نفوذ آموزه های بزه دیده شناسی در بخش کلیات قانون مجازات اسلامی 1392

نویسندگان قانون مجازات اسلامی 1392 با تاسی از باورهای جرم شناسی بزه دیده شناسی و بازتاب آنها در قوانین کیفری برای اجرا ی بهتر عدالت جنایی، تقویت جایگاه و نقش بزه دیده در فرآیند عدالت کیفری مقرراتی را در این راستا پیش بینی کردند. که می تواند به ارتقای جایگاه بزه دیده به عنوان یکی از اصلی ترین کنشگران در نظام عدالت جنایی نیز کمک کند. قانون گذار از دو زاویه یکی توجه به سهم و نقش بزه دیده در وقوع جرم، از رهگذر بند(«پ» ماده ی 38 ق.م.ا) و در بخش دیگر از رهگذر مواردی همچون پیش بینی عدالت ترمیمی در راستای احقاق حق جبران برای بزه دیده (بند«پ» ماده 40 ق.م.ا)، گسترش کیفرزدایی از رهگذر تعویق مجازات و نظام نیمه آزادی در راستای حمایت از بزه دیده (مواد40و 58)، تقویت حمایت از بزه دیده در تعلیق مجازات (بند«چ» ماده ی 43ق.م.ا) بزه دیده این بازیگر فعال در فرایند کیفری که یکی از ارکان اصلی جریان کیفری و پدیده مجرمانه می باشد را مورد توجه و حمایت ویژه قرار داده است. بدین سان این توجه ویژه به بزه دیده می تواند زمینه ی اجرای عدالت و تحقق اصل فردی کردن مجازات ها را فراهم کند. در این نوشتار از توجه به نقش بزه دیده در وقوع جرم (الف) و جلوه های حمایت از بزه دیده (ب) در بخش کلیات قانون مجازات اسلامی مواد (216-1) سخن به میان می آید.