مخاطب انسانی تکالیف الهی

انسان موجودی عاقل و مختار است، از این رو مخاطب تکالیف تشریعی خداوند قرار گرفته است؛ ولی از آنجا که انسان دارای ابعاد وجودی متکثری مانند بدن، روح، نفس و حالات ذهنی است و از سوی دیگر، در تعریف هویت انسان نیز دیدگاه های گوناگونی وجود دارد، بر این اساس، تعیین مخاطب تکالیف الهی وابسته به رویکردی است که در هویت شخصی اتخاذ می شود؛ چون تکلیف متوجه انسان است و براساس تعریفی که از انسان صورت می گیرد، مخاطب تکالیف الهی تعیین می گردد. اگر همین بدن و هیکل محسوس، هویت انسان تلقی شود، مخاطب تکلیف نیز بدن خواهد بود و اگر ذهن یا نفس و یا روح هویت انسان به شمار آید، تکلیف هم متوجه آنها می شود. از اینکه هویت انسان در نشئه دنیا به گونه ای تفکیک ناپذیری از بدن مادی و نفس مجرد ترکیب یافته است، نظریه دوگانه انگاری هویت موجه به نظر می رسد و در نتیجه، مخاطب تکالیف الهی نیز هویت ترکیبی بدنی نفسانی خواهد بود.