بررسی و مقایسه اثربخشی سه روش آموزش بهداشت بر ارتقاء میزان آگاهی رابطین بهداشتی نسبت به خودآزمایی پستان

در دهه های اخیر سرطان پستان به علت بروز و شیوع بالا، عمده ترین چالش و مشکل بهداشتی در بین زنان در سراسر دنیاست. با آموزش زنان در مورد رفتارهای غربالگری سرطان سینه به ویژه خود آزمایی سینه می توان بیماری را در مراحل اولیه تشخیص و درمان کرد. هدف مطالعه حاضر بررسی کارآیی و اثر بخشی سه شیوه آموزش بهداشت بر ارتقای آگاهی رابطین بهداشتی در مورد خود آزمایی پستان است.
در این مطالعه نیمه تجربی به تعداد 120 نفر از رابطین بهداشتی مرکز بهداشتی و درمانی شهدا شهرستان ارومیه به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. ابتدا پرسشنامه دو بخشی پژوهشگر ساخته(مشخصات فردی و سوالات آگاهی) معتبر و پایا توسط رابطین بهداشت تکمیل شد و در مرحله بعد نمونه ها به چهار گروه مساوی تقسیم شدند (یک گروه کنترل و سه گروه آموزشی). برای سه گروه آموزشی، برنامه آموزشی بر اساس سه روش آموزشی متفاوت انجام پذیرفت ولی گروه کنترل در معرض مداخله آموزشی قرار نگرفت. برای مقایسه وضعیت آگاهی و یا میانگین نمره آگاهی قبل و بعد از آموزش در گروه های مورد مطالعه از روش های آمار توصیفی و استنباطی(جداول فراوانی، آزمون های آماری تی زوج و کای اسکوئر) استفاده شد.
نتایج نشان داد که نمونه ها دارای میانگین سنی 6/7 ± 01/33 سال بوده و محدوده سنی 18 تا 53 سال داشتند. نتایج آشکار کرد که آموزش با هر سه روش آموزشی(غیرمستقیم، مستقیم و مستقیم و غیر مستقیم(ترکیبی)) باعث بالا رفتن سطح آگاهی رابطین بهداشتی در مورد خود آزمایی پستان می شود(001/0 p<). همچنین آزمون تی زوج وجود ارتباط معنی دار آماری را در گروه های آموزشی قبل و بعد از آموزش نشان داد(001/0 p<). آزمون کای اسکوئر ارتباط معنی داری بین متغیرهای سن و سطح تحصیلات نمونه ها را با سطح آگاهی آن ها نشان داد(05/0 p<).
با توجه به نتایج مطالعه حاضر در مورد اثر آموزش بر سطح آگاهی رابطین بهداشت در زمینه خود آزمایی پستان، به کارگیری روش های آموزشی غیرمستقیم، مستقیم و به ویژه مستقیم و غیرمستقیم(روش ترکیبی) در مراکز بهداشتی – درمانی مفید خواهد بود.