اثر درجه باز بودن تجارت بر سرعت همگرایی درآمد سرانه: شواهدی از گروه دی هشت

یکی از سوالات اساسی پیش روی تئوری های اقتصادی این است که آیا امکان دارد شکاف درآمدی میان کشورهای غنی و فقیر کاهش یابد؟ این سوال در ارتباط با یکی از قدیمی ترین و جنجال برانگیزترین موضوعات در اقتصادیعنی فرضیه همگرایی درآمدی می باشد. این موضوع توسط مدل های رشد اقتصادی و همچنین قضیه برابر شدن قیمت عامل (FPE) پیش بینی شده است. مدل رشد نئوکلاسیک در چارچوب فروض استاندارد خود به ویژه بازده نزولی سرمایه، پیش بینی می کند که کشورهای کمتر توسعه یافته با نرخ سریع تری رشد کرده و قادرند شکاف درآمدی میان خود و کشورهای توسعه یافته را کاهش دهند. همچنین بر اساس قضیه برابر شدن قیمت عامل، تجارت آزاد موجب برابر شدن قیمت عامل و در نتیجه، موجب برابری درآمد سرانه می گردد. به علاوه در چارچوب مدل های رشد درونزا، تجارت می تواند با افزایش انتقال و نشر تکنولوژی و ارتقای نوآوری موجب تسریع رشد گردد.
مطالعات معدودی درباره نقش تجارت بین الملل در همگرایی درآمدی صورت گرفته است. بر اساس برخی از مطالعات، کشورهای با درآمد پایین تر بیش از کشورهای دارای درآمد بالاتر از تجارت سود می برند، بنابراین تجارت آزاد موجب همگرایی درآمدی می شود و بر اساس مطالعات دیگر، تجارت آزاد شکاف درآمدی میان کشورهای ثروتمند و فقیر را افزایش می دهد. در مجموع، نتیجه قطعی درباره اثر تئوریک و تجربی درجه باز بودن تجاری بر همگرایی درآمدی بدست نیامده است.
مقاله حاضر با بکارگیری مدل همگرایی - رشد و با استفاده از تکنیک قدرتمند پانل، اثر درجه باز بودن تجارت روی سرعت همگرایی درآمدی کشورهای عضو دی هشت را طی دوره زمانی (2004 - 1975) بررسی می کند. نتایج تحقیق نشانگر اثر مثبت و معنی دار درجه باز بودن تجارت روی سرعت همگرایی میان کشورهای گروه دی هشت می باشد. بر اساس نتایج مقاله حاضر به نظر می رسد کشورهای دی هشت می توانند با توسعه تجارت متقابل، شکاف درآمدی میان خودشان را کاهش دهند. همچنین بر اساس نتایج مقاله حاضر، سرمایه انسانی و فیزیکی اثر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی کشورهای مورد بررسی دارد.