بررسی کیفیت علوفه بارهنگ پاکلاغی (Plantago Coronapos) در مراحل مختلف رشد فنولوژیکی در پنج رویشگاه مراتع استان گلستان

گونه های مرتعی در مکان ها و زمان های مختلف کیفیت علوفه ای متفاوتی داشته و در مراحل مختلف فنولوژیکی مقدار ارزش غذایی آنها متغیر است. به همین منظور آزمایشی با هدف تعیین ارزش غذایی علوفه گونه بارهنگ پاکلاغی در 5 رویشگاه (گمیشان، سنگرتپه، صوفیکم، اینچه برون و چپرقویمه) از مراتع شور استان گلستان انجام شده، نمونه ها در دو مرحله رشد فنولوژیکی رویشی و بذردهی جمع آوری و سپس درصد پروتئین خام، چربی خام، ماده آلی، دیواره سلولی بدون همی سلولز و لیگنین تعیین شدند. قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی نمونه ها با استفاده از شیرابه شکمبه گاومیش به روش برون تنی اندازه گیری شد. نتایج آنالیز شیمیایی نشان داد که اختلاف معنی‏داری بین سایت های مختلف از نظر درصد پروتئین خام، چربی خام و دیواره سلولی بدون همی سلولز وجود دارد (05/0P<). رویشگاه چپرقویمه از نظر درصد پروتئین خام، قابلیت هضم ماده آلی، انرژی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم بهتر از رویشگاه های دیگر بود. در همه رویشگاه ها، کیفیت علوفه در دو مرحله رشد رویشی و بذردهی متغیر بود (05/0P<). با پیشرفت مرحله فنولوژیکی گیاه، مقدار ماده خشک و دیواره سلولی بدون همی سلولز افزایش یافت اما درصد پروتئین خام، قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، انرژی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم علوفه کاهش یافت (05/0P<). درصد پروتئین خام در دو مرحله رشد، بیشتر از حد بحرانی آن (7 درصد) برای نیاز یک واحد دامی بود. مقادیر انرژی قابل هضم و قابل متابولیسم در مرحله رشد رویشی بیشتر و در مرحله رسیدن دانه کمتر از حد بحرانی آن برای نیاز یک واحد دامی بود. بطور کلی نتایج نشان داد که کیفیت علوفه در سایت های مختلف متغیر بوده و این گونه مرتعی در مرحله رشد رویشی می تواند نیاز پروتئینی و نیز بخش زیادی از نیاز انرژی گروه های مختلف گوسفند و بز را تامین نمایند.