بررسی ارتباط حمایت اجتماعی با اضطراب و افسردگی در بیماران تحت همودیالیز بیمارستان امام خمینی شهرستان مهاباد

افسردگی و اضطراب شایع ترین عارضه روان شناختی بیماران تحت همودیالیز می باشد. به نظر می رسد حمایت اجتماعی جزء فاکتورهای موثر بر این دو متغیر باشد اما میزان این ارتباط در جمعیت دیالیزی ایران هنوز به طور کامل بررسی نشده است لذا هدف از این مطالعه بررسی حمایت اجتماعی و ارتباط آن با اضطراب و افسردگی در بیماران تحت همودیالیز بیمارستان امام خمینی شهرستان مهاباد می باشد.
مطالعه حاضر، یک مطالعه همبستگی- توصیفی می باشد که به روش مقطعی انجام گردید. کلیه بیماران دیالیزی (60 بیمار) مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی تحت درمان با همودیالیز بیمارستان امام خمینی مهاباد در سال 1388 به روش سرشماری، با در نظر داشتن معیارهای حذف و پذیرش وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه بیمارستانی اضطراب و افسردگی (روایی، پایایی و هماهنگی درونی آن در سال 88 توسط کاویانی و همکاران بررسی و تایید شده است) و پرسشنامه حمایت اجتماعی (روایی و پایایی آن توسط زمان زاده و همکاران تایید شده است) بودند. بعد از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS v.14 تجزیه و تحلیل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، آزمون کای دو و ضریب همبستگی استفاده شد.
یافته ها نشان داد که 62% بیماران دارای نمره افسردگی و 46% دارای نمره اضطراب در محدوده غیرنرمال (بیشتر از 11) بودند. بیشترین حمایت اجتماعی مطلوب در زمینه حمایت عاطفی (64%) و بیشترین حمایت اجتماعی نامطلوب در زمینه حمایت ابزاری (72%) بود. آزمون کای اسکوئر ارتباط معناداری بین حمایت اجتماعی و میزان افسردگی نشان داد (05/0p<). ضریب همبستگی اسپیرمن ارتباط را معکوس و به میزان (42%-=r) نشان داد. همچنین بین اضطراب و حمایت اجتماعی هم ارتباط معنادار و معکوسی وجود داشت (48%-=r، 05/0p<).
نتایج این تحقیق نشان داد که شیوع اضطراب و افسردگی در بیماران تحت همودیالیز بالا بوده و با حمایت اجتماعی دارای ارتباط معناداری می باشد به نظر می رسد در نظر گرفتن حمایت های اجتماعی شامل حمایت های عاطفی، ابزاری و اطلاعاتی در مراقبت های پرستاری می تواند منجر به بهبود وضعیت سلامت روانی در بیماران همودیالیزی گردد.