جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "platychaete aucheri" در نشریات گروه "آبخیزداری، بیابان، محیط زیست، مرتع"
تکرار جستجوی کلیدواژه «platychaete aucheri» در نشریات گروه «کشاورزی»-
سابقه و هدف
کلاجوک با نام علمی Platychaete aucheri (Boiss.) Boiss. گیاهی بوته ای از تیره کاسنی (Asteraceae) از گونه های انحصاری و مهم مرتعی جنوب ایران است که در استان های فارس، کرمان، بوشهر و هرمزگان پراکنش دارد. این گونه به دلیل سازگاری با محیط گرم و خشک جنوب، شکل رویشی بوته ای مقاوم به چرای دام، جذابیت در پرورش زنبور عسل، کاربردهای دارویی در طب سنتی و نقش با ارزشی که در کنترل فرسایش آبی و بادی دارد، گونه ای چند منظوره است که می توان در طرح های مقابله با بیابان زایی و احیای مراتع قشلاقی نواحی جنوب کشور از آن استفاده کرد.
مواد و روش هانمونه برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک در داخل پلات های مستقر در امتداد ترانسکت های خطی انجام شد. در مجموع 90 پلات برای سه منطقه بستک، سیرمند و گنو (رویشگاه های اصلی گونه) بکار برده شد. عوامل توپوگرافی مثل ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب زمین، جهت جغرافیایی برای هر پلات مشخص گردید. در هر یک از واحدهای اکولوژیکی، پارامترهایی نظیر فراوانی، تعداد پایه ها و درصد پوشش تاجی هر یک از گونه های واقع در داخل پلات ها اندازه گیری شد. همچنین در داخل هر پلات پارامترهایی مثل درصد خاک لخت، درصد لاشبرگ و درصد سنگ و سنگریزه نیز برآورد گردید. تولید علوفه گونه کلاجوک به روش قطع و توزین در داخل پلات ها انجام شد. از هر یک از پلات ها، یک نمونه خاک با سه تکرار (نمونه مرکب) تا عمق 60 سانتی متری خاک برداشت و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن ها اندازه گیری شد. در این پژوهش به مطالعه نیازهای اکولوژیک این گونه با تاکید بر تعیین عوامل اکولوژیک موثر بر تغییرات پوشش گیاهی و بررسی پاسخ آن به تغییرات عوامل اکولوژیکی، با استفاده از روش آنالیز تطبیقی متعارفی (CCA؛ Canonical Correspondence Analysis) و مدل جمعی تعمیم یافته (GAM؛ Generalized Additive Models) در استان هرمزگان انجام و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS17 و CANOC4.5 انجام شد. بدین منظور سه منطقه بستک، سیرمند و گنو که از رویشگاه های اصلی گونه بودند انتخاب و نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش سیستماتیک- تصادفی انجام شد.
نتایجتجزیه و تحلیل پارامترهای خاک مناطق نشان داد که تمام پارامترها به جز فراوانی و اسیدیته خاک در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار دارند. بافت خاک در منطقه بستک لومی و شنی لومی، در منطقه سیرمند شنی لومی و در منطقه گنو شنی رسی لومی بود. بیشترین درصد پوشش تاجی کل، تولید علوفه، تعداد پایه، درصد لاشبرگ، درصد پوشش تاجی، ارتفاع هر پایه، مقدار آهک و شن خاک در منطقه سیرمند بود. بیشترین درصد خاک بدون پوشش، هدایت الکتریکی، درصد اشباع و سیلت خاک نیز در منطقه بستک بود. الگوی پاسخ کلاجوک در امتداد شیب درصد شن و آهک، از مدل افزایشی پیروی کرد و با افزایش مقادیر مذکور، فراوانی و درصد پوشش گیاهی آن نیز بیشتر شد. برعکس، پاسخ این گونه در امتداد شیب درصد سیلت و شیب زمین، از مدل کاهشی پیروی کرد و با افزایش مقدار این عوامل، فراوانی و درصد پوشش گیاهی کاهش یافت. الگوی پاسخ گونه در امتداد شیب هدایت الکتریکی، از مدل زنگوله ای پیروی کرد و حد بهینه رشد آن برای این عامل، 25 دسی زیمنس بر متر بود. همچنین عکس العمل این گیاه به ارتفاع از سطح دریا و رطوبت اشباع خاک، از مدل دو نمایی پیروی کرد. این مدل، نشان دهنده وجود یک محدودیت رقابتی در طول شیب محیطی است.
نتیجه گیرینتایج این بررسی نشان داد که درصد فراوانی و درصد پوشش گیاه کلاجوک، با افزایش شیب درصد شن و آهک و کاهش شیب درصد سیلت و شیب زمین بیشتر شد. حد بهینه رشد گیاه برای عامل شیب هدایت الکتریکی، 25 دسی زیمنس بر متر بود. همچنین عکس العمل این گیاه به ارتفاع از سطح دریا و رطوبت اشباع خاک، از مدل دو نمایی پیروی کرد. بررسی پاسخ گونه کلاجوک در امتداد شیب عوامل توپوگرافی و خاک، اطلاعات ارزشمندی برای تعیین نیازهای اکولوژیکی این گونه ارایه داد که می تواند در مدیریت پوشش گیاهی و عملیات اصلاح مراتع در مناطق مشابه، مورد توجه قرار گیرد.
کلید واژگان: فیزیوگرافی, خاک, گونه کلاجوک ((Platychaete aucheri, استان هرمزگانJournal of Rangeland, Volume:16 Issue: 2, 2022, PP 284 -298Platychaete aucheri is one of the exclusive and important rangeland species in the south of the country that has an important role in animal nutrition. In this study, using a generalized increase model, the pattern of response of this species to the slope of soil and topographic factors in its habitats in the province Hormozgan was identified and for this purpose, three regions of Bastak, Sirmand and Kuh-e-Geno, which were the main habitats of the species, were selected and vegetation information and habitat factors of the species were collected. The results showed that all soil measurement parameters except acidity were significantly different at 5% level. The highest electrical conductivity, the percentage of soil saturation and silt was in Bastak region, the highest amount of soil lime and sand was in Sirmand region and the highest percentage of organic carbon, nitrogen and soil clay was in Geno mountain region. Soil texture in Bastak was loam and sandyloam, in Sirmand was sandyloam and in Geno region was sandyclayloam. The application of a generalized collective model for each of the environmental variables showed that the response of Platychaete aucheri to soil sand percentage, soil silt percentage, soil salinity, soil lime percentage, slope and altitude was significant. With increasing sand percentage and soil lime percentage, the species response is increasing and the presence of species is increasing. With increasing soil silt percentage and with increasing slope percentage, species response is decreasing and species presence is less. By increasing the electrical conductivity of the soil, up to 25 species responses are increased, and after that, with the increase of electrical conductivity of the soil, the presence of the species decreases. With increasing the percentage of soil saturated moisture to 20%, the species response is increasing and since then with increasing the percentage of soil saturated moisture to 35%, the presence of the species has decreased and again with increasing the percentage of soil saturated moisture, the presence and growth of the species has increased. With increasing altitude up to 400 meters, the species response is increasing and since then with increasing altitude to 650 meters, the presence of the species has decreased and again with increasing altitude, the presence and growth of the species has increased.
Keywords: Physiography, Soil, Platychaete aucheri, Hormozgan province
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.