جنبه های بر سبکی در موسیقی شعر ناصرخسرو

برای کسی که اندک اطلاع سبک‏شناختی از ادوار شعر فارسی دارد، مسلم است که قصاید ناصرخسرو هم از نظر فنی و هم از لحاظ محتوایی به‏کلی با قصاید سایر شاعران قرن پنجم هجری متفاوت است. این تفاوت حتی در حوزه هایی از شعر او به چشم می‏خورد که شاعر برای ایجاد تنوع و نوآوری با محدودیت روبه‏روست. در این مقاله، سعی شده است از طریق مقایسه قصاید ناصرخسرو با سه تن از معروف‏ترین معاصرانش (عنصری، فرخی و منوچهری) در سه حوزۀ بیرونی، کناری و درونی موسیقی شعر، برجسته‏ترین ویژگی های سبکی شعر او تعیین و تبیین شود. حاصل این بررسی مشخص می‏کند که استفادۀ ناصرخسرو از اوزان کم‏کاربرد و وجود سکته در وزن شعر، از مهم‏ترین موارد سبک‏ساز در بخش موسیقی بیرونی شعر اوست. همچنین کاربرد ردیف‏های غیرفعلی و نیز بسامد بالای جناس و استفاده از آن به‏ عنوان محور طنز و انتقاد، به‏ترتیب از برجسته‏ترین موارد تمایز سبکی شعر ناصرخسرو در حوزه های موسیقی کناری و درونی محسوب می‏شوند.