جوهر در سنت تجربه گرایی جدید
نویسنده:
چکیده:
رویکرد معرفتی تجربه گرایی در عصر جدید در برابر رویکرد عقلگرایی دکارت و پیروان وی که قائل به وجود تصورات و اصول نهادی پیش از تجربه در نهاد انسان بودند قرار گرفته است. متفکران این رویکرد با انکار تصورات و اصول نهادی و نیز سرچشمه قراردادن تجربه حسی به بررسی مسائل متافیزیکی که نزد عقلگرایان مطرح بود پرداخته اند.
حاصل این بررسی ها در اوج خود درباره جوهر چیزی جز انکار آن را بارمغان نداشته است. ازاینرو با توجه به سیر تحول تجربه گرایی نزد پیشروان این رویکرد و پیامدهای منتهی به آن، در پاسخ به پرسش بنیادین این مقاله که آیا با پذیرش قرائت خاص تجربه گرایانی همچون لاک، برکلی و هیوم از روند کسب معرفت، امکانی برای پذیرش جوهر باقی میماند یا خیر؟ باید گفت همانطوری که در سیر بررسی جوهر در نزد این متفکران مشاهده شد پذیرش جوهر با اتخاذ رویکرد تجربه گرایی سازگار نیست چرا که جوهر یک امر فرا تجربی است که تجربه حسی صرف نمیتواند بدان دست یابد. آنچه از تجربه حسی در نهایت امر برمی آید چیزی جز مجموعه یی از تاثرات نیست که آنهم نمیتواند حکایت از هستی جوهر داشته باشد.
حاصل این بررسی ها در اوج خود درباره جوهر چیزی جز انکار آن را بارمغان نداشته است. ازاینرو با توجه به سیر تحول تجربه گرایی نزد پیشروان این رویکرد و پیامدهای منتهی به آن، در پاسخ به پرسش بنیادین این مقاله که آیا با پذیرش قرائت خاص تجربه گرایانی همچون لاک، برکلی و هیوم از روند کسب معرفت، امکانی برای پذیرش جوهر باقی میماند یا خیر؟ باید گفت همانطوری که در سیر بررسی جوهر در نزد این متفکران مشاهده شد پذیرش جوهر با اتخاذ رویکرد تجربه گرایی سازگار نیست چرا که جوهر یک امر فرا تجربی است که تجربه حسی صرف نمیتواند بدان دست یابد. آنچه از تجربه حسی در نهایت امر برمی آید چیزی جز مجموعه یی از تاثرات نیست که آنهم نمیتواند حکایت از هستی جوهر داشته باشد.
کلیدواژگان:
جوهر ، عقلگرایی ، تجربه گرایی ، کیفیات اولیه ، کیفیات ثانویه ، لاک ، برکلی ، هیوم
زبان:
فارسی
در صفحه:
127
لینک کوتاه:
magiran.com/p1541213
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!