بررسی رابطه بین استفاده از اراضی با بار رسوبی به منظور ارزیابی دقت مدل EuroSEM در بخشی از زیرحوضه آب خیز کارون شمالی

برای تعیین رواناب و فرسایش برای انجام کارهای حفاظتی، به یک مدل دینامیکی نیاز می باشد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی مدل EuroSEM برای اندازه گیری میزان رواناب، فرسایش و رسوب در بخشی از زیر حوضه آب خیز کارون شمالی در شرایط متفاوت پوشش گیاهی می باشد. مدل مورد استفاده در این پژوهش، یک مدل تک رخ داد فراگیر بوده و براساس فرآیند فرسایش و رسوب شبیه سازی شده است. برای ارزیابی توانایی مدل جمع آوری داده های واقعی دبی رواناب و رسوب از سرریز مستطیلی شکل آهنی که در انتهای خروجی زیرحوضه مورد مطالعه نصب گردیده بود، استفاده شد. برای شبیه سازی مدل پارامترسنجی، واسنجی و اعتبارسنجی انجام شد و با استفاده از شاخص های ضریب تبیین و کارایی مدل مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج واسنجی (رخ دادهای 5 و 25 آذر) نشان داد که بهترین واسنجی هیدروگراف ها با کاهش حرکت مویینگی خالص موثر و افزایش رطوبت قبل از بارندگی و بهترین واسنجی نمودار رسوب ها با افزایش چسبندگی ذرات خاک، ضریب زبری مانینگ شیار و بین شیار و کاهش فرسایش پذیری خاک صورت گرفت. نتایج اعتبارسنجی (رخ دادهای 16 اسفند، 8 فروردین و 1 اردیبهشت) مدل نشان داد که مدل EuroSEM، میزان کل رواناب و شدت اوج رواناب را به خوبی شبیه سازی می کند. شاخص های ارزیابی نشان می دهند که برآورد رواناب و رسوب مدل به نسبت خوب می باشد که شاخص های مختلف نتایج متفاوتی ارایه می نمایند. هیدروگراف ها و نمودار رسوب های شبیه سازی مدل نسبت به آن چه مشاهده شده، از شدت بارندگی بیش تر پیروی می کنند. مقدار کل رواناب بین 37/6-22/1 میلی متر در 1 هکتار و مقدار کل رسوب خروجی بین 18-32/2 تن در هکتار در رخدادهای مورد مطالعه مشاهده گردید. نتایج شبیه سازی مدل نشان داد که در هر سناریو با افزایش پوشش گیاهی در هر واحد از 5 آذر به 8 فروردین فرسایش خاک کاهش یافت. فرسایش شیاری در طول دوره زمانی رشد از 54/0-16/0 تن در هکتار افزایش و برعکس فرسایش بین شیاری از 28/4-45/3 کاهش یافت.