مقایسه دو نوع تراکم کشت گونه آتریپلکس کانیسنس (Atriplex canescens) برای ترسیب کربن در مراتع نودهک قزوین

به منظور بررسی توان گیاه آتریپلکس برای ترسیب کربن، از گونه آتریپلکس کانیسنس (Atriplex canescens) در ایستگاه مرتع نودهک در استان قزوین استفاده شد. این گونه گیاهی در طرح آماری کرت خرد شده در قالب بلوک های کاملا تصادفی کاشته شد. تیمارهای اصلی فاصله کاشت بوته (تراکم) در دو سطح 2×2 متر و 4×4 متر و هر تیمار اصلی شامل تیمارهای فرعی بلندی (ارتفاع) هرس در چهار سطح (تیمار بدون هرس یا شاهد، هرس کامل یا کف بر، هرس از ارتفاع 20 سانتیمتر و هرس از ارتفاع 40 سانتیمتر) است. مقدار کربن در زیتوده (بیوماس) هوایی و زیرزمینی به تفکیک تیمارهای اصلی و فرعی محاسبه شد. نتایج نشان داد که میانگین کربن زیتوده هوایی و زیرزمینی در واحد سطح در تیمار اصلی تراکم 2×2 متر بیش از تراکم 4×4 متر بود و بین آنها اختلاف معنی دار وجود دارد. در تراکم 2×2 متر، کربن زیتوده کل با مقدار 2370 کیلوگرم بر هکتار در حدود دو برابر مقدار کربن زیتوده کل در تراکم 4×4 متر است. تیمارهای بدون هرس (شاهد) و هرس از ارتفاع 40 سانتیمتر با قرار گرفتن در یک سطح، نسبت به سایر تیمارهای ارتفاع هرس از وضعیت بهتری برخوردار هستند. از نظر مقدار ترسیب کربن کل، بین تیمارهای اصلی تراکم و همچنین تیمارهای فرعی ارتفاع هرس، اختلاف معنی داری وجود ندارد و میانگین ترسیب کربن کل در تراکم 2×2 متر، 16/59 تن در هکتار و در تراکم 4×4 متر، 81/59 تن در هکتار است. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش که در قالب طرح آتریپلکس کاری، بررسی فاصله کاشت و ارتفاع هرس انجام شد، در منطقه مورد بررسی برای کاشت گونه آتریپلکس کانیسنس، فاصله کاشت 2×2 متر نسبت به فاصله کاشت 4×4 متر موثرتر است. می توان چنین برداشت کرد که مدیریت صحیح در اراضی مرتعی، افزایش ذخیره کربن زیتوده تا 3/1512 کیلوگرم در هکتار را در پی خواهد داشت و موجب افزایش ترسیب کربن تا میزان 6/59626 کیلوگرم در هکتار می شود.