فناوری همسان سازی انسانی با نگاه به مبانی انسان شناختی ملاصدرا

همسان سازی به ویژه همسان سازی انسانی از جدیدترین و پیشرفته ترین فناوری های بشر امروز در زمینه ی علوم پزشکی و ژنتیک است که به «بحث قرن» معروف شده است. موفقیت دانشمندان در به کارگیری این تکنولوژی بر روی حیوانات متعدد، نگرانی های زیادی برای اندیشمندان برجسته ی حوزه های علوم مختلف به دنبال داشته است.
صدمات فیزیکی ناشی از دستکاری تخمدان زنان، هسته و جنین، و نیز امکان آسیب های روحی و روانی، بیماری های ناعلاج و پیری زودرس و سلب اختیار و اراده ی انسان، نقض کرامت انسانی و تعارض با ادیان و جهان بینی از جمله نگرانی هایی است که پژوهش در این باب را ضرورت می بخشد. نگریستن به این پیامدها از منظر فلسفی که پژوهنده را از سطح به عمق و از شاخ و برگ ها به ریشه رهنمون می سازد، می تواند به این نگرانی ها سمت و سوی دیگری ببخشد یا این که به محل نزاع میان دانشمندان علوم طبیعی و علوم انسانی در مورد این فناوری پرتو افکند؛ به ویژه آن که آبشخور چنین کاوشی برخاسته از سنت سترگ فلسفی اسلامی - ایرانی باشد. در جستار حاضر، با استفاده از روش تحلیلی - کتابخانه ای آموزه های انسان شناختی فلسفه ی صدرایی از حیث وجودشناسی و معرفت شناختی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس نسبت میان پیامدهای به کارگیری فناوری مذکور با این آموزه ها مورد تحلیل و سنجش قرار گرفته است. به نظر می رسد مبانی انسان شناختی مفروض یا مخفی داشته شده در پس این نوع از فناوری، اعم از درمانی و تولیدمثلی با مبانی برخاسته از انسان شناسی صدرایی نامتعارض است.