره اشباع خاک به ترتیب 93/8 و 81/10 دسی زیمنس بر متر اجرا شد. برای اعمال تنش شوری تا مرحله 2 تا 3 برگی و استقرار کامل گیاه از آب معمولی و سپس تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی از آب آبیاری با هدایت الکتریکی93/8 دسی زیمنس بر متر استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب دوساله نشان داد ارقام و لاین ها از نظر تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع گیاه، طول پدانکل، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در سطح یک درصد دارای اختلاف معنی دار می باشند. در این آزمایش در بین اجزای عملکرد وزن دانه نقش بیش تری در عملکرد دانه در شرایط تنش شوری داشت. نتایج همبستگی صفات نشان داد که بین عملکرد دانه با صفات طول سنبله (*48/0= r) و وزن هزار دانه (*42/0= r) همبستگی مثبت و با صفت تعداد روز تا سنبله دهی همبستگی منفی وجود دارد. دسته بندی ژنوتیپ ها بر اساس تجزیه کلاستر به روش ward، ژنوتیپ ها را در سه گروه متحمل، نیمه متحمل و حساس قرارداد. لاین های شماره 8، 9، 16 و 17 به ترتیب با 27/5، 22/5، 03/5 و 09/5 تن در هکتار دارای بیش ترین عملکرد دانه و برتر از شاهدهای آزمایش در گروه ژنوتیپ های متحمل قرار گرفتند که از این لاین ها پس از معرفی می توان در شرایط تنش شوری آب و خاک و اصلاح برای تولید ارقام متحمل به تنش شوری استفاده نمود.
    کلید واژگان: گندم نان, سازگاری, لاین های امیدبخش, عملکرد دانه, تجزیه کلاستر}
    Saberi, M.H.*, A. Amini, A. Samadzadeh, H.Tajalli
    To evaluate the salt tolerance characteristics of 17 newly modified wheat lines, a field experiment was conducted as a randomized complete block design at the Research Farm of Birjand Agricultural Faculty from 2009 to 2011, with the EC of irrigation water and soil saturated paste extract of 8.93 and 10.81 dS.m-1, respectively. The treatments included the 17 new wheat lines plus three salt tolerant cultivars (Kavir, Arg, Bam) as check treatments with three replications. The treatments were irrigated with low saline water at early stages of growth (2-3 leaves) to provide a better establishment and then were treated using the high saline water (8.93 dS.m-1) till the end of the crop physiological maturity growth stage. Composite analysis of variance showed that cultivars and lines were significantly different (p<0.01) in regard to days to heading (DHE), days to maturity (DMA), plant height (PLH), peduncle length, seed weight and grain yield. Correlation analysis showed significant positive relations between grain yield and thousand kernel weight (TKW) (r = 0.42*) as well as spike length (r = 0.48*), while there was a negative relationship with DHE. Amongst yield components, grain weight showed a higher role in grain yield (YLD) under salinity stress compared with other traits. Cluster analysis classified the genotypes into three categories (tolerant, moderate and sensitive). Under the imposed salinity situation, analysis showed that the lines 8, 9, 16, 17 had the highest yields of 5.27, 5.22, 5.03 and 5.09 tons per hectare, respectively, which were even greater than the performance of tolerant cultivars. Results of this study highlight that under current situation of the study area, the above selected lines are nominated as salt tolerant lines suitable for wheat mass grain production as well as wheat breeding programs.
    Keywords: Bread wheat, adaptation, Promising lines, Grain yield, Cluster analysis}
  • حسن بیگناه حمل آباد
    تعداد 14 ژنو تیپ، در مکان های مختلف اردبیل، اقلید، اراک، زنجان، تبریز، مشهد، جلگه رخ، میاندوآب و کرج از نظر میزان عملکرد و پایداری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دوسال مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب در بین مناطق نشان دادکه اثرمتقابل سال× مکان و ژنوتیپ× سال× مکان در سطح آماری01 /0 معنی دار بودند بنابراین به منظور تعیین ژنوتیپ هایی باعملکرد بالاو پایدار، از روش های مختلف پارامتری وغیر پارامتری استفاده شد، و در نتیجه از بین روش های مورد بررسی، روش اثرهای اصلی افزایشی واثرهای متقابل ضرب پذیر(AMMI) به لحاظ فراهم آوردن اطلاعات جامع تر در مورد سازگاری و پایداری ژنوتیپ ها در مکان های متفاوت، مورد توجه بود، براساس نتایج تجزیه (AMMI) هر چهارمولفه اصلی،AMMI1، 2 AMMI، 3 AMMI و 4 AMMI در سطح احتمال اشتباه 01 /0 معنی دار بودند، با توجه به نتایج حاصله از تجزیهAMMI در مدل های،AMMI1، AMMI2 وAMMI3 در مورد پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های شماره 2،5،6،7،8،9، به عنوان ژنوتیپ های سازگار در اکثر مناطق شناسایی شدندکه از ثبات عملکرد و پایداری زراعی برخورداربودند، در این بررسی ژنوتیپ های شماره 13،10،9 با محل کرج سازگاری اختصاصی داشته و ژنوتیپ شماره2 با زنجان و ژنوتیپ شماره4 با مکان های جلگه رخ و اردبیل و ژنوتیپ شماره 7 نسبت به شرایط مشهد، دارای سازگاری اختصاصی بود.
    کلید واژگان: پایداری عملکرد, لاین های امیدبخش, تجزیه AMMI}
    Bigonah Hamlabad H
    Fourteen genotypes were studied for grain yield and its stability in experimental stations of Ardebil،Eqlid، Arak، Zanjan، Tabriz،Mashhad،Jolgerokh،Miandoab،Hamedan and Karadj using randomized complete block design with three replications in tow years، Results of combined analysis of variance showed that the interaction effects of year×location and genotype×year×location were significant at 1% probability level، For determination of genotypes with high yield and stable، parametric and non-parametric statistics were used، Among the methods which were used. AMMI model was found more effective than the others. Based on AMMI (AMMI1،AMMI2andAMMI3) results،genotypes no; 2،5،6،7،8 and 9 were determined as stable in most of the locations، genotypes no; 9،10 and 13 for Karadj، no; 2 for Zanjan، no; 4 for Jolgerokh and Ardebil، and no; 7 for Mashhad showed specific adaptability.
    Keywords: Yield stability, Promising lines, AMMI analysis}
  • غلامرضا خلیل زاده، مجتبی وهاب زاده، معرفت قاسمی، امیر غریب عشقی

    ارزیابی لاین های در دست معرفی یکی از مهمترین مراحل معرفی یک رقم به حساب می آید. بررسی سازگاری لاینهای پیشرفته در سال و مکان های مختلف، لازمه معرفی ارقام جدید می باشد. در این تحقیق نه لاین و رقم، شامل پنج لاین امید بخش بهمراه ارقام چمران و شیرودی از نظر عملکرد دانه و جهت ارزیابی عکس العمل آنها نسبت به بیماری های زنگ زرد و فوزاریوم سنبله در مقایسه با ارقام فلات و فرونتانا به عنوان شاهدهای حساس و مقاوم به این بیماری ها مورد مقایسه قرار گرفتند. این تحقیق در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و در دو مکان، در دو شرایط آبیاری معمولی و آبیاری بارانی در سال زراعی83-1382 اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده های مربوط به عملکرد دانه و صفات حاکی از وجود اختلاف بین لاینها از نظر صفات ارتفاع بوته، تعداد پنجه، تعداد پنجه بارور، طول پدانکل، وزن دانه در کل بوته در سطح احتمال 1% و برای صفات تعداد سنبلچه در سنبله شاخص برداشت درسطح احتمال 5% بود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که لاین های N-81-8، N-81-9 و N-81-18 بترتیب با عملکرد دانه 6000، 6060 و 6310 کیلوگرم در هکتار از نظر عملکرد دانه بر سایر لاین ها برتری داشتند. از نظر مقاومت به بیماری در دو شرایط آبیاری بارانی و معمولی لاینهای N-81-8، N-81-9 و N-81-18 نسبت به زنگ زرد مصون تا مقاوم و به بیماری فوزاریوم سنبله مقاوم تشخیص داده شدند. لاین N-81-18 با عملکرد دانه بالا و متفاوت نسبت به بیماری های زنگ زرد و فوزاریوم سنبله در هر دو شرایط آبیاری (معمولی و بارانی) می تواند از جمله کاندیدهای مناسب برای معرفی در منطقه مغان باشد و یا به عنوان والد مقاوم در دورگ گیری ها مد نظر قرار گیرد. در شرایط آبیاری معمولی همبستگی عملکرد دانه با ارتفاع بوته مثبت و معنی دار بود. محاسبه ضریب همبستگی بین صفات در شرایط آبیاری بارانی نشان داد صفات تعداد پنجه بارور با وزن کل دانه، وزن کل دانه با تعداد کل پنجه و پنجه بارور و طول پدانکل با ارتفاع بوته همبستگی مثبت و معنی دار داشتند. بر اساس نتایج این تحقیق، استنباط می شود که بررسی لاینها در دو شرایط آبیاری نشتی و بارانی منجر به ارزیابی دقیق تر لاین ها شد. لاین N-81-18 با برتری عملکرد دانه و مقاومت به بیماری های زنگ زرد و فوزاریوم در این شرایط شناسایی شد.

    کلید واژگان: گندم نان, لاین های امید بخش, فوزاریوم سنبله, زنگ زرد, عملکرد دانه}
    Khalilzadeh, Gh. R., M. Vahabzadeh, M. Ghasemi, A. Gharib Eshghi

    This study was conducted at Moghan Agricultural Research Center in 2000-01 with five promising lines, two cultivars Chamran and Shiroodi as checks for yield, two cultivars Falat and Forontana as diseases checks. The main objective was to evaluate the promising lines for grain yield and diseases resistance in Moghan region. A randomized complete block design with three replications was used under two different irrigation conditions; furrow and sprinkler irrigations. Combined analysis of variance over two irrigation conditions showed significant effect of genotype at the 1% of probability level on plant height, number of tiller per plant, number of fertile tiller per plant, length of peduncle, grain weight per plant. Mean comparison of lines showed that no significant differences but lines N-81-8, N-81-9 and N-81-18 produced 6000, 6060 and 6310 Kg/ha, respectively. These lines lines were also resistance to yellow rust (O-MR) and fusarium head blight (O). Line N-81-18 not only produced the highest grain yield but was highly resistance to yellow rust and fusarium head blight, under both furrow and sprinkler irrigation conditions. This line could be a promising candidate to be released in Warm Humid Caspian Zone. According to the results of this study sprinkler and furrow irrigations can be used for evaluation of new lines. In this study line N-81-18 with high grain yield and resistance to both yellow rust and fusarium head blight was designated as suitable candidate for Moghan region.

    Keywords: Bread wheat, Promising lines, Fusarium head blight, Yellow rust, Grain yield}
  • معرفت قاسمی*، مجتبی وهاب زاده، غلامرضا امین زاده، حسن خانزاده، کمال شهبازی

    مناطق حاصلخیز اقلیم گرم شمال (مناسب کشت ارقام بهاره و نیمه بهاره گندم) شامل دشت های گرگان، گنبد، مازندران و مغان از مناطق مهم تولید گندم با کیفیت بالا در کشور هستند و همه ساله بیش از 750 هزار هکتار از سطح زیر کشت گندم را به خود اختصاص می دهند (بی نام، 1379). منطقه مغان با بیش از 35 هزار هکتار گندم آبی از مهم ترین مناطق تولید گندم در استان اردبیل محسوب می شود. وجود شرایط کاملا مساعد برای بروز و فعالیت بیماری های مهم گندم از جمله زنگ زرد و فوزاریوم سنبله که در بیشتر سال ها باعث خسارت به محصول می شوند، انتخاب رقم مناسب برای این مناطق را دشوار می سازد. در چند دهه گذشته ارقام گندم پرمحصول متعددی برای منطقه مغان معرفی و توسط زارعین کاشته شده اند، ولی اکثر این ارقام بعد از مدت کوتاهی به دلیل حساس شدن به زنگ یا بیماری های دیگر کنار گذاشته شده اند. به همین دلیل در معرفی رقم برای این منطقه و مناطق مشابه توجه به بیماری ها اهمیت ویژه ای دارد.

    M. Ghasemi *, M. Vahabzadeh, G. Aminzadeh, H. Khanzadeh, K. Shahbazi

    Eight promising lines of bread wheat which had been selected through the preliminary and advanced traits, together with two check cultivar Shiroudi and Tajan were evaluated for yield, adabtability and response to cereal diseases in an on farm experiment conducted in two sites in Moghan. Combined analysis of variance on yield and yield components showed significant differences of lines in yield and other traits. Lines Sw89.3064/Star… and Attila/Milan with 5.7/8 and 5.709 tonha-1 had the highest yield in both sites. Although other lines produced yield as high as the check cultivar Shiroudi, but due to high resistance or tolerance to yellow rust, leaf rust, fusarium head blight and powdery mildew which are prevalent diseases in the region, two lines Sw89.3064/Star… and Sha4/Chil were selected as superior lines in this experiment.

    Keywords: Wheat, Promising lines, disease response, yield}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال