اثرات تنش خشکی بر صفات کیفی دانه آفتابگردان آجیلی (Helianthus annuus) توده های محلی ایرانی

این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و صفات کیفی برخی توده های محلی ایرانی آفتابگردان آجیلی انجام گرفت. سه آزمایش جداگانه در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه ساعتلوی ارومیه در سال زراعی 1391 به صورت طرح لاتیس مستطیل ساده (8 × 7) با دو تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل سه سطح آبیاری مطلوب (I1)، تنش ملایم (I2) و تنش شدید خشکی (I3) (به ترتیب آبیاری پس از تخلیه 50، 70 و 90 درصد آب قابل استفاده) بود. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که تاثیر ساده آبیاری، رقم و اثر بر همکنش آبیاری × رقم بر درصد روغن و پروتئین و عملکرد دانه، روغن و پروتئین معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه، روغن و پروتئین از توده محلی “Anghane 4” تحت شرایط آبیاری نرمال بدست آمد. در حالی که در شرایط تنش ملایم و شدید خشکی، به ترتیب توده محلی “Garaghoz 1” و “Salmas-Sadaghian” بیشترین عملکرد دانه، روغن و پروتئین را نسبت به سایر توده های محلی تولید کردند. بر اساس شاخص تحمل به تنش و میانگین تولید هندسی توده های محلی 2، 7 و 12 متحمل به تنش خشکی معرفی شدند ولی توده های محلی 36 و 37 کمترین مقدار این شاخص ها را داشته و حساس به تنش خشکی بودند.