جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « imdpa » در نشریات گروه « آبخیزداری، بیابان، محیط زیست، مرتع »
تکرار جستجوی کلیدواژه «imdpa» در نشریات گروه «کشاورزی»-
بیابان زایی کاهش توان اکولوژیکی و زیستی زمین است که به دو صورت طبیعی و مصنوعی رخ می دهد. این پدیده از معضلات مهم کشورها در چارچوب برنامه مدیریتی توسعه پایدار است که خود نتیجه برآیند مجموعه ای از عوامل مختلف محیطی، انسانی و اقلیمی است. در این رابطه از عوامل مهم و تاثیرگذار، عنصر آب است که به عنوان منشا حیات و تضمین کننده بقای اکوسیستم های پایا است. با توجه به اهمیت آب در اقلیم خشک و نیمه خشک نسبت به اقلیم های دیگر، می بایست تمهیداتی برای مدیریت صحیح آب به عمل آورد تا از ایجاد شرایط بحرانی در این مناطق جلوگیری کرد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت معیار آب به منظور ارزیابی بیابان زایی است. با توجه به اثرات فراوانی که شاخص های آب در گسترش عرصه های بیابانی دارند، در این پژوهش سعی شده است با استفاده از شاخص های کمی و کیفی آب های زیرزمینی همچون هدایت الکتریکی (EC)، نسبت جذب سدیم (SAR)، کلر (Cl)، افت آب زیرزمینی و سیستم های آبیاری به بررسی و تعیین کلاس شدت بیابان زایی در دشت مهران با استفاده از مدل IMDPA پرداخته شود. نتایج به دست آمده نشان داد که در این منطقه شاخص های افت آب زیرزمینی و سیستم آبیاری به ترتیب با متوسط ارزش عددی 11/3 و 75/1 بیشترین تاثیر را در روند بیابان زایی منطقه دارند. با توجه به نقشه وضعیت معیار آب زیرزمینی در تخریب منابع منطقه می توان دریافت که 32 درصد از کل منطقه در کلاس کم، 48 درصد در کلاس متوسط و 20 درصد از کل منطقه در کلاس شدید بیابان زایی قرار گرفته اند. به طور کلی، ضرورت دارد که مدیریت منابع آب برای جلوگیری از گسترش بیابان زایی در اولویت سازمان های اجرایی قرار گیرد.
کلید واژگان: آب زیرزمینی, بیابان زدایی, دشت مهران, شاخص کیفی, IMDPA}Desertification is defined as the reduction of the ecological and biological potential of the earth, which occurs both naturally and artificially. This phenomenon is one of the important problems of countries for sustainable development management programs, which is the result of a combination of various environmental, human and climatic factors. Water is recognized as an important and influential factor that is the main source of life and also guarantees the survival of sustainable ecosystems. Since water is more important in arid and semi-arid climates than in other climates, measures should be taken to properly manage water in order to prevent critical conditions in these areas. The purpose of this study is to investigate the status of water criteria to assess desertification. Due to the many effects that water indices have on the development of desert areas, in our study, we used quantitative and qualitative indices of groundwater such as electrical conductivity (EC), sodium absorption ratio (SAR), color (Cl), falling groundwater level and irrigation systems to study and determine the class of desertification intensity in Mehran plain. The IMDPA model was applied to evaluate the desertification situation. The results showed that the indices of decline and irrigation systems with average values of 3.11 and 1.75, respectively, have the greatest impact on the desertification process in the region. According to the groundwater status map in the destruction of resources in the study area, it can be concluded that 32% of the total area is in the low class, 48% in the middle class, and 20% of the total area is in the severe desertification class. In general, water resources management should be a priority for executive agencies to prevent desertification.
Keywords: Desertification, Groundwater, IMDPA, Mehran Plain, Quality Index} -
برای بررسی و تهیه نقشه های بیابان زایی و فرسایش، مدل ها و روش های گوناگونی از جمله IMDPA ، PSIAC و IRIFR ارایه شده است. در این پژوهش از مدل IMDPA که مدل ارزیابی پتانسیل بیابان زایی می باشد و مدل PSIAC که ویژه ارزیابی فرسایش آبی و همچنین مدل IRIFR که اختصاص به ارزیابی فرسایش بادی دارد، برای منطقه چاه گوجی مه ولات در استان خراسان رضوی استفاده شده است. هدف از مطالعه و ارزیابی این منطقه، تهیه نقشه های فرسایش آبی و بادی با استفاده از روش IMDPA به دو صورت تلفیقی میانگین هندسی و حداکثر محدودیت و سپس مقایسه کارایی دو نقشه با شاخص وضعیت فعلی تخریب و همچنین مقایسه آنها با مدل های PSIAC و IRIFR است. با توجه به بررسی آماری صورت گرفته بین نقشه های تولیدی نتایج نشان می دهد که مدل پیشنهادی IMDPA بر اساس دیدگاه حداکثر محدودیت نسبت به نقشه فرسایش حاصله از تلفیق دو مدل PSIAC و IRIFR از همبستگی بیشتری با وضعیت فعلی تخریب برخوردار است، اگرچه هر دو همبستگی معنی دار خوبی با شاخص فوق دارند. همچنین نتایج نشان می دهد که نقشه فرسایشIMDPA با روش میانگین هندسی فاقد همبستگی معنی دار (0/298-R=) با شاخص وضعیت فعلی تخریب می باشد که نشان دهنده نامناسب بودن مدل فعلیIMDPA است. برعکس مدل پیشنهادی IMDPAبر اساس تلفیق حداکثر محدودیت با توجه به نتایج حاصله (**0/925-R=) مناسب ترین روش برای تهیه نقشه فرسایش در مناطق خشک و بیابانی می باشد.
کلید واژگان: فرسایش, حداکثر محدودیت, میانگین هندسی, IMDPA, IRIFR, PSIAC}For the assessment and mapping of desertification and erosion models and methods were provided including, IMDPA, PSIAC and IRIFR. In this study, IMDPA model (as evaluation model of desertification potential) and PSIAC model (as evaluation model of water erosion) and IRIFR model (as also dedicated to wind erosion) has been used. Purpose of study is evaluation the water and wind erosion by IMDPA model and base on integration methods of geometric mean and maximum limitation. Then these models were compared to current state of degradation and IRIFR, MPSIAC models. Results show that proposed IMDPA model by maximum limitation has higher correlation to current state of degradation than IRIFR, MPSIAC models. Although both are significantly correlated well with the above criteria. The results also show that erosion map conducted by IMDPA model base on geometric limitation doesn’t have significant correlation (R=-0.298) with current state of degradation, showing current method of IMDPA is not suitable. In verse, the result of the proposed model of IMDPA by maximum limitation (R=-0.925**) is the most suitable method for mapping of erosion in desert and arid regions.
Keywords: Erosion, Geometric Mean, IMDPA, IRIFR, Maximum Limitation, PSIACm limits} -
در چهار دهه گذشته تغییرات کاربری اراضی در ایران به عنوان یک عامل انسانی بیابان زایی با سرعت فزاینده به وقوع پیوسته و منجر به تشدید روند تخریب اراضی در انواع کاربری ها گردیده است. در این پژوهش با توجه به دامنه گسترده این تغییرات، از فن آوری سنجش ازدور در ارزیابی تغییرات کاربری اراضی و پوشش گیاهی در دشت دامغان استفاده شد. اراضی منطقه با روش طبقه بندی نظارت شده به سه کلاس با کاربری اراضی بایر، اراضی دارای پوشش گیاهی (کشاورزی و مرتعی) و شهری تقسیم گردید و تغییرات کاربری ها در طی چهار دوره زمانی با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج حاکی از وجود روند افزایشی 184 و07/1 درصدی به ترتیب در سطح کاربری های اراضی شهری و بایر و کاهش 7/15 درصدی در کاربری اراضی دارای پوشش گیاهی (کشاورزی و مرتعی) بوده است. با بهره گیری از شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی NDVI نیز نتایج حاصل از کلاسه بندی پوشش گیاهی منطقه بدین صورت بود که کلاس یک (شاخص کوچک تر از صفر)، از 2/93 به 5/99 درصد افزایش، کلاس دو (شاخص بین 0 تا 2/0)، از6/5 به 38/0 درصد، کلاس سه (شاخص بین 2/ 0تا 5/0)، از 1/1 به 01/0 درصد و کلاس چهار (شاخص بین 5/ 0تا 1) از 03/0 درصد به صفر کاهش یافته است که حاکی از صحت یافته های حاصل از بررسی تغییرات کاربری بوده و هر دو موید افزایش اراضی بایر و کاهش پوشش گیاهی می باشند. همچنین با بهره گیری از شاخص های اقلیمی مدل ایرانی ارزیابی پتانسیل بیابان زایی نتایج حاصل از محاسبات 17 ساله در طی دوره آماری 1376 تا 1392 نشان دهنده ی روند کاهشی بیابان زایی در سه کلاس ضعیف، شدید و بسیار شدید و روند افزایشی در کلاس متوسط بوده است. درنهایت با تلفیق یافته های حاصل از مدل ایرانی و نتایج حاصل از روش های سنجش ازدور، وجود روندی ضعیف از بیابان زایی بر اساس معیار اقلیم در منطقه مورد تایید قرار گرفت.کلید واژگان: اقلیم, دامغان, سنجش ازدور, IMDPA, NDVI}In the past four decades, land use changes in Iran, have become more frequent as a human desertification factor, which has led to an intensification of land degradation in all types of land uses. In this research, due to the wide range of these changes, we used remote sensing technology to assess land use and vegetation changes in Damghan plain. The area of the study region was classified into three classes including unutilized land, lands with vegetation cover (agriculture and pasture) and urban areas using supervised classification strategy and the changes of the land uses were compared over four periods. The results indicated an increase of 184% and 1.07% respectively in urban land use and unutilized land use and a 15.7% reduction in lands with vegetation (agriculture and pasture). Using the Normalized Difference Vegetation Index(NDVI), the results of classification of vegetation in the region were such that class 1 (index less than zero), from 93.3 to 99.5 percent increase, class II( Between 0 and 0.2), from 5.6 to 0.38 percent, and the third class (index ranging from 0.2 to 0.5), from 1.1 to 0.01 percent, and class four (index ranging from 0.5 to 1) has changed from 0.03 to 0%, which indicates the validity of the findings from the review of the changes in land use, both of which indicate an increase in dry land and a decrease in vegetation. Also by using the Iranian model's climatic indices, the potential of desertification, the results of the 17-year calculations during the period of 1997 to 2013 indicated that desertification had decreasing trend in three classes: weak, severe and very severe, and increasing trend in the middle class. Finally, by combining the findings from the Iranian model and the results of remote sensing method, a weak trend in desertification based on climate criteria in the region was confirmed.Keywords: Climate, DAMGHAN, Remote Sensing, IMDPA, NDVI}
-
رشد فعالیت های صنعتی طی 200 سال گذشته در دنیا منجر به افزایش بی سابقه غلظت گازهای گلخانه ای در اتمسفر و افزایش دما در لایه های پایین اتمسفر شده است. بی نظمی در وضعیت بارندگی ها، خشکسالی ها و بیابان زایی در نقاط مختلف دنیا در ارتباط با چنین تغییرات اقلیمی مرتبط دانسته شده است. از آنجایی که پدیده بیابان زایی به عنوان یکی از بارزترین وجوه تخریب منابع طبیعی در جهان مطرح شده است، در این پژوهش با بررسی روند گذشته و حال وضعیت بیابان زایی، شرایط آینده در قالب پنج بازه زمانی 1367-1358، 1387-1358، 1420-1391، 1450-1421 و 1480-1451 با بهره گیری از مدل تعیین شدت بیابان زایی IMDPA تعیین شد. برای هر کدام از معیارهای مورد نظر (اقلیم و زمین شناسی-ژئومورفولوژی) با توجه به شرایط منطقه، چند شاخص انتخاب شد. ابتدا دما و بارش گذشته مورد بررسی قرار گرفت و سپس پیش بینی تغییرات اقلیم در آینده با استفاده از دو مدل اقلیمی HADCM3 و GFDL2.1 و سه سناریوی A2، B1 و A1B از سری مدل های گردش عمومی جو و ریز مقیاس نمایی برای داده های آینده صورت گرفت. سپس، نقشه کاربری اراضی در دو دوره 1365 و 1389 در چهار طبقه تهیه شد و به عنوان ورودی مدل زنجیره ای مارکوف برای پیش بینی تغییرات کاربری آینده در سه دوره 1419، 1449 و 1479 استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میزان شدت بیابان زایی در طول زمان تغییر کرده که این تغییرات از طبقه کم به متوسط و طبقه متوسط به شدید متفاوت بوده، با مقایسه دوره های مختلف می توان بیان کرد که بیابان زایی در طول زمان افزایش پیدا کرده است. زیرا تغییر از طبقه ای به طبقه دیگر صورت گرفته، بیابان زایی پیشروی خواهد داشت. همچنین، روند اهمیت شاخص های اقلیمی در آینده به سمت استمرار بیشتر خشکسالی خواهد بود.کلید واژگان: گازهای گلخانه ای, شاخص, مدل زنجیره ای مارکوف, معیار, IMDPA}Greenhouse gases have continued to increase in the atmosphere. This is largely due to industrial activities. The warming effect of greenhouse gas, increased over the last 200 years, due to carbon dioxide; hence the temperature of the lower levels of atmosphere will be increased. The climate change across the world resulted in an increased drought; disturbance in rainfall as well as desertification. Desertification has been caused by a variety of factors such as climate change. It is a significant natural resources problem. The aim of this study was to evaluate the desertification during five periods (1978-1987, 1978-2007, 2012-2041, 2042-2071, and 2072-2101) during the last, present, and future, using IMDPA model as well as climate and geology-geomorphology criteria. For each criterion, some indexes were selected, using area condition. First, air temperature and precipitation during the previous time was evaluated. Then, the climate change was estimated using two climatic models of HADCM3 and GFDL2.1 and three scenarios of A2, B1 and A1B of GCM as well as small scale exponentially. The land use map for four classes in two periods (1986 and 2010) was prepared and used for input data to the Markov chain for estimating future land changes through the three periods (1419, 1449, and 1479). Results were used as the land use index for working unit in geology-geomorphology criterion. It was assumed that the tolerance of stone to the erosion and slope of maps were constants. Hence, this criterion was studied during five periods. Results showed that the intensity of desertification was increased during the time.Keywords: Criteria, Greenhouse gases, Index, IMDPA, Markov chain model}
-
گسترش شهرنشینی همواره مسائل متنوع و گسترده ای را به دنبال داشته است که تغییرات وسیع در الگوی کاربری زمین مهم ترین اثر آن است. کاهش توان اکولوژیکی و بیولوژیکی زمین یکی از آثار منفی تغییرات کاربری اراضی است که از آن، با عنوان عامل بیابان زایی نیز یاد می شود. در این پژوهش، برای تعیین شدت بیابان زایی ناشی از توسعه شهری در محدوده شهر مشهد، از روش ایرانی IMDPA استفاده شد. در گام اول، نقشه کاربری اراضی این محدوده در پنج دهه 40، 60، 70، 80، 90 تهیه شد که منابع مورد استفاده برای تهیه نقشه کاربری اراضی به ترتیب دهه های ذکرشده، عکس های هوایی با مقیاس 1:20000، نقشه های توپوگرافی با مقیاس 1:50000، لایه های توپوگرافی با مقیاس 1:20000، تصاویر ماهواره ای Landsat -7 ETM+ و جدیدترین تصاویر ماهواره ای Google Earth بوده است. سپس با استفاده از معیار تکنوژنیک مدل IMDPA، وزن دهی به شاخص های این معیار (نسبت اراضی مسکونی و صنعتی به باغی زراعی، نسبت اراضی مسکونی و صنعتی به مرتعی و جنگلی، نسبت تراکم جاده به سطوح شهری، میزان فضای سبز به ازای هر نفر) انجام شد و در انتها از میانگین هندسی شاخص ها، شدت بیابان زدایی در پنج دهه از دهه 40 تا 90 مشخص و موثرترین عامل بیابان زایی شناسایی گردید. نتایج نشان می دهد که در دهه 40، پایین بودن سرانه فضای سبز و کاهش اراضی مرتعی به ترتیب مهم ترین عوامل بیابان زایی در شهر مشهد است. در دهه های 60، 70 و 80 اصلی ترین عوامل بیابان زایی، کاهش اراضی مرتعی، کاهش سرانه فضای سبز شهری و کاهش اراضی زراعی است. در دهه 90، اصلی ترین عامل، کاهش اراضی مرتعی و سپس کاهش اراضی زراعی و سرانه فضای سبز است. در هر پنج دهه، عامل تراکم جاده ای در دامنه امتیاز کم در مدل قرار گرفت که از تاثیر این عامل در بیابان زایی شهر مشهد می توان چشم پوشی کرد.کلید واژگان: معیار تکنوژنیک, مدل IMDPA, توسعه شهری صنعتی, تغییرات کاربری اراضی, بیابان زایی}Urbanization lead a wide variety of difficulties that changes in the pattern of land use is the major consequence. One of the outcome of land use changes is ecological and biological capacity reduction or desertification. In this study, for determine of desertification due to urban development within the city of Mashhad, was used Iranian mothod (IMDPA). The land use map of this area was prepared in five decades, 40, 60, 70, 80, 90. The sources used to prepare the land use map includes, Aerial photos with scale 1: 20000, topographic maps with scale 1: 50000, digital topographic layers with scale 1: 20000, Landsat -7 ETM Satellite images and the latest images of Google Earth. Using technogecic criterion in IMDPA mothod, weighting the indicators of this criterion was carried out. The severity of desertification in the five decades was determined by geometric mean of indicators numerical values. The results show that in the 40s, the low per capita green space and reducing of rangeland, in the decade of 60, 70 and 80, rangeland and agricultural land reduction and reducing per capita urban green were the most important indicators of Technogenic desertification. In the 90s, reduction of arable land, rangeland and per capita green space are the major indicators of desertification. In the five decades desertification intensity of the road congestion indicator was evaluated low, therefore the impact of it can be ignored on desertification of Mashhad.Keywords: Technogenic desertification, IMDPA, land use changes, Mashhad city}
-
تخریب زمین در مناطق خشک و نیمه خشک به وسیله تغییر اقلیم و فعالیت های انسانی، اوضاع را برای بیابان زایی فراهم می کند. به عبارت دیگر بیابان زایی روندی است که سرزمین و منابعش را به سوی انهدام سوق می دهد. هدف از این تحقیق، ارزیابی شدت بیابان زایی دشت روداب شهرستان سبزوار با استفاده از مدل بیابان زایی IMDPA می باشد. برای انجام این مطالعه، دو معیار اقلیم و آب به عنوان معیارهای اصلی موثر بر فرایند بیابان زایی براساس بازدید های میدانی و شرایط منطقه در نظر گرفته شد و امتیازدهی شاخص های این دو معیار براساس تاثیر آن در شدت بیابان زایی طبق جداول مدل مذکور صورت گرفت. سپس با تلفیق نقشه های شاخص های مربوط به هر معیار از طریق روش میانگین هندسی، نقشه شدت بیابان زایی معیارهای اقلیم و آب جداگانه به دست آمد و در مرحله آخر با تلفیق این دو نقشه، نقشه وضعیت شدت بیابان زایی بر اساس دو معیار آب واقلیم به دست آمد. ترسیم و تلفیق نقشه ها توسط نرم افزار3.9 ArcGIS انجام گرفت. نتایج نشان می دهد که معیار اقلیم با امتیاز 1/71 و معیار آب با امتیاز 2/06 هر دو در کلاس متوسط بیابان زایی قرار دارد. نقشه نهایی شدت بیابان زایی دو معیاره اقلیم و آب نشان می دهد که 10/85 درصد (42/50 هکتار) از کل مساحت منطقه در کلاس بیابان زایی کم، 48/27 درصد (189/10هکتار) در کلاس متوسط، 34/63 درصد (135/63 هکتار) در کلاس بیابان زایی شدید و 6/25 درصد (24/45 هکتار در کلاس بیابان زایی خیلی شدید قرار دارد. برای جلوگیری از روند بیابان زایی استفاده از روش های بهره برداری اصولی از منابع آب به منظور جلوگیری از کاهش کمی وکیفی آب های زیرزمینی پیشنهاد می شود.
کلید واژگان: کلاس بیابان زایی, مدل IMDPA, معیار اقلیم, معیار آب, دشت روداب سبزوار, شاخص}Land degradation in arid and semi-arid regions caused by climate change and human activities makes it more susceptible to desertification. The aim of this research is assessing the intensity of desertification in Roudab plain of Sabzevar city using IMDPA model. So two criteria of climate and water as the main criteria affecting desertification process were considered based on field observations and regional conditions and scoring the indicators of these two criteria was accomplished according to their effects on desertification intensity and the model tables. Then integrating maps of indices related to each criterion by geometric mean method, desertification intensity map of climate and water criteria was obtained and finally, desertification intensity map was provided by integrating two climate and water criteria maps. The results show that climate criteria with the score of 1.71 and the water criteria with the score of 2.60 are both in medium desertification class. The ultimate desertification intensity map of climate and water criteria indicated that 10.85% of the studied area falls within the low class, 48.27% in the severe medium class, 34.63% in the severe class and 6.25% in very severe desertification intensity class. To prevent desertification process, it is suggested using modern irrigation techniques to prevent of quantitative and qualitative of groundwater reduction.Keywords: class of desertification, IMDPA, water criteria, climate criteria, Roudab plain of, Sabzevar city Index} -
تخریب زمین در مناطق خشک به عنوان پدیده ای فیزیکی-زیستی و اقتصادی-اجتماعی شناخته شده است و در نهایت، منجر به کاهش حاصلخیزی خاک می شود. فرایندهای متعددی باعث ایجاد این پدیده می شود که یکی از آن ها بیابان زایی است. در این تحقیق، نخست روند بیابان زایی با استفاده از مدل IMDPA در یک دوره ده ساله در بیابان های ساحلی جنوب شرق ایران مورد مطالعه قرار گرفت و سپس با تعیین حدود آستانه ای برای هریک از شاخص های مورد مطالعه، سیستم هشدار اولیه بیابان زایی (D-EWSs) ارائه شد. از نتایج به دست آمده از نقشه های محدوده هشدار در معیار اقلیم، می توان چنین بیان کرد که منطقه مورد مطالعه در یک روند غیرخطی برای عبور از آستانه ها قرار داشته است، به طوری که بازه زمانی 1381-1384 منطقه از حدود آستانه ای عبور کرده و در محدوده هشدار قرار گرفته و بعد از آن روندی صعودی را طی کرده است. باید اشاره کرد که نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل معیار آب نیز نشان دهنده این موضوع بود که در بازه زمانی 1381-1383 از نظر شاخص سطح نوسانات سفره روندی صعودی را در ابتدا داشته و در طول سال های 1384-1385 روند سطح سفره به طور شگفت انگیزی افزایش یافته، اما در نهایت با توجه به بهبودی بارش در سال 1386، این موضوع از شدت خود کاسته است.
کلید واژگان: ارزیابی, تخریب زمین, بیابان زایی, سیستم هشدار اولیه, IMDPA}Land degradation are known in dry lands as a physical - environmental and economic - social phenomenon that eventually lead to declining of soil fertility. Several processes are caused this as well as one of them is desertification. In this research attempt to modeling the process of desertification with use IMDPA model in a ten years period in southeast coastal of Iran desert, the first. Finally, with define a threshold for each indicators of this model were presented an early warning system (D-EWSs). We concluded from the results of the warning map in climate benchmark that study area has been in a non-linear trend for the cross thresholds. So that in the period of 2001-2004 region has been crossed from thresholds and located in a range warning and then followed a rising trend. Should be noted that the results of the analysis in water benchmark indicated that in the 2001-2004 period the first had an upward trend and during the 2004-2005 year the ground water table increase enhanced dramatically. But ultimately according to improvement of precipitation in 2006 year it did reduce from its intensity.Keywords: Assessment, Land degradation, Desertification, Early Warning System, IMDPA} -
یکی از بحران های بوم شناختی (اکولوژیک) جهان امروزه، پدیده بیابان زایی است و برای مهار آن در موقعیت منطقه ای و جهانی نیاز به شناخت و درک صحیح از عوامل و فرایندهای بیابانی شدن اراضی است. پایش در مدیریت جامع به معنای جمع آوری و ذخیره نظام مند داده ها و اطلاعات از فعالیت ها به منظور ارزیابی و گزارش دهی از شرایط کلی محدوده مورد نظر. در این پژوهش با بهره گیری از مدل IMDPA و روش های AHP و GIS پایش روند بیابان زایی در سطح 5/7864 هکتار از اراضی منطقه زرآباد در جنوب شرق ایران انجام شده است. با توجه به روش AHP مشخص شد که دو معیار اقلیم و آب به ترتیب با ارزش عددی 207/0 و 192/0 به ترتیب بیش ترین تاثیر را در بیابان زایی منطقه نسبت به سایر معیارها داشته است. در پایان از این دو معیار برای پایش استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل معیارها و شاخص های بیابان زایی نشان داد که در سه دوره مورد بررسی بیابان زایی روند غیر خطی داشته است، به طوری که در دوره 2004-2001 ارزش عددی بیابان زایی منطقه برابر با 73/2 می باشد ولی در دوره 2007-2004 این عدد کاهش یافته که نشانگر روند کاهشی بیابان زایی در این سال ها است. علت اصلی آن بهبود وضعیت شاخص های اقلیمی از جمله مقدار بارش است و در دوره 2010-2007 به عدد 55/2 رسید و روند افزایش بیابان زایی مشاهده می شود. همچنین یافته ها نشان می دهد معیار اقلیم طی این سه دوره غالب است و در طبقه شدید طبقه بندی می شود. از بین شاخص های مطالعه شده، دو شاخص خشکی ترانسو و شاخص بارش سالانه به ترتیب با ارزش عددی 81/3 و 4/3 بیشترین تاثیر و شاخص نسبت جذب سدیم با ارزش عددی 17/1 کمترین تاثیر را در بیابان زایی دارد. از بین شاخص های کیفی آب در منطقه شاخص هدایت الکتریکی بیشترین تاثیر را در بیابان زایی دارد که این عامل خود ارتباط مستقیمی با روند افزایشی برداشت از سطح آب های زیر زمینی و افزایش شوری در محدوده مطالعه شده دارد.
کلید واژگان: ارزیابی, بیابان زایی, IMDPA, GIS, AHP}Nowadays, desertification is one of the important ecological crises affecting the world. We require a proper understanding of causes and processes of desertification to control the serious phenomenon in the global and regional scales. In comprehensive management, the monitoring content is systematic collection and storage of data from activities and strategies that provide assessment and report about the overall condition of the study area. In this study, using AHP and GIS techniques, the desertification process was assessed by IMDPA model in 7864.5 ha of Zarabad region in the southeastern Iran. The results of analysis showed that desertification benchmarks and indicators in the three periods had a nonlinear trend of desertification process in the region so that the numerical value is equal to 2.73 in the period 2001-2004 but In the period 2004-2007 the figure has decreased that is show decreasing trend of desertification in recent years and the main reason for the improvement was climatic parameters such as rainfall. The numerical value in the period 2007-2010 is 2.55 shows an increasing trend of desertification. As the result show that climate benchmark is dominant over three periods and classified in high grade. Among the indicators studied, Transou aridity index and annual precipitation index had the maximum effect with the values of 3.81 and 3.4 while sodium absorption ratio value was 1.17 with the least impact on desertification. Among two water quality indices in the area, the electrical conductivity has greater influence than sodium absorption ratio that it directly related to the increased exploitation of groundwater and increased salinity in the studied region.Keywords: Evaluation, Desertification, IMDPA, GIS, AHP} -
منابع آب زیرزمینی به عنوان یکی از مهم ترین منابع تامین آب مورد نیاز برای بخش های کشاورزی، شرب و صنعت، از اهمیت زیادی برخوردار است که با خطرات متفاوتی نظیر افت سطح، کاهش میزان تغذیه به سبب نقصان بارندگی و آلاینده های طبیعی و غیرطبیعی مواجه است. این پژوهش در دشت آبرفتی گرمسار، در استان سمنان صورت گرفته است. به منظور شناخت وضعیت کیفی آب شامل هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم، نتایج آنالیز شیمیایی 52 چاه در 2 دوره زمانی 1381تا1388 و 13871390 مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به اهداف تحقیق، روند و آثار تغییرات شاخص نوسان های سطح سفره آب زیرزمینی در 4 دوره زمانی 1373تا1375، 1375تا1381، 1381تا1388 و 1388تا1390 در 75 حلقه چاه، بررسی شد. برای پهنه بندی ویژگی های کمی آب، از روش IDW با توان های 1 تا 5 و دو روش زمین آماری (کریجینگ و کوکریجینگ) در نرم افزارهای ArcGIS و Surfer8 استفاده شد. برای بررسی روند و تغییرات شاخص نوسان های سطح سفره آب زیرزمینی و پارامترهای کیفی معیار آب از کلاس بندی و امتیازات مدل بیابان زایی IMDPA استفاده شد. نتایج نشان داد که افت سطح آب زیرزمینی در دوره های 1373تا1375، 1375تا1381، 1381تا1388 و 1388تا1390 به ترتیب، برابر 05/1 متر، 2/8 متر، 27/4 و 34/5 متر بوده است و به طور متوسط، افت آب زیرزمینی در دشت گرمسار سالیانه معادل 99/0 سانتی متر یا به عبارتی معادل 1 متر است. همچنین به منظور تعیین رده و نوع کیفیت آب از تقسیم بندی ویل کوکس استفاده شد که با توجه به نتایج به دست آمده، نوع کیفیت آب برای کشاورزی «خیلی شور و مضر برای کشاورزی» است.
کلید واژگان: آبهای زیرزمینی, پارامترهای کیفی, مدل IMDPA, دیاگرام ویلکوکس, پهنه بندی}Investigation of Temporal and Spatial Variation of Groundwater Quality and Quantity in Garmsar PlainGroundwater resources as one of the most important sources of water needed for agriculture, industry and drinking is important, that are encountered With different risks such as level fall, reduced feed rate due to lack of rainfall and contaminants normal and abnormal. This study was conducted in Garmsar alluvial plain in Semnan province. According to the research purposes, process and effect of variations underground water table fluctuations, in the 4 periods, 1995-1997, 1997-2003, 2003-2009 and 2010-2012 were investigated in 75 wells. For investigate process effects of variations water quality parameters including EC and SAR, Results of chemical analysis of 52 wells in the second periods, 2003-2009 and 2010-2012 were evaluated and analyzed. In order to quantify the properties of water zonation software was used the method of IDW with a power of 1 to 5, and Geostatistical methods (Kriging and Cokriging) and Surfer8 ArcGIS. For investigate process and variations in the underground water table fluctuations in water quality parameters, was used from Classification and rate of IMDPA desertification model. Results show that groundwater level drop in the periods 1995-1997, 1997-2003, 2003-2009 and 2010-2012 respectively are 1.05, 8.2, 4.27 and 5.34 meters and decrease groundwater in Garmsar Plain. An average of 0.99 cm or in other word we are facing equal to 1 meter drop Groundwater in Garmsar plain. We used Wilcox classification to determine the level and types of water quality.According to results, based on quantitative parameters of EC and SAR are in C4S1 category.Keywords: Groundwater, Quality parameters, IMDPA, Wilcox method, Zonation} -
نخستین گام در بیابان زدایی، جلوگیری از گسترش بیابان می باشد؛ که این مسئله باید متکی بر شناخت پدیده هایی است که با کنش واندرکنش با یکدیگر در یک ناحیه تغییراتی را به وجود می آورند و منجر به بیابان زایی می شوند. در این پژوهش با استفاده از روش ایرانی IMDPA شدت بیابان زایی دشت گرمسار در 4 دوره زمانی 75-1373، 81-1375، 88-1381 و 90-1388 مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از بررسی و ارزیابی های اولیه دو معیار اقلیم و آب به عنوان مهم ترین معیارهای موثر در بیابان زایی منطقه در نظر گرفته شد. برای معیار اقلیم 3 شاخص خشکی ترانسو، بارش سالانه و شاخص خشکسالی و برای معیار آب 3 شاخص افت آب زیرزمینی، هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم درنظر گرفته شد. سپس براساس مدل مذکور به هر شاخص امتیاز ددهی شدو با میانگین هندسی نقشه های وضعیت بیابان زایی در نرم افزار ARCGIS9.3برای 4 دوره زمانی تهیه شد؛ سپس با تلفیق نقشه معیارها به روش متوسط هندسی، نقشه وضعیت بیابان زایی برای 4 دوره به دست آمد. از بین شاخص های بررسی شده در این دوره، چهار شاخص خشکی ترانسو، افت آب زیرزمینی، هدایت الکتریکی آب و شاخص بارش سالانه به ترتیب با ارزش عددی 81/3، 17/3، 11/3 و 09/3 بیشترین تاثیر و دو شاخص نسبت جذب سدیم، شاخص خشکسالی به ترتیب با ارزش عددی 17/1 و 63/1 کمترین تاثیر را در بیابان زایی دشت گرمسار دارند. تجزیه و تحلیل معیارهای بیابان زایی در منطقه گرمسار نشان داد که در میان معیارهای مورد بررسی، معیار آب بیشترین اثر را بر روی تخریب زمین و بیابان زایی از سال 1373 داشته است.
کلید واژگان: شدت بیابان زایی, آب و اقلیم, شاخص, IMDPA, گرمسار}Desertification consists of land degradation in arid, semi-arid and dry sub-humid areas induced by climate change and human activities. For evaluation and mapping of desertification many research have been conducted leading to regional and local models. In this research, among different existing methods, IMDPA model was selected and desertification intensity of Garmsar plain was evaluated based on 2 criteria and 6 indices including: climate (precipitation, drought and aridity index) and water (groundwater table depletion, electrical conductivity, sodium absorption ratio) over four periods; 1995-1997, 1997-2003, 2003-2009 and 2010-2012. Each criterion was assessed based on the selected indices resulted in qualitative mapping of each criterion based on geometric average of the indices. Finally, desertification map of the region was extracted using geometric average of criteria for each period. Thematic databases, with a 1:50000 scale resolutions were integrated and elaborated in ArcGIS9.3. The results showed that during the periods, four indices including groundwater table depletion, electrical conductivity, aridity index and precipitation index have the most significant effects on desertification with the values of 3.81, 3.17, 3.11 and 3.09, respectively. Also two indices including Sodium absorption ratio and drought have the least effect on desertification with the values of 1.17, 1.63 of the Plain, respectively. Also, analysis of desertification criteria in Garmsar region showed that among studied criteria, water criteria have had the most effect on land degradation and desertification since 1994.Keywords: Desertification intensity, Water, climate criteria, Index, IMDPA, Garmsar} -
Desertification is recognized as a serious environmental threat in Iran because of its climatic-geomorphologic conditions. Desertification and land degradation in arid, semi-arid, and dry sub-humid regions, is a global environmental problem. Accurate assessment of the status and trend of desertification is instrumental in developing global strategies to prevent and reverse this problem. The goal of the present study was to discover and introduce criteria and quantitative indices and test modeling to monitor and assess desertification in the ecosystems of Iran. Past research has shown that effective factors for desertification can be categorized into nine groups of criteria. For each criterion is typified by a group of indices. All indices have been adjusted to natural conditions in Iran and their qualification is based on expert knowledge and the range of natural occurrence. The Iranian model of desertification potential assessment (IMDPA) was used to evaluate desertification risk in the Farasman region in central Iran. The results show that, in spite of common techniques, the proposed method has the best accuracy and produces precise results. The data were integrated over a regional geographic setting using a GIS, which facilitated data display and the development and exploration of data relationships, including manipulation and simulation testing. Results show that about 77% of the area fell into the moderate category, 15% fell into the low category, and the rest (8%) fell into the high category for desertification risk. It was found that the overall severity of land degradation and desertification in the study area has increased during the last two decades with highly and moderately degraded land accounting for 77% of the total area in 2010. The incorporation of natural and anthropogenic factors into the analysis provided a realistic assessment of the risk of desertification.Keywords: Desertification, Assessment, Model, Criteria, Indices, Iran, IMDPA}
-
دشت سگزی به لحاظ گستردگی و شدت فرایند بیابان زایی یکی از مناطق بحرانی استان اصفهان محسوب می شود. این منطقه به دلیل وجود مراکز صنعتی، پایگاه هوایی شهید بابایی، فرودگاه بین المللی شهید بهشتی، خطوط راه آهن، جاده ترانزیت اصفهان- بندرعباس، مراکز کشاورزی، نزدیکی به شهر تاریخی اصفهان از موقعیت راهبردی خاصی برخوردار می باشد؛ در نتیجه شناسایی علت اصلی پدیده بیابان زایی، عوامل اصلی و شاخصهای موثر که موجبات بیابانی شدن اراضی را در منطقه باعث گردیده است از اهداف مهم و اصلی این مطالعه می باشد. بدین منظور برای بررسی شدت بیابان زایی منطقه دشت سگزی از مدل IMDPA استفاده شد. در این مطالعه دو معیار زمین شناسی- ژئومورفولوژی و معیار خاک که مشتمل بر 7 شاخص حساسیت سازند، کاربری اراضی و شیب براساس معیار زمین شناسی- ژئومورفولوژی و بافت خاک، عمق خاک، درصد سنگ و سنگریزه و هدایت الکتریکی برای معیار خاک مورد بررسی قرار گرفت. سپس نقشه شدت بیابان زایی منطقه از امتیازدهی هر شاخص با کمک جدولهای مربوطه و میانگین هندسی آنها بدست آمد. بنابراین با توجه به میانگین هندسی معیارها مشخص شد که معیار خاک با ارزش عددی 4/3 و معیار زمین شناسی- ژئومورفولوژی با ارزش عددی3 در کلاس بیابان زایی شدید قرار دارند و درنهایت شدت بیابان زایی منطقه 26/3DS= بدست آمد که نشان می دهد منطقه از لحاظ بیابان زایی در کلاس شدید قرار دارد. تجزیه و تحلیل شاخصها نشان می دهد که شاخص هدایت الکتریکی با ارزش عددی 75/3 در کلاس خیلی شدید قرار دارد که بیشترین تاثیر را در بیابان زایی منطقه دارد.
کلید واژگان: بیابان زایی, IMDPA, شاخص, معیار, منطقه سگزی اصفهان}Segzi plain is one of the most critical areas of the province in terms of the extent and severity of desertification process. This area has a special strategic position due to the industrial centers, Shahid Babaee airport, Shahid Beheshti International Airport, railroads, transit road of Bandar Abbas- Esfahan, agricultural centers and vicinity to historical city of Esfahan. Consequently, investigation on the main cause of desertification phenomenon is the main objective of this study. Therefore, IMDPA model was used to study desertification intensity in Segzi plain. In this research, two criteria including geology – geomorphology and soil, consisting of seven indicators (sensitivity of the formation, land use, and slope based upon geology – geomorphology criterion, and soil texture, soil depth, percentage of stone and gravel, and EC based upon soil criterion) were studied. Desertification intensity map was generated by using geometric mean of criteria. With regard to the geometric mean of criteria, soil criterion, with a numerical value of 3.4, and geology – geomorphology criterion, with a numerical value of 3, were classified in severe desertification class. Finally, the severity of desertification (DS) was calculated to be 3.26 indicating that the region was in severe desertification class. Results showed that EC, with an average value of 3.75, was classified as very intense indicator and had the most impact on desertification of the region.Keywords: desertification, IMDPA, index, criterion, Segzi plain of Esfahan} -
به منظور مقابله با پدیده بیابان زایی باید عوامل به وجود آورنده آن را شناخت و اقداماتی برای مقابله با آن انجام داد. بدین منظور، تحقیقات مختلفی در داخل و خارج کشور صورت گرفته که به ارائه مدل های منطقه ای منجرشده است. هر یک از این مدل ها از شاخص های متفاوتی استفاده می کنند و نتایج متفاوتی را به همراه دارند. برای انجام تحقیق حاضر، دشت فخرآباد مهریز با مساحتی بالغ بر39370 هکتار انتخاب گردید و وضعیت فعلی بیابان زایی با استفاده از دو مدل ایرانی (IMDPA (Iranian Model of DesertificationPotential Assessment و MICD (Modified Iranian Classification of Desertification) و با تاکید بر معیار فرسایش بادی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان داد که در هر دو روش IMDPA و MICDکلاس متوسط بیابان زایی بیشترین مقدار را به خود اختصاص می دهد و به ترتیب، 3/88 و 41/81 درصد از مساحت محدوده مطالعاتی را شامل می شود. با مقایسه امتیازات و کلاس های شدت بیابان زایی حاصل از دو روش که از مقایسه رگرسیونی مقادیر استاندارد شده استفاده شد، مشخص گردید که بین امتیازات به دست آمده حدود 33% همبستگی وجود دارد، در حالی که این همبستگی بین کلاس های شدت بیابان زایی 42% می باشد. همچنین مقایسه ارزش متناظر نقاط مشابه نشان داد که در مجموع کلاس بیابان زایی به دست آمده در مدل IMDPA کمتر از مدل MICD است که این پدیده به دلیل ماهیت متفاوت دو مدل مورد استفاده در جمع هندسی و جمع حسابی شاخص ها می باشد. با در نظر گرفتن یافته های سایر تحقیقات و این تحقیق، می توان گفت مدل MICD برای مقیاس های بزرگ (با دقت بیشتر و وسعت کمتر) و مدل IMDPA برای مقیاس های کوچک تر (با دقت کمتر و وسعت بیشتر) از توانمندی خوبی برخوردار است.
کلید واژگان: وضعیت بالفعل بیابان زایی, IMDPA, MICD, معیار فرسایش بادی, دشت فخرآباد مهریز}In order to deal desertification phenomenon it is necessary to identify its producing and increases causes. For this purpose several studies conducted inside and outside the country that have been led to submit regional models.. Each of these models has different pattern and use different indicators which can lead to different results. In this study, Fakhrabad plain of Mehriz region by extent of over 39,370 hectares was selected. Whit emphasizing wind erosion criteria, that is the dominant process of desertification in the study area, the current status of desertification evaluated by IMDPA and MICD Iranian models and the results of two models ware compared. The results of this evaluation showed that in both IMDPA and MICD methods, the middle class of desertification has greatest area that is 88/3% and 81/4% respectively. Comparison of desertification scores and different classes of land use using regression comparison of standardized values revealed that correlation between the obtained scores is about 33% while this correlation between the severity classes of current desertification is 42%. Also comparison of similar values of the corresponding showed that classes of desertification in IMDPA model is less than MICD model which can be related to the different nature of models in using of the geometric and the arithmetic sum of the indices. It can be concluded that MICD model is suitable for large-scale (with more accuracy& the less area) and IMDPA model is more fitted for smaller scales (with more area, less accuracy) of capacity.Keywords: The current status of desertification, IMDPA, MICD, Wind Erosion} -
One of the characteristics in Iranian Model of Desertification Potential Assessment (IMDPA) is vegetation. Since vegetation is very important factor in the degradation of land, so some indices were determined for this item in order to evaluate desertification potential of arid, semi arid and arid sub humid areas of Iran. The indices included vegetation condition, exploit and revegetation. To calibrate the vegetation item in the IMDPA model, above mentioned indices were assessed in Northern Hableh Rood region as semi arid and arid sub humid region. To do this, in the first stage unit work map of the study area was prepared based on slope, land use and geological maps. Scores of indices were recorded in different study units. At last, using the following formula, VI 3VCI *VUI *VRI, final score of vegetation character (VI) was determined in the study area based on IMDPA. After scoring vegetation character, desertification intensity map for vegetation character including four low, medium, intensive and very intensive classes was prepared. The map showed that 62.2%, 37.2% and 0.6% of the study area are considered as low, medium and high desertification intensity class, respectively. There wasn''t very high class based on vegetation character.Keywords: IMDPA, Soil, Desertification, Hableh Rood, Iran}
نکته
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.