تنوع مورفو-فنولوژی و عددکروموزومی در ژنوتیپ های ایرانی Bromus danthoniae Trin

گونه Bromus danthoniae Trin. گراس یکساله است که اساسا در شیب ها و دامنه های صخره ای خشک و مناطق استپی رشد می کند، توسط بسیاری از حیوانات چرا شده و به عنوان یک گیاه مرتعی کارا شناخته می شود. عدد کروموزومی و صفات مورفولوژی و آناتومی 82 ژنوتیپ از این گونه (شامل سه زیر گونه) مورد بررسی قرار گرفت و تعداد 27 صفت کمی و 20 صفت کیفی اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد ژنوتیپ های مورد مطالعه در همه صفات کمی آزمون شده تفاوت معنی دار داشته اند. بر مبنای نتایج حاصل از تجزیه کلاستر ژنوتیپ ها در چهار گروه قرار گرفتند که عمدتا با گروه بندی بر اساس زیرگونه مطابقت داشت. همچنین نتایج حاصل از بررسی همبستگی ها نشان داد طول لما همبستگی مثبت و بالایی با صفات دیگر مانند طول سیخک (55/0=r)، عرض لما (72/0=r) و طول دانه (84/0=r) داشت. علاوه بر آن، عرض لما همبستگی بالا و معنی داری با سایر صفات مانند تعداد گل در سنبلچه (47/0=r) و طول دانه (58/0=r) داشت. نتایج تجزیه به عامل ها نشان داد سه عامل اول توانست در مجموع 51% از تنوع کل را توجیه کند. بطور کل، صفات طول و عرض لما قابل اعتماد ترین صفات در مطالعات مورفولوژی این گونه بوده است. همچنین نتایج نشان داد B. danthoniae subsp. danthoniae و B. danthoniae var.lanuginusos Roshev. دیپلویید (14=x2=n2)، در حالیکه B. danthoniae subsp. pseudodanthoniae (Drobov) H. Scholz تتراپلویید (24=x4=n2) است. بر اساس نتایج حاصل از بررسی های آناتومی سطح برگ، ژنوتیپ تتراپلویید دارای اندازه روزنه بزرگتر و تراکم روزنه کمتر نسبت به ژنوتیپ های دیپلویید بود. بنابراین وجود ارتباط جامع بین اندازه ژنوم و اندازه سلول های نگهبان روزنه به عنوان معیاری برای تمایز سطوح پلوییدی متفاوت این گونه رد نخواهد شد. تنوع مورفولوژی بالا بین ژنوتیپ های مطالعه شده، پراکندگی وسیع رشدی آن را توصیف کرده و ما را قادر می سازد که با استفاده از این گیاه در برنامه های اصلاحی گیاهان، تولیدات مرتعی را افزایش دهیم.