نگاهی انتقادی به شکل گرایی در حقوق

شکل گرایی، یکی از رویکردهای کهن، همواره بحث ها و چالش هایی را در حوزه منطق حقوق به همراه داشته است. این رویکرد بر شکل یا صورت قواعد تاکید نموده و آن را از محتوای آنها جدا می داند. شکل گرایی زمانی رویکرد غالب در نظام های حقوقی بود، اما امروزه با نقد و بازبینی جدی روبه رو شده است. پاره ای مکاتب و رویکردهای جدید، مانند واقع گرایی یا اثبات گرایی حقوقی، در واکنش به شکل گرایی یا به منظور تصحیح آن حیات یافته و هر یک با تعبیر و گمان خود این رویکرد را نقد کرده اند. این نوشتار بر آن است، ضمن ارائه تعریفی از شکل گرایی و تبلورهای آن، مشکلات این رویکرد را در قلمرو استدلال حقوقی بنمایاند. باور به شکل گرایی آثاری منفی بر نظام های حقوقی بر جای گذارده که بررسی آنها می تواند نظام های حقوقی را از این آثار برهاند. در مقابل، شکل گرایی به نوبه خود در تلاش برای بازیابی و اصلاح خود بوده است.