نقش مهاجرین خراسان بزرگ در توسعه ی فرهنگ ایرانی آسیای صغیر (قرن پنجم تا نهم هجری)

مهاجرت تعداد زیادی از ایرانیان به آسیای صغیر که با فتح بزرگ آلب ارسلان در ملازگرد، بسیار پررنگ تر گردیده بود، از قرن هفتم به بعد و با شروع حملات مغول، گستردگی بیشتری پیدا کرد. شکل گیری دولت سلجوقیان روم خیلی زود آناتولی را نه تنها به عنوان پایگاه جدید قدرت و رفاه، بلکه به عنوان کانون تحولات فرهنگی مطرح کرد که در آن رواج محسوس عنصر ایرانی بیش از همه جلب نظر می کرد. در این میان مهاجرین خراسان بزرگ، نقش اساسی در توسعه ی فرهنگ ایرانی آسیای صغیر داشتند.
موضوع اساسی در تحقیق حاضر، بررسی چگونگی حضور این مهاجران خراسان و میزان تاثیر آنان در توسعه ی فرهنگ ایرانی در آسیای صغیر می باشد. نگارنده با استفاده از روشی تاریخی با رویکرد توصیفی و تحلیلی، به بررسی منابع و اطلاعات موجود پرداخته و حتی الامکان سعی نموده است منابع تحقیقی و پژوهشهای صورت گرفته را با منابع اصلی، مقایسه نموده و در صورت وجود اختلاف به بررسی و نقد آنها بپردازد.
گذشته از جمع آوری اساسی و شرح حال خراسانیانی که از اواخر قرن پنجم تا ابتدای قرن نهم هجری به این منطقه مهاجرت نموده و منشا اثر واقع شده اند، یافته های دیگر این پژوهش بر این نکات تاکید دارد که آنان به همراه خود، فرهنگ، آداب و رسوم و نشانه های بارزی از علم، هنر و دانش رایج در ایران عصر سلجوقی را رواج دادند و آثار علمی، هنری، ادبی و... بسیاری از خلق کردند. در این میان تعامل میان ایرانیان و حاکمان سلجوقی روم و شرایط مناسب فراهم شده توسط آنان نیز زمینه را برای رشد و شکوفایی فرهنگ ایرانی ایجاد کرد.