بررسی مقادیر کود ازته و تاریخ کاشت برخصوصیات فنولوژیک، عملکرد دانه و اجزای عملکرد کلزا

به منظور تعیین اثر مقادیر مختلف نیتروژن در تاریخ کاشت های مختلف بر روی خصوصیات فنولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (Brassica napus L.) رقم هایولا 401، آزمایشی در قالب طرح کرت های خردشده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1388-1387 در ایستگاه تحقیقات زراعی بایع کلا واقع در شهرستان نکا به اجرا در آمد. پنج تاریخ کاشت شامل 7، 17، 27 آبان، 7 و 17 آذر به عنوان عامل اصلی و چهار سطح ازت (کود اوره) شامل 150، 200، 250 و 300 کیلوگرم در هکتار به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت و مقادیر کود ازته برای خصوصیات تعداد روز تا شروع گلدهی، تعداد روز تا خاتمه گلدهی، تعداد روز تا رسیدن، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در ساقه اصلی، تعداد غلاف در بوته، وزن هزاردانه و عملکرد دانه معنی دار بود. تیمار مصرف ازت برای تمامی خصوصیات فوق الذکر به استثناء طول دوره گلدهی دارای اثر معنی دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت و ازت برای خصوصیات مورد بررسی برای اغلب صفات به استثناء تعداد غلاف در بوته و وزن هزاردانه معنی دار نبود. در بین اجزای عملکرد، تعداد غلاف در ساقه اصلی، تعداد غلاف در بوته دارای همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد دانه بود که موید تغییرات صفات مزبور در تاریخ های متفاوت کاشت و همچنین تاثیر بیشتر سطوح مختلف کود ازته بر عملکرد دانه است. همبستگی مثبت و معنی دار عملکرد دانه با هر یک از صفات فنولوژیکی نمایانگر آن است که در تاریخ کاشت های اول و دوم مقادیر بالای کود ازته افزایش خصوصیات فنولوژیکی، افزایش عملکرد دانه را نیز به دنبال داشت. در این راستا عملکرد دانه در تاریخ کاشت اول در سطوح مختلف ازت به ترتیب برابر 2864، 3026، 3276 و 3707 کیلوگرم در هکتار بود که در تاریخ کاشت پنجم نیز افزایش کود ازته افزایش عملکرد دانه را به دنبال داشت و میزان عملکرد دانه در سطوح افزایش کود ازته به ترتیب برابر 1754، 1835، 1973 و 2268 کیلوگرم در هکتار بود. بنابراین یکی از راهکارهای جبران کاهش اجزای عملکرد و عملکرد دانه در کاشت تاخیری مصرف مقادیر بیشتر کود ازته می باشد.