بررسی شاخه زایی در تعدادی از جمعیت های گز روغنی (Moringa peregrina)

گز روغنی یکی از گونه های مهم و با ارزشی است که در عرصه های وسیعی از مناطق جنوب شرقی کشور رویش دارد و به رغم اهمیت زیادی که در صنایع دارویی و نیز زیست محیطی دارد تاکنون کمتر مورد توجه بوده و اقدام کافی در زمینه شناخت توانمندی های آن صورت نگرفته است. این گونه به دلایل مختلف در معرض فرسایش ژنتیکی است و به منظور بهره برداری بهینه از ویژگی های مطلوب آن، حفظ این گونه می تواند بسیار ارزشمند باشد. در تحقیق حاضر تولید شاخه از جوانه های جانبی به روش کشت بافت در دستور کار قرار گرفت، تا ضمن یافتن محیط کشت مناسب برای تکثیر این گونه، تفاوت های احتمالی جمعیت های مختلف گیا هی در پاسخ به ریزازدیادی و محیط های مختلف کشت نیز مشخص گردند. بذرهای نارس از سه جمعیت گیاهی از مناطق مختلف استان سیستان و بلوچستان شامل چانف، بنت و کنشکی جمع آوری شده و پس از کاشت در شرایط کاملا استریل، شروع به جوانه زنی نموده و گیاهچه های حاصل از آنها که دارای 1 تا 2 جوانه بودند به محیط های کشت شاخه زایی منتقل گردیدند. از محیط کشت پایه MS و MS2/1 همراه با چهار ترکیب هورمونی (BAP با غلظت های، 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر و ترکیب BAP و 2ip با غلظت های 5/0 و 5/0 میلی گرم در لیتر) استفاده شد. صفاتی مانند تعداد شاخه، تعداد جوانه فعال و میانگین طول شاخه مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج به دست آمده بین جمعیت های مورد مطالعه از نظر تعداد شاخه اختلاف معنی دار وجود داشت، درحالی که از نظر میانگین طول شاخه اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. جمعیت چانف بیشترین میزان تولید شاخه را در بین سه جمعیت داشت و بلندترین شاخه نیز متعلق به این جمعیت بود.