تحلیل مفهوم و جایگاه دینی منتره (ذکر) در دین هندویی

آموزه منتره یا ذکر در ادیان و مکاتب مختلف هندی، به ویژه دین هندویی، از اهمیت خاصی برخوردار است. البته برخی از این مکاتب خود منتره ها را دارای نیروهای خارق العاده می دانند، و برخی نیز نیروی ماورائی آن را به خداوند مرتبط می دانند. اهمیت ذکر یا منتره در هندو صرفا به خاطر تاثیر معنوی و ماورائی آن نیست؛ بلکه برخی از اذکار و منتره ها در سنت آیین هندویی، در امور دنیوی مانند شفای بیماری و غلبه بر مرگ، کسب ثروت و توانگری و هم چنین غلبه بر دشمنان در جنگ ها نیز سودمند هستند. به این منظور، پیروان این آیین با شرایط خاص، منتره های مقدس مختلف را به تعداد خاص تکرار می کنند تا از اثرات معنوی و روحانی و هم چنین دنیوی آن بهره مند گردند. البته کاربرد عالی منتره توسط عارفان و مرتاضان هندو، به منظور نائل شدن به مقام معرفت کامل الاهی یا برهمه جنانه قرائت می گردد، که ثمره آن مکشه یا رهایی و نجات کامل از گردونه بی پایان زاد و مرگ یا سمساره است.