مفهوم و ارزیابی تاب آوری اقتصادی ایران

دریک تعریف ساده، تاب آوری «توانایی یک سیستم جهت جذب آشفتگی و سازماندهی مجدد در حالی که متحمل تغییر شده، تعریف می شود به طوری که سیستم هنوز وظیفه، ساختار، مشخصات و بازخورهای یکسانی را حفظ کند.» در این مقاله میزان تاب آوری اقتصاد ایران با استفاده از یک شاخص کلی که مبنای آن شاخص جک بورمن و همکارانش است در طول دوره زمانی 1392-1375 مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج آن با شاخص بریگوگلیو مقایسه شده است. برای محاسبه شاخص تاب آوری نهایی در مرحله اول، متغیرها را هم جهت، سپس نرمال کرده تا همه مقادیر بین صفر و یک قرار بگیرند. در نهایت متوسط وزنی این متغیرها را به دست می آوریم که مقدار شاخص های تاب آوری بین صفر و یک به دست می آید. هر چه این شاخص به صفر نزدیک تر باشد، تاب آوری کمتر و هر چه به یک نزدیک تر باشد، تاب آوری بیشتر است. نتایج نشان می دهد که تاب آوری صرفنظر از روندهای افزایشی یا کاهشی در طول دوره ها، پایین بوده است و تقریبا در تمامی دوره مورد بررسی کمتر از 5/0 است. در سال 1380 تاب آوری به دلیل کاهش کسری بودجه و کاهش نرخ تورم و همچنین بهبود حکمرانی به حداکثر خود رسیده و در سال های بعد روند کاهشی پیدا کرده است. این شاخص از سال 86 به بعد، در پایین ترین حد خود قرار دارد. که براساس شاخص ها می توان گفت دلیل اصلی آن بدتر شدن مولفه های حکمرانی و کارایی بازار بوده است.