فرایند دولومیتی شدن و ارتباط آن با رخساره های رسوبی و کیفیت مخزنی سازندهای دالان بالایی و کنگان در ناحیه جنوب خاور خلیج فارس

سازندهای دالان بالایی و کنگان با سن پرمین پسین- تریاس پیشین به عنوان سنگ های مخزن اصلی برخی میادین خلیج فارس شناخته می شوند. این سازندها با توالی کربناته- تبخیری، متشکل از رخساره های پشته سدی، لاگون و پهنه کشندی هستند که در بخش های کم ژرفای یک محیط رمپ کربناته و در شرایط آب و هوایی گرم و خشک گسترش پیدا کرده اند. در این رخساره ها، دولومیتی شدن فرایند دیاژنزی متداولی است که از دید چگونگی تشکیل و توزیع و ارتباط آن با کیفیت مخزنی در این نوشتار مطالعه و بحث شده است. این فرایند با توجه به ویژگی های بافتی اولیه و نیز تاثیر فرایندهای انحلال و سیمانی شدن انیدریت، تاثیر متفاوتی بر ویژگی های مخزن دارد. بیشتر دولومیت ها به صورت جانشینی و بخشی ناچیزی نیز به صورت سیمان گسترش دارند. دولومیت های جانشینی ریز بلور در رخساره های گل غالب پهنه کشندی، تحت شرایط تبخیر سطحی و تغلیظ آب های منفذی طی دیاژنز اولیه شکل گرفته اند. در صورتی که دولومیت های جانشینی در رخساره های دانه غالب، به صورت حفظ کننده و تخریب کننده فابریک بر اثر نفوذ شورابه های تبخیری طی دیاژنز تدفینی تشکیل شده اند. در این رخساره ها انیدریت به صورت سیمان کومه ای و فراگیر گسترش دارد. رخساره های دولومیتی با سیمان انیدریت فراگیر، مانند رخساره های ریزبلور پهنه کشندی کیفیت مخزنی پایینی دارند. رخساره های دولومیتی با سیمان انیدریت کومه ای و رخساره های با دولومیت جانشینی درشت بلور کیفیت مخزنی بالاتری دارند. نتایج نشان می دهد که فرایند دولومیتی شدن در صورتی که با ایجاد بلورهای درشت به صورت تخریب کننده فابریک به ویژه درون رخساره های دانه غالب همراه بوده، نقش موثری در بهبود کیفیت مخزنی داشته است.