اردوغان و سیاست نزدیکی به روسیه؛ دلائل و چشم انداز

سیر تاریخی روابط روسیه و ترکیه روندی را به نمایش می گذارد که در قالب دو الگوی همکاری و تعارض قابل فهم است. بعد از دهه ها مناقشه در طول جنگ سرد و دهه 1990، روسیه و ترکیه در ابتدای سال های پس از 2000 به طور قابل توجهی مناسبات سیاسی و اقتصادی خود را توسعه داده اند. این روند رو به رشد به طور اساسی بعد از تحولات انقلابی در خاورمیانه (2011) و همچنین تغییر در پویایی های امنیتی قفقاز جنوبی و با هدف قراردادن جنگنده روسی توسط ترکیه، روند تنش آمیزی را تجربه کرده است. بحران در روابط ترکیه و روسیه پیامدهای سیاسی و امنیتی به دنبال داشت که از جمله می توان به حمایت روسیه از کردهای مخالف ترکیه، احیای رابطه ترکیه با آمریکا، شفاف سازی موضع ترکیه در قبال داعش و…اشاره نمود. اما یکی از موضوعاتی که اخیرا مورد توجه رسانه های جهانی و تحلیل گران مسائل بین المللی قرار گرفته است، در ارتباط با تغییر رویه ترکیه در سیاست های منطقه ای و نزدیکی این کشور به روسیه است. این مقاله با استفاده از نظریه واقع گرایی و با روش توصیفی و تحلیلی، دلایل نزدیکی در روابط میان این دو کشور را در مواردی از جمله هراس از گسترش تروریسم تکفیری به منطقه، فشار مقطعی بر آمریکا و اتحادیه اروپا، سیاست های اتحادیه اروپا در خصوص حوادث اخیر ترکیه، تضعیف جایگاه کردهای سوریه و پایان بخشیدن به حکومت فدرال آنها، خروج از انفعال و سهیم بودن در آینده سوریه، هراس های اقتصادی و کاهش روابط اقتصادی می داند؛ اما معتقد است که این عوامل باعث نزدیکی مقطعی و موقتی ترکیه به روسیه شده است و این کشور از نظر انرژی ممکن است به روسیه وابسته باشد، اما از لحاظ سیاسی این گونه نیست و لذا ترکیه همچنان چارچوب غربی خود را حفظ خواهد کرد.