تعیین شکل های شیمیایی روی در مدیریت خاک های آهکی تحت کشت سویا در استان فارس

عصاره گیری دنباله ای برای تعیین شکل های شیمیایی روی در خاک ها برای فهم صحیح و روشنی از تحرک و قابلیت استفاده عناصر و مدیریت حاصلخیزی آن ها برای گیاهان به کار برده می شود. این آزمایش بر روی 10 نمونه از خاک های آهکی استان فارس (روش سینگ و همکاران، 1988) با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی متفاوت به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که روی متصل به اکسیدهای آهن کریستالی، اکسیدهای آهن بی شکل، روی کربناتی و آلی به ترتیب 8، 9 /2، 4 /2 و 3 /0 درصد از روی کل خاک را تشکیل می دهند. قسمت اصلی روی در شکل تتمه به دست آمد (4 /86 درصد). شکل متصل به اکسیدهای منگنز و تبادلی ناچیز و غیر قابل اندازه گیری بود. شکل های متصل به اکسیدهای آهن بی شکل، تتمه و کل با درصد کربنات کلسیم معادل همبستگی منفی در سطح 5 درصد داشتند. روی متصل به اکسیدهای آهن بی شکل با ظرفیت تبادل کاتیونی و درصد رس همبستگی مثبت معنی دار نشان داد. بین غلظت و جذب روی در سویا با ظرفیت تبادل کاتیونی و رس همبستگی منفی معنی دار به دست آمد. ارتباط روی عصاره گیری شده با DTPA و EDTA همبستگی مثبتی با روی متصل به ترکیبات کربناتی داشت. همچنین شکل کربناتی روی با روی جذب شده در سویا همبستگی مثبت معنی دار نشان داد. از این رو، مدیریت مناسب خاک با تاثیر بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک های زراعی، بر زیست فراهمی، توزیع شکل های شیمایی، غلظت و جذب روی در سویا تاثیر زیادی داشته است.