مطالعه ژنتیکی بعضی صفات مورفولوژیکی ریشه چغندرقند از طریق تجزیه دای آلل و روش GGE بای پلات

به منظور مشخص کردن نحوه کنترل ژنتیکی و وراثت پذیری تعدادی از صفات مورفولوژیکی ریشه چغندرقند که می توانند برای افزایش عملکرد ریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال در چغندرقند زمستانه مفید باشند، از تلاقی دای آلل و روش بای پلات داده های دای آلل استفاده شد. بدین منظور، نه ژنوتیپ به نام های 7112-36، 7173، 474، 452، 261، 436-104، SB-FIROZ، RR607 و 436 به صورت دای آلل یک طرفه تلاقی داده شدند. والدین به همراه 36 هیبرید حاصل از آن ها در قالب یک طرح لاتیس سه گانه با 49 تیمار در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی صفی آباد واقع در شهرستان دزفول در سال زراعی 1387 1388 بررسی شدند. صفات بررسی شده شامل طول ریشه، قطر ریشه و ارتفاع طوقه بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارها برای صفات طول ریشه و ارتفاع طوقه در سطح احتمال یک درصد و برای صفت قطر ریشه در سطح احتمال پنج درصد تفاوت معنا دار وجود دارد. بیشترین میزان وراثت پذیری عمومی برای صفات مطالعه شده مربوط به صفت طول ریشه بود. در کنترل صفت طول ریشه نقش اثرهای غیر افزایشی ژن ها بیشتر از اثرهای افزایشی بود. همچنین برای صفات قطر ریشه و ارتفاع طوقه اثرهای افزایشی ژن ها مهم تر از اثرهای غیرافزایشی بود. ترکیب پذیری عمومی ژنوتیپ ها برای هر سه صفت مورفولوژیک در سطح احتمال پنج درصد معنا دار بود. جهت ارزیابی پتانسیل ژنوتیپ های والدینی از روش گرافیکی GGE biplot استفاده شد. ژنوتیپ 7173 ترکیب پذیری عمومی مثبت و معنا دار برای قطر ریشه داشت. همچنین بهترین هیبریدها برای صفات طول ریشه کوتاه تر، قطر ریشه بیشتر و ارتفاع طوقه کمتر به ترتیب هیبریدهای 7173 × 436، 436-104 × 436و 436 × 261 بودند.