تاثیرگذاری صحنه بر شخصیت در داستان های مخزن الاسرار نظامی

تاثیر و تاثر بین عناصر ساختاری داستان، به علت آمیختگی ذاتی آن ها با یک دیگر، امری طبیعی است، اما در این میان، ارتباط بین برخی عناصر، از اهمیت ویژه تری برخوردار است؛ عنصر «شخصیت» به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر ساختاری داستان ها، معمولا به نوعی خاص، با عنصر «صحنه» ارتباط می یابد.
«نظامی گنجوی» در کتاب «مخزن الاسرار» خود برای بیان مفاهیم عمیق اخلاقی و فلسفی، از فن داستان بهره گرفته، به همین دلیل، داستان های او از عناصر ساختاری متنوعی برخوردارند. در این تحقیق، با بررسی داستان های «مخزن الاسرار» و توجه به دو عنصر «صحنه» و «شخصیت» در این داستان ها، تلاش شده تا چگونگی ارتباط و التزام بین مولفه های یادشده، بیش تر شناخته شود. از این رو، بحث های مقدماتی مقاله، به انواع شخصیت پردازی ها و صحنه سازی ها در «مخزن الاسرار» می پردازد و سپس تاثیرگذاری صحنه های داستانی بر تنوع شخصیت ها، مورد توجه قرار می گیرد و سرانجام بررسی های مذکور به آن جا منتهی می شود که بدانیم هرچند تاثیرپذیری یادشده، به معنای شکل گیری تمام و کمال شخصیت، در اثر حضور در صحنه ها نیست، اما به هر حال، صحنه ها و فضاسازی های داستانی، در داستان های منظوم «مخزن الاسرار»، گاهی عامل معرفی شخصیت ها می شود یا این که به طرق مختلف، شخصیت ها را دچار دگرگونی و تحول می نماید.