بررسی وضعیت دسترسی به مراکز بهداشتی و درمانی و رابطه آن با ارائه خدمات به افراد دارای ناتوانی در شهر شیراز

هرفردی حق دارد که به خدمات بهداشتی و درمانی لازم خود بدون هیچ گونه تبعیض ازنظر وضع جسمی، محل اقامت، نوع بیماری و فاصله زمانی رسیدن به خدمات، دسترسی داشته باشد. بیمارستان ها و مراکز درمانی ازجمله مراکز حیاتی و مهم خدماتی بوده که دسترسی مناسب و به موقع به آن ها از اهداف اساسی توسعه و عدالت اجتماعی به شمار می‏آید. کاوش درحیطه، نحوه و میزان احترام به کرامت انسانی شهروندان ازجمله افراد ناتوان و معلول، می ‏تواند مهم تلقی شده و به کسب اطلاعات ارزشمندی منجر شود. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت دسترسی به مراکز بهداشتی و درمانی و رابطه آن با ارائه خدمات به افراد دارای ناتوانی در شهر شیراز است. جامعه مطالعه شده شامل همه ساختمان های مراکز بهداشتی درمانی دولتی و خصوصی شهر شیراز در سال 1392 بود. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 120 مرکز معین شد؛ همچنین 120 نفر از افراد دارای ناتوانی شامل نابینا و ناشنوا و معلول جسمی حرکتی ساکن در شهر شیراز و مراجعه کننده به این مراکز، به صورت نمونه گیری غیراحتمالی ساده انتخاب شدند. برای مشاهده وضعیت دسترسی نمونه ‏های مطالعه شده، از فهرست بررسی استفاده شد که قبلا روایی آن تایید شده بود؛ همچنین جهت تعیین دیدگاه فرد دارای ناتوانی درباره مناسب سازی و ارائه خدمات در مرکز درمانی، پرسشنامه ‏ای شامل ده سوال استفاده و روایی آن تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل آماری، برنامه آماری SPSS19 و آزمون همبستگی اسپیرمن برای مقایسه ارتباط بین اطلاعات به دست آمده، به کار گرفته شد. یافته ‏ها: میزان مناسب سازی در 120 مرکز بهداشتی و درمانی باتوجه به فهرست بررسی و نظرات معلولان 50٫55درصد به دست آمد. در این مطالعه در همه بخش‏ ها رابطه معناداری بین مناسب سازی مراکز و ارائه خدمات یافت نشد. رابطه ارائه خدمت با پارکینگ، پله، ‏آسانسور و قسمت های اداری معنادار بود (0٫05=p). نتیجه ‏گیری: براساس نتایج این بررسی مناسب‏ترین بخش‏ های مراکز بهداشتی و درمانی به ترتیب آسانسورها، راهروها و مسیرهای عبور، سالن انتظار بیماران و مبلمان عمومی، قسمت های اداری، سطح شیب دار، سرویس بهداشتی، بازشوها و درها و پنجره ‏ها، پله، ورودی اصلی ساختمان و درنهایت توقف گاه (پارکینگ) با ضعیف ترین وضعیت مناسب سازی، بود. براساس نظرات افرادی که پرسشنامه معلولان را تکمیل کردند، می‏توان نتیجه گرفت که آسانسورها با 75٫01درصد وضعیت بهتر ازلحاظ میزان مناسب سازی و توقف گاه وضعیت بدتر را به خود اختصاص دادند.