بررسی زمینه ها و دلایل جدایی خوارزم از ایران در دوره قاجار

شهر خوارزم ناحیه ای وسیع و پهناور در دو سوی انتهایی رود جیحون و در نزدیک محل ورود این رود به دریای خوارزم بود. این شهر به دلیل جایگاه جغرافیایی و اقتصادی همواره مورد توجه دولت-های دیگر در طول تاریخ بوده است. این منطقه همواره در طول تاریخ از شهرهای مهم ایران به شمار می آمد اما در دوره قاجار مجموع دلایلی منجر به جدایی این منطقه از تسلط دولت ایران شد. بنابراین مقاله پیش رو با توجه به همین مساله و در راستای بررسی این وضعیت با عنوان زمینه ها و دلایل جدایی خوارزم از ایران در دوره قاجار به رشته تحریر درآمده است و سعی دارد پاسخی درخور برای سوالات زیر بیابد: چه عواملی سبب جدایی شهر خوارزم از ایران شد؟ دولتهای انگلیس و روسیه چه تاثیری در جدایی منطقه خوارزم از ایران داشتند؟ بر این اساس، نتایج پژوهش حاکی از آن است که شهر خوارزم به دلیل دوری از مرکز حکومت قاجار، اهمیت سوق الجیشی و تجاری برای روسیه، بی کفایتی و ضعف دولت قاجار، وجود حکومت های ملوک الطوایفی و منازعات و درگیری های داخلی، رقابت های استعماری روسیه و انگلیس در شرق ایران و سیاست های نادرست دولت قاجار از جمله تضعیف خانات محلی در خوارزم، عدم سرکوبی ترکمانان و بی توجهی به این مناطق زمینه-های جدایی خوارزم از ایران طی عهدنامه آخال فراهم شد.