بررسی اثرات کود دامی و مدت آفتاب دهی خاک مزارع زعفران بر عملکرد زعفران و جمعیت کنه پیاز Rhizoglyphus robini

زعفران گران ترین محصول کشاورزی است و مانند سایر محصولات تحت تاثیر برخی عوامل محدود کننده از جمله خسارت آفات خاکزی نظیر کنه Rhizoglyphus robini Claparede (Acari: Acaridae) قرار می گیرد. این کنه به دلیل رژیم غذایی چند خواری برای مدت طولانی در خاک باقی مانده و از مهم ترین آفات زعفران به شمار می آید. به منظور بررسی اثرات کود دامی و مدت آفتاب دهی بر جمعیت این کنه و عملکرد گل زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آرایش کرت های خرد شده برای مدت چهار سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان گناباد انجام شد. کود دامی به عنوان عامل اول در سه سطح: 0،20 و40 تن در هکتار در کرت های اصلی و مدت آفتاب دهی با استفاده از پلاستیک شفاف در 5 سطح: 0، 10، 20، 30 و 45 روز در کرت های فرعی قرار گرفتند. پس از پایان عملیات آفتاب دهی، کاشت زعفران انجام شد و صفاتی شامل جمعیت کنه موجود در یک کیلو گرم خاک و عملکرد بر اساس تعداد گل زعفران طی چهار سال اندازه گیری شد. نتایج نشان داد اثرات ساده و متقابل هر دو عامل کود گاوی و روز های آفتاب دهی بر جمعیت کنه و عملکرد زعفران معنی دار شد به طوری که در تمام مدت آزمایش با افزایش مدت آفتاب دهی جمعیت کنه کاهش یافت. در سال اول با افزایش مقدار کود گاوی جمعیت کنه کاهش ولی در سال های بعد به تدریج جمعیت کنه افزایش یافت که این امر احتمالا به دلیل هم افزایی کود و پلاستیک شفاف اتفاق افتاده است. اثر سال هم بر هر دو صفت معنی دار شد و با گذشت زمان جمعیت کنه افزایش یافت. سی روز آفتاب دهی بهترین اثر را روی کاهش جمعیت کنه نشان داد. تیمار 20 تن کود گاوی و 30 روز آفتابدهی که در آن بیش ترین عملکرد گل و کم ترین جمعیت کنه حاصل شد به عنوان برترین تیمار این آزمایش توصیه می شود.