بررسی وضعیت زادآوری طبیعی در توده های بلوط سیاه (Quercus macranthera) در شرایط فیزیوگرافی مختلف در جنگل های ارسباران

زادآوری طبیعی ضامن بقای توده های جنگلی و توسعه پایدار جنگل است. مطالعه حاضر به منظور بررسی وضعیت زادآوری طبیعی در توده های بلوط سیاه (Quercus macranthera Fisch. & C. A. Mey. ex Hohen.) در منطقه حفاظت شده ارسباران انجام شد. فراوانی زادآوری های دانه زاد و شاخه زاد در قطعات نمونه مربعی به مساحت یک هکتار (100×100 متر) در رویشگاه این گونه و در سه طبقه ارتفاعی 1400- 1200، 1600- 1400 و 1850- 1600 متر بالاتر از سطح دریا و در هر ارتفاع سه قطعه نمونه اندازه گیری شد. کلاسه های بررسی فراوانی زادآوری در سه گروه شامل نونهال با ارتفاع کمتر از 30 سانتی متر، نهال با ارتفاع 130- 30 سانتی متر و نهال با ارتفاع بیشتر از 130 سانتی متر به تفکیک منشا زادآوری شامل دانه زاد و شاخه زاد و نوع گونه ثبت شد. نتایج نشان داد که زادآوری دانه زاد و شاخه زاد در گروه نهال های با ارتفاع بیشتر از 130 سانتی متر دارای بیشترین فراوانی و ارتفاع 1600- 1400 متر بالاتر از سطح دریا دارای بیشترین درصد فراوانی زادآوری کل گونه ها بود. همچنین با افزایش ارتفاع از فراوانی زادآوری شاخه زاد کم و به فراوانی دانه زاد افزوده می شد. همچنین فراوانی زادآوری دانه زاد و شاخه زاد در دامنه های ارتفاعی مختلف از سطح دریا، گروه های مختلف زادآوری و گونه های مختلف بر اساس تجزیه واریانس دو طرفه دارای اختلاف معنی دار بودند. براساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر می توان گفت که میزان دسترسی به توده های جنگلی و افزایش میزان تخریب توسط انسان و دام از فراوانی زادآوری گونه ها کاسته و زادآوری شاخه زاد را گسترش می دهد، در حالی که با افزایش ارتفاع از سطح دریا و کاهش دسترسی، میزان زادآوری دانه زاد افزوده خواهد شد. بنابراین قرق کردن و اقدامات حفاظتی می تواند با کاهش تخریب عرصه، به زادآوری طبیعی دانه زاد کمک کند.