مطالعه و بررسی باستان شناختی گویجه قلعه مراغه

گویجه قلعه با معماری سنگی، آرامگاه صخره ای و اتاق ها و انبارهایی مختص عصر آهن آذربایجان و همچنین آثار دوره تاریخی و قرن های میانه اسلامی، در شهرستان مراغه واقع شده است. استفاده مکرر از این محوطه در قرون متمادی و گوناگون، نشان از اهمیت استراتژیک و موقعیت خاص آن دارد. به نظر می رسد با هجوم اورارتو در سال های پایانی قرن نهم ق.م به کرانه های شرقی دریاچه ارومیه، این منطقه نیز به تسلط آنان درآمده است و بنا بر اعتقاد باستان شناسان، در این دوره حاکمان محلی منطقه مذکور خراج گزار اورارتوها شدند و بدین گونه معماری سنگی، به ویژه آرامگاه صخره ای آن نیز، به تقلید از معماری اورارتویی برپا شده است. این ادعا با مستندات به دست آمده از بررسی گویجه قلعه و نیز با استفاده از داده های باستان شناختی و کتیبه های به دست آمده از منطقه قابل استنباط است. در این مقاله ضمن توصیفاتی از قلعه و معرفی و مقایسه عناصر تشکیل دهنده آن، به اهمیت این قلعه دفاعی اشاره و جایگاه آن به عنوان خراج گزار اورارتویی (حدودا در مقطع زمانی 810 تا 764 ق.م و در زمان شاه منوا و آرگیشتی اول، طبق کتیبه های جوان قلعه و داش تپه) در جنوب شرق دریاچه ارومیه معرفی می شود.