کاربرد نظریه رفتار برنامه ریزی شده‎‏ در تحلیل اخلاقی رفتار حفاظت آب

استفاده بهینه از منابع آب به عنوان یک ضرورت در بخش کشاورزی محسوب می‏شود. هدف پژوهش حاضر تحلیل اخلاقی رفتار حفاظت از آب کشاورزان استان آذربایجان غربی بود. در این مطالعه توصیفی آهمبستگی، جامعه مورد مطالعه را کشاورزان استان آذربایجان غربی در سال 1396 تشکیل می دادند. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 380 نفر برآورد گردید. برای نمونه‎گیری از روش نمونه‎گیری تصادفی طبقه‎ای با انتساب متناسب استفاده شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته ‏‎ای بود که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS 22 و AMOS 22 استفاده شد. متغیرهای نیت حفاظت آب (p<0/01 ،r=0/559) و کنترل رفتاری درک‎شده (p<0/01 ،r=0/433) همبستگی مثبت و معنی‎داری با رفتار حفاظت آب نشان دادند. افزون بر این، بررسی همبستگی مثبت و معنی داری بین سه متغیر هنجار اخلاقی (p<0/01 ،r=0/598) ، هنجار ذهنی (p<0/01 ،r=0/510) و کنترل رفتاری درک‎شده (p<0/01 ،r=0/329) با نیت حفاظت آب مشاهده شد. در میان این سه متغیر، هنجار اخلاقی دارای بیشترین میزان همبستگی با نیت حفاظت آب بود. متغیرهای مستقل موجود در چارچوب پژوهش توانستند به ترتیب 43/1 درصد از تغییرات واریانس نیت حفاظت آب و 41/9 درصد از تغییرات واریانس رفتار حفاظت آب را پیش‎بینی کنند. یافته ها نشان می دهد، می‎توان از نظریه رفتار برنامه‎ریزی شده در تحلیل رفتار اخلاقی حفاظت آب کشاورزان استفاده نمود. چارچوب پیشنهادی می تواند منجربه توسعه و گسترش درک و فهم در زمینه تعاملات پیچیده‎ای گردد که میان متغیرهای روانشناختی اجتماعی حفاظت از منابع آب وجود دارد.