بازار گردشگری پزشکی در بیمارستان های منتخب شهر تهران: کاربست خوشه بندی

با توجه به این که گردشگری پزشکی امروزه به یک صنعت تبدیل شده است، شناخت هرچه بهتر بازار این حوزه می تواند حایز اهمیت باشد. یکی از راه های شناخت بازار و مخاطبان آن، خوشه بندی آن ها و شناخت ویژگی های هر خوشه است. مطالعه حاضر با هدف تعیین و تحلیل متغیرهای جمعیت شناختی، جغرافیایی و رفتاری در درون خوشه های بازار گردشگری پزشکی انجام شد. این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی بود و داده ها با استفاده از ابزار پرسش نامه جمع آوری شد. بدین منظور، 151 پرسش نامه به صورت نمونه گیری خوشه اییک مرحله ای، توسط بیماران خارجی بیمارستان های منتخب شهر تهران تکمیل گردید. داده های به دست آمده پرسش نامه ها با استفاده از آزمون K-means و ضریب همبستگی χ2 در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. چهار خوشه متفاوت اول، دوم، سوم و چهارم شناسایی شد که تفاوت های معنی داری از لحاظ متغیرهای مورد بررسی با یکدیگر داشتند. به عبارت دیگر، جنسیت، سن، تحصیلات و درامد به عنوان متغیرهای جمیت شناختی و کشور مبدا گردشگران نیز به عنوان متغیر جغرافیایی در نظر گرفته شد. متغیرهای رفتاری شامل تعداد دفعات سفر، مدت زمان اقامت در ایران، نوع خدمت درمانی دریافت شده، منبع اصلی اطلاعات برای سفر به ایران، شیوه تنظیم درمان، انجام فعالیت جانبی و نوع آن بود. تفاوت معنی داری در اغلب متغیرهای رفتاری میان خوشه های متفاوت مشاهده شد. توجه به تفاوت خوشه ها باید مد نظر سیاست گذاران و فعالان این حوزه قرار گیرد. ارایه برنامه منظم و مدون جهت شناخت و برنامه ریزی مناسب برای گردشگران پزشکی عراقی حایز اهمیت است. همچنین، مدیران حوزه گردشگری پزشکی می توانند با ارایه برنامه های جانبی و همکاری بیمارستان ها و آژانس ها، هرچه بیشتر از این بازار بالقوه استفاده نمایند.