اولین گزارش زنبور Hyposoter ebeninus، پارازیتویید لاروی سفیده کوچک کلم، Pieris rapae از استان تهران (گزارش کوتاه)

پژوهشی به منظور جمع آوری و شناسایی زنبورهای پارازیتویید سفیده کوچک کلمPieris rapae (L.) (Lep.: Pieridae) و شب پره پشت الماسی Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae) در مزارع کلم گل، استان تهران (N=35°30′، E=51°17′، 1046m a.s.l.) در سال 1391 صورت گرفت. مراحل لاروی و شفیرگی سفیده کوچک کلم و شب پره پشت الماسی جمع آوری شدند و درون ظروف پلاستیکی، در شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±22 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 2±65 درصد و دوره نوری 14:8) تا زمان ظهور حشرات بالغ پروانه یا زنبور پارازیتویید نگهداری شدند. پنج گونه زنبور پارازیتویید شامل: Oomyzuss sokolowskii (Kurdjumovo، 1912) (Hym.: Eulophidae)، Pteromalus sp. (Hym.: Pteromalidae)، Cotesia vestalis (Kurdjumov، 1912) (Hym.: Braconidae)، Diadegma anurum (Thomson، 1877) و Hyposoter ebeninus (Gravenhorst، 1829) (Hym.: Ichenumonidae، Campopleginae). جمع آوری و شناسایی گردید. گونه H. ebeninus گزارش جدیدی برای فون حشرات این خانواده در ایران محسوب می گردد (1،4). نمونه هایی از این زنبور پارازیتویید در آزمایشگاه حشره شناسی دانشگاه شاهد تهران و موزه جانورشناسی دانشگاه تورکو فنلاند نگهداری می شود.
Hyposoter ebeninus (Gravenhorst، 1829).
نمونه های بررسی شده: ایران، استان تهران، تهران (N=35°30′، E=51°17′، 1046a.s.l.)؛ 16 اردیبهشت 1391، 1♀، 26 خرداد 1391، 1♀.
مناطق پراکنش: اتریش، آذربایجان، بلاروس، بلژیک، بلغارستان، چین، کرواسی، جمهوری چک، چکوسلواکی، فنلاند، فرانسه، آلمان، هند، فلسطین، ایتالیا، مالدیو، پاکستان، لهستان، مجارستان، پرتغال، رومانی، روسیه، لتونی، صربستان و مونته نگرو، اسپانیا، سوئد، سوئیس، تونس، ترکیه، ترکمنستان، اوکراین و انگلیس (4) و ایران (گزارش جدید).
ویژگی های افتراقی: گونه Hyposoter ebeninus با ویژگی های زیر از نزدیک ترین گونه این جنسH. rhodocerae (Rondani، 1877) قابل شناسایی است: قاعده آرواره های بالا زرد کمرنگ بوده و انتهای ساق پای عقب تیره نیست. اما در H. rhodocerae آرواره های بالا زرد مایل به قرمز یا قرمز مایل به قهوه ای بوده و به طور مشخص در قاعده سیاه هستند و انتهای ساق پای عقب تیره است. اختلاف مهم این دو گونه در انتخاب میزبان و پراکنش آنهاست. گونه H. rhododerae به طور اختصاصی گونه هایGonepteryx cleopatra و G. rhamni را پارازیته می کند و از آلمان، ایرلند و ایتالیا گزارش شده است. در حالی که گونه H. ebeninus به عنوان پارازیتویید گونه های جنس Pieris و Euchloe شناخته شده و در مرکز، جنوب و شرق اروپا، شمال آفریقا، غرب آسیا تا هند انتشار دارد (2، 4). گونه های جنس Hyposoter به عنوان پارازیتویید داخلی کوینوبیونت لاروی بال پولکداران (روزپره ها و شب پره ها) و نیز لارو سوسک ها و زنبورها محسوب می گردند (3).