عوامل موثر بر رفتار استفاده برنامه ریزی نشده کاربران از منابع و خدمات کتابخانه های دانشگاهی

هدف اصلی این پژوهش، سنجش عوامل موثر بر رفتار استفاده برنامه ریزی نشده کاربران از منابع و خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاهی است.  پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی است که با روش توصیفی-پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل دانشجویان عضو کتابخانه های مرکزی دانشگاه های فردوسی مشهد، شهیدچمران اهواز، تبریز، شیراز و پردیس دانشگاه تهران بودند که پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم جامعه و در داخل هر طبقه به صورت تصادفی، تعداد 700 پرسشنامه توزیع و 654 پرسشنامه مبنای تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر و نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج نشان داد، عوامل محیطی و عوامل مرتبط با فناوری از طریق عامل موقعیتی زمان بر بروز رفتار برنامه ریزی نشده دانشجویان در استفاده از منابع و خدمات کتابخانه های دانشگاهی تاثیرگذار هستند. همچنین منابع اطلاعاتی و خدمات اطلاعاتی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تاثیر معناداری بر بروز این نوع از رفتارها ندارند.  کتابخانه ها باید به منظور استفاده بهینه و موثر از منابع و خدمات خود به عوامل موثر بر رفتار برنامه ریزی نشده مراجعان به خصوص عواملی که تاثیر آنها اثبات شد، از جمله «عوامل محیطی»، «عوامل مرتبط با فناوری» و «زمان دردسترس» توجه ویژه ای داشته باشند.  نتیجه توجه به این عوامل، استفاده بیشتر از منابع و خدمات کتابخانه ها، جذب مخاطب و افزایش سطح آگاهی و اطلاعات عمومی مراجعان خواهد بود.