جایگاه شک در تاسیس نظام فکری دکارت

«دکارت» به رغم اینکه در روزگار خود و حتی بعدها متهم به شکاکیت بود اصلا شکاک نبود؛ بلکه او شک را همچون وسیله ای برای غایتی به کار می برد. او هرکجا از فلسفه و مابعدالطبیعه حقیقی سخن می گوید مخاطب را به پاکسازی ذهن از هرچه که می شود کمترین تردیدی در آن کرد، فرا می خواند. آنچه باید به آن توجه داشته باشیم این است که شک و شکاکیت تنها تا مرحله ای کارآیی دارد که ما به کمک آن به مبنای مستحکمی برسیم و از آن به بعد به یاری روش تحلیل است که باید شروع به ساختن یک بنای معرفتی استوار کرد. ما در این مقاله بر آنیم تا نشان دهیم برخلاف آنچه رایج است شک، نه روش (method)دکارت؛ بلکه راهکاری (procedure) است که او آن را برای اعمال روش خود که همانا روش تحلیل است، در کار می آورد. شک، تنها بستری را برای رسیدن اندیشنده دکارتی به مبنایی یقینی فراهم می آورد تا او بتواند عمارت جدید معرفتی مدنظر خویش را بر این مبنا پی بیفکند. در واقع، دکارت از شک بهره می گیرد تا به یاری آن بتواند راه را برای کاربست روش تحلیل در حوزه مابعدالطبیعه هموار سازد.