تاثیر آللوپاتی پنجه مرغی (Cynodon dactylon) بر جوانه زنی، رشد و عملکرد گندم نان (Triticum aestivum)

با توجه به فراوانی و اهمیت علف هرز پنجه مرغی در مزارع گندم، این بررسی به منظور ارزیابی اثرات آللوپاتی عصاره ی حاصل از اندام های مختلف در غلظت های متفاوت این علف هرز بر جوانه زنی، رشد و عملکرد گندم به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال 1386 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل عصاره ی حاصل از اندام های مختلف پنجه مرغی در پنج سطح تیمار عاری از عصاره ی علف هرز (شاهد)، عصاره ی برگ، عصاره ی ساقه، عصاره ی ریشه و عصاره ی کل گیاه، و غلظت های مختلف عصاره ی حاصل از اندام های علف هرز در چهار سطح عصاره با غلظت 1 به 5، عصاره با غلظت 1 به 10، عصاره با غلظت 1 به 15 و عصاره با غلظت 1 به 20 بودند. تجزیه واریانس داده های حاصل از بررسی آزمایشگاهی در مرحله ی جوانه زنی نشان دادند که اثر عوامل اصلی و متقابل آزمایش بر تعدادی از صفات مورد بررسی معنی دار بودند. تیمارهای عصاره منجر به کاهش جوانه زنی و مولفه های آن نسبت به شاهد شد. بیشترین اثر کاهشی بر مولفه های جوانه زنی را عصاره ی ریشه و کل اندام ها داشت. عصاره با غلظت 5 به 1 صفات طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک گیاهچه، درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی را به ترتیب 81.38، 79.37، 73.75، 97.33 و 70.31 درصد کاهش داد. تجزیه واریانس داده های حاصل از بررسی گلخانه ای نیز اثر معنی دار فاکتورهای اصلی و متقابل را در برخی از صفات مورد بررسی نشان داد. افزایش غلظت عصاره نیز از 20 به 1 تا 5 به 1 کاهش معنی داری را در کلیه ی صفات باعث شد. میزان کاهش ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد برگ، طول پدانکل، بیوماس، تعداد دانه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه نسبت به شرایط شاهد در تیمار با غلظت های 5 به 1 به ترتیب 53.88 و 40.42، 52.80، 63.85، 82.84، 88.63، 76.10 و 95.84 درصد بود. بر اساس نتایج این تحقیق می توان گفت که علف هرز پنجه مرغی از طریق تولید مواد شیمیایی برخوردار از خاصیت آللوپاتیک می تواند جوانه زنی و رشد و عملکرد گندم را شدیدا تحت تاثیر قرار داده و منجر به کاهش سبز مزرعه و رشد نامطلوب و تولید محصول بسیار اندک گردد.