بارزسازی تغییرات و پویایی کاربری ها و پوشش اراضی در ذخیره گاه زیست کره ارسباران (1366 1390)

تغییرات کاربری/پوشش اراضی و قطعه قطعه شدن زیستگاه در مقیاس سیمای سرزمین، مهم ترین فاکتور در توزیع اکوسیستم هاست. برای آنالیز روابط بین تغییرات کاربری اراضی و تاثیرات آن بر تنوع زیستی، به اطلاعات کاربری و پوشش اراضی در مقیاس های مختلف نیاز است. هدف از این مطالعه، کمی سازی تغییرات کاربری ها و پوشش اراضی در ذخیرگاه زیست کره ارسباران در شمال غرب ایران و در یک دوره 24 ساله (1366 1390) است. ارسباران یکی از مناطق مهم حفاظت شده ایران است. از داده های سنجنده TM ماهواره لندست، مربوط به سال های 1366 و 1390 و سنجنده ETM+ مربوط به سال 1380 برای تهیه نقشه کاربری و پوشش اراضی، استفاده شده است. در این پژوهش، 8 طبقه مختلف شامل: کشاورزی آبی، کشاورزی دیم، جنگل متراکم، جنگل تنک، گون زار، علفزار، مراتع فقیر و آب ها، شناسایی شد. نتایج پژوهش نشان داد طی 24 سال (1366 1390) درصد پوشش جنگل های متراکم به شدت کاهش (3/12 درصد) یافته است، در حالی که علفزار (4/5 درصد)، گون زار (7/3 درصد)، جنگل تنک (1 درصد) و مراتع فقیر (9/4 درصد) در زمان مطالعه شده افزایش یافته اند. ارتفاع و مناطق مسکونی از عوامل اصلی تغییرات کاربری ها در منطقه مطالعه شده است، به طوری که بین 1366 1390، جنگل متراکم 96 درصد از مساحت خود را در پایین ترین طبقه ارتفاعی (260 700 متری) از دست داد. نتایج این پژوهش، کاهش زیستگاه و از دست رفتن کاربری و پوشش اراضی مهم ذخیره گاه زیست کره ارسباران را به طور کمی نشان می دهد که می تواند در اجرای مدیریت موثر منطقه در مقیاس سیمای سرزمین که وظیفه حفظ منابع اکولوژیکی را با وجود تهدیدات منابع انسانی دارد، موثر باشد.