سیر تکاملی بیمارستان مجازی از حیث مفهومی و عملی

توسعه فنآوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) موجب پیدایش پدیده سازمان های مجازی شده است. یکی از انواع سازمان های مجازی که نسخه دیجیتال خدمات واطلاعات یک بیمارستان را ارائه می دهد، بیمارستان مجازی است. اصطلاح بیمارستان مجازی از لحاظ تاریخی منحصرا به معنی بیمارستان نبوده و مفاهیم دیگری را نیز تحت پوشش خود قرار می دهد. هدف این مطالعه بررسی سیر مفهومی و عملی بیمارستان مجازی است. به این منظور متون مختلفی از دهه 50 میلادی بررسی شده و چهار برداشت از لحاظ مفهومی مشخص گردیده است. از لحاظ عملی نیز اقداماتی متناسب با هر یک از این برداشت ها صورت گرفته که به آن ها اشاره شده است.

این مطالعه از نوع مروری بوده و با استفاده از جستجوی جامع مقالات و وب سایت های متعدد در پایگاه های اطلاعاتی Pubmed، Web of Science و Google Scholar جمع آوری و وارد مطالعه گردید است.

برداشت از مفهوم بیمارستان مجازی در طول زمان متفاوت بوده و تجربیات پیاده سازی شده بیمارستان مجازی با برداشت های متفاوت در کشورهای متفاوت وجود دارد. در ابتدا بیمارستان مجازی به کتابخانه دیجیتال علوم پزشکی اشاره می کرد. سپس به عنوان سازمانی برای ارائه خدمات مشاوره پزشکی از راه دور مطرح شد و پس از آن به جای دانشگاه مجازی پزشکی به کار رفته است. در دهه اول قرن بیست و یکم مفهوم بیمارستان مجازی به شکل بایسته خود در آمده و به یک محیط سه بعدی مبتنی بر واقعیت مجازی اشاره دارد. از جمله کشورهایی که با این برداشت اقدام به پیاده سازی بیمارستان مجازی کردند می توان به کشورهای آلمان، انگلستان، ایالات متحده آمریکا، نیوزیلند، چین و سنگاپور اشاره کرد.

می توان پیش بینی کرد که در آینده با رشد تکنیک واقعیت مجازی و توسعه نانوالکترونیک، «سیستم های مراقبت در محل» پیشرفته ای تولید خواهد شد که بوسیله آن ها تعامل میان پزشک و بیمار به گونه ای است که بیمار احساس می کند واقعا در بیمارستان حضور دارد و قابلیت پیگیری و مراقبت از بیمار توسط بیمارستان مجازی مقدور بوده و در موارد غیر ضروری جایگزین بستری کردن بیماران در بیمارستان های واقعی باشد.