بررسی اجمالی مزارات فرق شیعه در شام

سرزمین شام از صدر اسلام، محل تجمع و سکونت پیروان فرقه های مختلف اسلامی بوده است. فرق مختلف شیعه نیز از سده های اولیه هجری در این سرزمین حضور داشته اند و حتی در برخی دوره های تاریخی، موفق به ایجاد حکومت شیعی شده اند. از نظر فکری نیز در برهه ای از تاریخ، منطقه جبل عامل، یکی از مهم ترین مراکز علمی و فقهی شیعه بوده است. این مطالب نشان دهنده اهمیت بررسی تاریخ و اعتقادات شیعیان این سرزمین است. یکی از راه هایی که می تواند به شناخت تاریخ، جامعه و اعتقادات دینی مردم یک منطقه کمک کند، مطالعه و بررسی زیارتگاه ها و نقاط مقدس آن مردم است. از این رو در این نوشتار مهم ترین مزارات فرق مختلف شیعه در سرزمین شام به اجمال معرفی و بررسی شده اند. به این منظور، مقاله در چهار بخش، به معرفی مزارات هر فرقه پرداخته است: 1. مزارات شیعیان امامیه؛ 2. مزارات علویان؛ 3. مزارات اسماعیلیان؛ 4. مزارات حروفیان. در هر بخش نیز با اشاره به مناطق اصلی حضور و تمرکز فرقه موردنظر، به معرفی و بررسی مزارات مورد احترام آنان پرداخته شده است. در پایان نیز دو نکته گذرا در باب اهمیت و کارکرد مطالعه این مزارات بیان شده است.