تشخیص اختلال شناختی خفیف با تخمین چگالی ماده ی خاکستری با استفاده از مورفومتری مبتنی بر Voxel در تصاویر MRI مغزی

اختلال شناختی خفیف (MCI یا Mild cognitive impairment) یک مرحله ی گذر بین سالمندی طبیعی و دمانس (Demence) در نظر گرفته می شود که در صورت پیشرفت، توانایی های ذهنی بیمار را به صورت غیر قابل برگشت پذیر مختل می نماید. در سال های اخیر، این اختلال، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است تا با تشخیص آن در مراحل اولیه، بتوان شروع دمانس را به تاخیر انداخت. راه های تشخیص این بیماری، آزمایش های بیوشیمی و آزمون های روان شناختی است. در سال های اخیر، تجزیه و تحلیل تصاویر MRI (Magnetic resonance imaging) به عنوان یک روش کم هزینه و غیر تهاجمی، مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. مطالعه ی حاضر، با هدف تخمین چگالی ماده های مغزی به روش مورفومتری مبتنی بر Voxel (VBM یا Voxel-based morphometry) از روی این تصاویر انجام شد تا گام موثری در تشخیص MCI فراهم گردد.
در این مطالعه، از 40 فرد شامل20 فرد سالم و 20 بیمار مبتلا به اختلال شناختی خفیف به ترتیب با میانگین سنی 6/4 ± 4/66 و 9/3 ± 3/65 سال، تصاویر MRI گرفته شد. جهت تحلیل تصاویر و ارزیابی تغییرات چگالی و حجم ماده ی خاکستری، سفید و مایع مغزی نخاعی در بیماران و سالمندان شرکت کننده در این طرح، از مورفومتری مبتنی بر Voxel استفاده شد. به این منظور، به کمک ابزارهای SPM8 در نرم افزار Matlab2013b پردازش های لازم شامل طبیعی سازی مکانی، هماهنگ کردن مغزها به یک الگوی واحد و تقطیع مغز به سه ماده ی خاکستری، سفید و مایع مغزی نخاعی در نواحی مختلف صورت گرفت. به منظور یافتن نواحی که در ابتدای بیماری دچار آتروفی شده بودند، نتایج تغییرات شاخص های پیش گفته با استفاده از آزمون های آماری مبتنی بر Voxel، مورد مقایسه و ارزیابی قرارگرفت.
به منظور تشخیص اختلال شناختی خفیف، کاهش چگالی ماده ی خاکستری در مقایسه با سایر ویژگی ها بسیار موثرتر بود (050/0 > P) و در نواحی شکنج فرونتال فوقانی (013/0 = P)، شکنج تحتانی تمپورال (013/0 = P)، شکنج تحتانی فرونتال (017/0 = P)، پاراسنترال (022/0 = P)، شکنج تمپورال فوقانی (022/0 = P)، اینسولا (030/0 = P) و شکنج تمپورال میانی (030/0 = P) مشاهده شد.
می توان از نواحی شناسایی شده در این مطالعه جهت تشخیص اختلال شناختی خفیفدر بیماران مسن با استفاده از مورفومتری چگالی ماده ی خاکستری استفاده نمود تا در صورت مشاهده ی آتروفی در این نواحی، بیمار مورد بررسی های تشخیصی بیشتر و درمان قرار گیرد.