دفاع اثباتی

دفاع اثباتی به معنای سبب یا اسبابی غیر از سبب مورد ادعای خواهان است که خوانده به آن متوسل می شود و اگر به اثبات رسد، دعوای خواهان حسب مورد کلا یا جزئا بی اثر می شود. استناد به این دفاع در تمام دعاوی اعم از حقوقی و کیفری امکان پذیر است. در این نوع از دفاع که می تواند متضمن اقرار ضمنی به خواسته خواهان باشد، خوانده اثبات می کند که سبب مورد ادعای خواهان به حکم قانون، توافق طرفین، در اثر اجرا یا مرور زمان و سایر عوامل از بین رفته است.
این مقاله، به جنبه های مختلف دفاع اثباتی در دادرسی مدنی می پردازد؛ به نحوی که مفهوم و حدود دفاع اثباتی، تفکیک آن از مفاهیم مشابه و مرتبط، مبنا و ماهیت این نوع از دفاع و نیز کاربرد آن در عمل بررسی می شود.