ارتباط بین سطح سرمی هورمون پاراتیرویید با مارکرهای متابولیسم استخوان در بیماران همودیالیزی اصفهان

اکثر بیماران مرحله ی 3 تا 5 بیماری مزمن کلیوی درگیر اختلالات متابولیسم استخوان و استئودیستروفی کلیوی هستند. غلظت آلکالن فسفاتاز (ALP) با منشا استخوانی در این بیماران بالا است که یک مارکر برای ارزیابی استئودیستروفی اورمیک است. هدف از مطالعه ی حاضر بررسی ارتباط بین سطح سرمی هورمون پاراتیرویید (Parathyroid hormone یا PTH)، ALP، 25 هیدروکسی ویتامین 3D، کلسیم و فسفات در بیماران همودیالیزی بود.

در این مطالعه 90 بیمار همودیالیزی، 56 مرد و 34 زن بررسی شدند. محدوده ی سنی بیماران 30 تا 60 سال و میانگین سن آن ها 4/11 ± 0/36 سال یود. طول مدت دیالیز 2 ماه تا 23 سال با میانگین 71 ± 80 ماه بود. سطح سرمی PTH، ALP، 25 هیدروکسی ویتامین 3D، کلسیم و فسفات اندازه گیری شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.

فراوانی محدوده ی غیر طبیعی کلسیم و فسفات سرم در مردان بیشتر از زنان بود (کلسیم به ترتیب 6/63 درصد و 8/52 درصد و فسفر به ترتیب 7/72 درصد و 50 درصد) بود؛ اما فراوانی محدوده ی غیر طبیعی ALP، PTH و 25 هیدروکسی ویتامین 3D در زنان بیشتر از مردان (ALP: 75 درصد در برابر 5/54 درصد، PTH: 2/97 درصد در برابر 5/94 درصد و 25 هیدروکسی ویتامین 3D: 9/63 درصد و 7/32 درصد) بود. ارتباط بین هورمون PTH با ALP در بیماران همودیالیزی (73/0 = r) معنی دار بود ولی PTH با سایر عوامل ارتباط معنی داری نداشت. ارتباط بین مدت دیالیز و هورمون PTH (588/0= r با 05/0 > P) بود.

نتایج این مطالعه نشان دهنده ی عدم کنترل مناسب هیپرپاراتیروییدی و فسفات در این بیماران بود. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، شدت هیپرپاراتیروییدی ثانویه و تاثیرات آن روی بافت استخوان در زنان بیشتر از مردان است.