اثر دوزهای تحت کشنده سم اندوسولفان بر بیان ژن HSP70 و آسیب های بافت آبشش در تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus Borodin، 1897)

افزایش ورود آلاینده هایی نظیر آفت کش ها می تواند اثرات مخربی بر اکوسیستم های آبی و آبزیان داشته باشد. در این تحقیق اثر دوزهای تحت کشنده (10، 20 و 40 میکروگرم در لیتر) سم اندوسولفان بر بیان ژن HSP70 و آسیب های بافت آبشش در بچه تاس ماهیان ایرانی در مواجهه چهارده روزه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونه برداری از بافت کبد و آبشش در روزهای اول، دوم، هفتم و چهاردهم انجام گرفت. نتایج نشان داد که در بافت های کبد و آبشش بیان نسبی-mRNA HSP70 در نمونه های تحت تیمار در تمام روزهای مواجهه در مقایسه با گروه شاهد سم اندوسولفان به طورمعنی داری افزایش یافت (05/0P <). بیان نسبیHSP70 -mRNA پاسخ وابسته به زمان را درهر دو بافت مورد مطالعه بعد از مواجهه با این سم نشان داد. روند مشابهی در تمام دوزهای مورد مطالعه در دو بافت مورد بررسی مشاهده شد. افزایش معنی داری (05/0P<) در روز دوم مواجهه، سپس کاهش در روز هفتم و افزایش مجدد در روز چهاردهم مشاهده شد. اگرچه در این مطالعه افزایش بیان نسبی -mRNA HSP70در هر دو بافت مورد مطالعه مشاهده شد، اما بیان نسبی آن به طور معنی داری در بافت کبد از بافت آبشش بالاتر بود (05/0P <). همچنین بیان نسبیHSP70 -mRNA در تمام روزهای مواجهه در دوزهای بالاتر مقادیر بالاتری را نشان داد. مطالعات بافت شناسی آبشش نیز نشان داد که شدت آسیب ها در تمام غلظت ها تا روز هفتم مواجهه افزایش یافت و در روز چهاردهم مواجهه، تغییری در میزان آسیب‏های بافتی نسبت به روز هفتم مشاهده نشد. شدت تغییرات از روند وابسته به دوز تبعیت می کرد و نمونه های تیمار شده با 40 میکروگرم در لیتر اندوسولفان علائم آسیب را شدیدتر از دوزهای دیگر نشان دادند که با مطالعات ژنتیکی انجام شده مطابقت دارد.