برآورد اثرات سرمایه های انسانی، فیزیکی و اجتماعی بر بهره وری کل عوامل تولید (مطالعه ی موردی کشور ایران)

می توان تولید کل یک جامعه را حاصل انباشت و تعامل سه نوع سرمایه دانست: نخست سرمایه ی فیزیکی که از طریق بهبود در کیفیت ابزار و ماشین آلات، بهره وری نیروی کار را افزایش می دهد و از این طریق رفاه را بهبود می بخشد، دوم سرمایه ی انسانی که به شکل مهارت ها، آموزش، تعلیم و کارآموزی تحقق می یابد و سوم، سرمایه ی اجتماعی که با تسهیل، تسریع و کم هزینه ساختن مبادله های اقتصادی موجب افزایش بهره وری می شود. بر این اساس و با توجه به اهمیت افزایش بهره وری در رشد و توسعه ی اقتصادی کشور، در مطالعه ی حاضر به بررسی تاثیر متغیرهای نرخ رشد سرمایه ی ثابت ناخالص به عنوان شاخص سرمایه ی فیزیکی، نرخ باسوادی (سواد و پوشش تحصیلی) به عنوان شاخص سرمایه ی انسانی و شاخص ریسک بین-المللی کشور (ICRG) به عنوان شاخص سرمایه ی اجتماعی بر بهره وری کل عوامل تولید، با استفاده از روش ARDL و طی دوره ی زمانی 1388-1371 پرداخته شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از برآورد مدل، سرمایه ی فیزیکی تاثیر معناداری بر بهره وری ندارد، اما سرمایه های انسانی و اجتماعی، به عنوان عواملی مهم در افزایش بهره وری، هم در کوتاه مدت و هم در بلندمدت تاثیر مثبت و معنی-دار بر بهره وری دارند.