بررسی کارایی جذب و مصرف نور سویا (Glysine max (L.) Merr.) در رقابت با آمارانتوس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus L.)

به منظور بررسی اثر رقابت علف هرز آمارانتوس ریشه قرمز بر ویژگی های بوم شناختی فیزیولوژیک سویا، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال زراعی 1393 اجرا شد. عوامل موردبررسی در این آزمایش شامل تراکم های مختلف آمارانتوس ریشه قرمز (صفر، 2، 4، 6 و 8 بوته در مترمربع) و سویا رقم هابیت بودند. از 30 روز پس از کاشت طی 6 مرحله شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک کل سویا اندازه گیری شد. نتایج نشان داد تداخل علف هرز آمارانتوس ریشه قرمز منجر به کاهش شاخص سطح برگ، میزان جذب نور، تجمع ماده خشک کل و کارایی مصرف نور سویا شد. با افزایش تراکم آمارانتوس در سویا از صفر به 8 بوته در مترمربع، شاخص سطح برگ سویا از 66/5 به 38/4 کاهش یافت. روند جذب نور سویا تابع شاخص سطح برگ سویا بود و با افزایش تراکم آمارانتوس به 8 بوته در مترمربع حدود 60 درصد کاهش یافت. بیشترین (02/425 گرم در مترمربع) و کمترین (15/249 گرم در مترمربع) تجمع ماده خشک کل سویا به ترتیب در شرایط عاری از علف هرز و تراکم 8 بوته آمارانتوس ریشه قرمز در مترمربع به دست آمد. بیشترین (44/0 گرم بر مگاژول تشعشع کل) و کمترین (28/0 گرم بر مگاژول تشعشع کل) کارایی مصرف نور سویا نیز به ترتیب به شرایط عاری از علف هرز و تراکم 8 بوته آمارانتوس ریشه قرمز مربوط بود. تراکم 8 بوته آمارانتوس ریشه قرمز در مقایسه با شرایط عاری از علف هرز باعث کاهش 36 درصدی کارایی مصرف نور سویا شد.